SunnudagsMogginn - 17.07.2011, Blaðsíða 41

17. júlí 2011 41
LÁRÉTT
1. Kraft borðaði Sláturfélagið berlega fyrir Alí vegna
sölumanns með sérstaka vöru. (10)
4. Ílát lokkir fram fyrir þá með skerðingu. (8)
9. Stóð herra hjá okkur með hest? (9)
11. Maki fær súr með tónlist. (7)
12. Í túr kýs einfaldlega að finna gimsteinn. (6)
15. Regína flækist í erlendu landi. (7)
17. Kverk á spilaþraut finnst í Hafnarfirði. (10)
18. Lokaorð nema eru öfugsnúin. (4)
19. Spegill færir miðherja aspas. (8)
22. Sé kind sem flýr einfaldlega elskulegan. (8)
24. Lést mín þegar að ein sýndi ráðríki. (10)
27. Beinskeyttar í badminton með eitt raðað öfugt.
(11)
29. Eftir 1009 túra fæst lyf. (7)
30. Nakin er hálshöggvin fyrir að vera ekki með höf-
uðfat. (9)
32. Höfuðáhaldið fyrir þann sem fæðist í yfirsétt? (10)
33. Sleip fær ferð hjá þeim sem eru ekki fullar. (6)
34. Gamalmenni fyrir list heyfist. (8)
37. Hestur með gráðu fær stöðu í hernum. (5)
38. Svartir með talíur. (7)
39. Á skap að verða það sem er meðfætt. (7)
LÓÐRÉTT
1. Gaf að lokum skakkar til einangraðra. (10)
2. Múrsteinshús án múrsins verða sölustaður fyrir
drykk. (5)
3. Band fær ryk frá háðskum manni. (8)
5. Fyrsti lúðinn er að sögn með vingjarnleikann (6)
6. Erlendur konungur Landsbankans er fyrir sam-
jöfnun. (6)
7. Egypskur guð og Dísa kunna að meta grænmeti. (6)
8. Áhald fyrir grænmeti er prik sem dansað er í kring-
um. (8)
10. Það sem tveir og tveir drengir framkvæma? (9)
13. Sjá herra Einar ná að þvo. (7)
14. Í asnaskap pels í Nonnabúð nægir fyrir drykk. (8)
16. Sjá í stóru herbergi ofn sem býr til klakahaf. (6)
20. Þjáning taflmanns verður að heiðursmerki. (12)
21. Kann að meta háa byggingu með ópi þrátt fyrir að
hún sé skemmd. (8)
23. Regintröllið missir engill út af bókum í seríu. (6)
25. Guð fór frá síglöðum út af klakamulningi. (5)
26. Hrærir bjór vegna amerísks gosdrykks. (7)
28. Tóm þjálfi vegn peninga. (6)
31. Fall egypsks guðs færir okkur dínamó. (6)
33. Hraðskák er á mörkum þess að vera erfiðleikar.
(4)
35. Kraup fyrir monti. (4)
36. Hreyfð vegna ástands vega. (4)
Verðlaun eru veitt fyrir rétta
lausn krossgátunnar. Senda
skal þátttökuseðilinn ásamt
úrlausninni í umslagi merktu:
Krossgáta Morgunblaðsins,
Hádegismóum 2, 110 Reykja-
vík. Frestur til að skila úrlausn
krossgátu 17. júlí rennur út
21. júlí. Nafn vinningshafans
birtist í blaðinu 24. júlí. Heppinn þátttakandi hlýtur
bók í vinning. Vinningshafar krossgátunnar 10. júlí
eru Kristín Hannesdóttir og Sigrún Helgadóttir, Sól-
heimum 42, Reykjavík, og hljóta þær að launum
bókina Fimbulvetur eftir Lee Child. JPV gefur út.
Krossgátuverðlaun
Þótt skákhreyfingin hafi um
margra ára skeið getað státað af
aðgengilegri og upplýsandi
heimasíðu hefur reynst erfitt að
fylla það skarð sem Jóhann Þór-
ir Jónsson útgefandi tímaritsins
Skákar skildi eftir sig þegar
hann féll frá árið 1999. Skák-
sambandsmenn hafa verið að
kanna hugi manna varðandi út-
gáfu skáktímarits og viðbrögðin
verið góð en betur má ef duga
skal. Saga slíkrar útgáfu er
merk en þó oft þyrnum stráð.
Daniel Willard Fiske gaf út og
lét prenta í Flórens á Ítalíu
fyrsta íslenska skáktímaritið, Í
uppnámi, en það kom út árin
1901-1902. Það er ekki ósenni-
legt að með útgáfustarfi sínu,
bóka- og handritagjöfum hafi
Fiske lagt grunninn að vinsæld-
um skákarinnar hér á landi og
fræðilegri nálgun bestu skák-
manna þjóðarinnar. Nób-
elsskáldið Halldór Laxness
býsnaðist einhverju sinni yfir
því að ýmis stórvirki heims-
bókmenntanna, t.d. Ódysseifur
eftir James Joyce, virtust með
öllu hafa skotist fram hjá koll-
egum sínum í rithöfundastétt.
Þessu væru hinsvegar öfugt far-
ið með íslenska skákmenn sem
fylgdust vel með því sem fram
kæmi á alþjóðavettvangi.
Eftir daga Fiske sýndu Akur-
eyringar mikið frumkvæði á
sviði útgáfu en Íslenskt skák-
blað gáfu þeir út þegar árið
1925. Arftaki þess „Skákblaðið“
kom fyrst út árið 1934 en „Nýja
skákblaðinu“ var ritstýrt af
ungum skákmönnum, Óla
Valdimarssyni og Sturlu Péturs-
syni á fimmta áratugnum.
Tímaritið Skák hefur reynst
langlífast allra íslenskra skák-
tímarita en það hóf göngu sína
árið 1947. Hlé var gert á útgáfu
þess í kringum 1950 en það ár
hófu þeir Sveinn Kristinsson og
Þórir Ólafsson útgáfu Skákrits-
ins sem kom út frá 1950 til 1953.
Árið 1954 tók Birgir Sigurðs-
son aftur upp þráðinn með
Tímaritið Skák og var útgefandi
og ritstjóri þess fram til 1962
eða þar til Jóhann Þórir Jónsson
kom að útgáfunni ásamt fleiri
góðum mönnum. Upphafs-
maður Reykjavíkurskákmót-
anna, Jóhann Þórir, var stór-
huga maður og lét sig ekki
muna um að gefa út mótsblað
heimsmeistaraeinvígisins árið
1972 á íslensku, ensku og rúss-
nesku. Jóhann hafði sambönd á
ótrúlegustu stöðum og það kom
fram í fjölbreyttri flóru auglýs-
inga og styrktarlína í blaðinu.
Skáktímarit á öllum tímum
eru yfirleitt góð heimild um
helstu afrek, og þeim tekst þeg-
ar best lætur að bregða upp
mynd af skákiðkun Íslendinga,
staðháttum og tíðaranda, sbr.
frásögn Skákritsins af viðureign
tveggja vina í Þingholtunum ár-
ið 1953:
„KRÓKUR Á MÓTI BRAGÐI
Geir Ólafsson, Skólavörðu-
stíg 19, sat dag nokkurn að
tafli. Andstæðingur hans var
þekktur fyrsta fl. maður. Eftir
21. leik Geirs (sem lék hvítu)
kom upp eftirfarandi staða:
-sjá stöðumynd -
Svartur lék nú 21. – cxd4,
sem lítur vel út, þar sem hann
hótar máti í öðrum leik. En sér
grefur gröf, þótt grafi. Þó að
hrókurinn sé friðhelgur í
augnablikinu, eru ráð til að
svipta hann helgi sinni. En það
krefst mikillar fórnfýsi. Les-
endur ættu að athuga stöðuna
vel, áður en þeir halda lengra
áfram og reyna að finna
lausnina. Geir lék 22. Dxf7+!!
Bxf7 23. Hxc8+ og mát í næsta
leik. Lokin eru einkar falleg, og
skiptir ekki máli í því sam-
bandi, þó að hvítur geti einnig
unnið með 22. Rc4 og síðan
Rd6. Sjálfsagt hefði ýmsum
sézt yfir fórnina í hratt tefldri
skák, þótt æfðari skákmenn
væru en Geir.“
Helgi Ólafsson helol@simnet.is
Skáktímarit á Íslandi
Skák
Nafn
Heimilisfang
Póstfang
Krossgáta