Skólablaðið - 01.10.1962, Blaðsíða 9

5
að hann er heldur lítilsigldur, þar sem
hann bendir okkur aðeins á fornar stað-
reyndir, stundum þó á listrænan hátt, í
stað þess að standa I fylkingarbrjósti
nýrrar félagsvakningar og visa veginn
með frjóleika skapandi salar.
Hinn hopurinn, sem er fjölmennari og
jafnframt hættulegri, virðist ætla að
verða hér allrótgróinn. Þann hóp skipa
flest hinna ýngri ljóðskálda. Það eru
einkenni þeirra, að þau virðast rótslitin
úr umhverfi sínu, verk þeirra gætu verið
unnin I hvaða landi sem er, enda er lýð-
hylli þeirra lítil. A þennan hátt hafa
listamennirnir glatað því andlega forystu-
hlutverki, er þeir hafa haft, eru raun-
verulega orðnir utanveltubesefar, söngv-
arar í auðum sal, ræðumenn á tómu
torgi.
Margir hinna yngri listamanna hafa
hrifizt mjög af erlendum tízkustraumum
og eru vel lesnir I bókmenntum annarra
þjóða, en mistökin eru þau, að þeir
leggja of mikið upp úr stílbrigðum fyiúr-
myndanna og ætla sér þá ófæru að gera
erlenda bókmenntastrauma að íslenzkri
list án þess að gefa gaum að þjóðlegum
staðháttum né menntaerfðum. Að öllu
athuguðu virðist andlegri heilsu þjóðar-
innar mikill háski búinn. Sökin liggur
að miklu leyti hjá listamönnunum, þeir
hafa brugðizt forystuhlutverki sínu, ekki
tekizt að gera erlendar forskriftir að
íslenzkri list og er því ekki nema eðli-
legt að hin forystulausa hjörð fari vill
vega. Við hóflegum erlendum bókmennta-
straumum er ekkert að segja. Islenzkir
listamenn hafa löngum orðið fyrir áhrif-
um frá þeim, sótt þangað frjóar hug-
myndir, tileinkað sér þær og þar til nú
tekizt að samræma þær íslenzkum erfð-
um, Þannig hafa hin erlendu áhrif verk-
að frjóvgandi og endurnýjandi á íslenzkt
menningarlíf. List slíkra manna er í
senn þjóðleg og alþjóðleg og má líkja
við tré„ er stendur í þjóðlegri moldu,
en teygir lim sitt til fjarlægra landa.
IV.
Ég hef I þessu spjalli mínu drepið á
nokkur atriði, sem ég tel miður fara I
íslenzku menningarlifi.
Það er ef til vill heldur fánýtt að bölva
tiðarandanum, en þó er nauðsynlegt að
SKÖLABLAÐIÐ
Gefið út i Menntaskólanum í Reykjavik
Ritstjóri :
Júníus H. Kristinsson 5. -B
Ritnefnd :
Þorbjörn Broddason 6. -X.
Kristín Waage 5. -E.
Björn Björnsson 4. -Y
Vésteinn Lúðvíksson 4. -A
Þráinn Bertelsson 4. -B
Jón örn Marinóson 3. -H
Abyrgðarmaður :
Örnólfur Thorlacius, kennari
Forsíðumynd dró Magnús Þór
Jónsson. Spédrætti gerði Örlygur
Richter. Skreytingar önnuðust þeir
Björn Björnsson og Gylfi Knudsen.
gera sér ljóst hvar skórinn kreppir,
hvaða ástæður séu fyrir hendi og hvaða
meðul skuli notuð til lækningar.
Ég þykist þess fullviss að margir
séu ósammála þeim skoðunum, sem ég
hef látið hér I ljós, en ég vona, að sá
skoðanamismunur gefi tilefni til frjórra
umræðna og þeim mun betur sem fleiri
leggja orð I belg.
Reykjavík, 10. október 1962.
Júníus Kristinsson.