Morgunblaðið - 10.07.2010, Qupperneq 20

20 FréttirERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 2010
Yfir fimm milljarðar farsímanúmera
eru nú í notkun í heiminum og hefur
þeim fjölgað um milljarð á aðeins 18
mánuðum, að því er fram kemur í
nýrri skýrslu
gagnamiðlunar-
innar Wireless
Intelligence. Er
notkunin sums-
staðar orðin svo
útbreidd að fleiri
en eitt númer eru
á hvert manns-
barn, að því er
fram kemur á vef
breska útvarps-
ins, BBC.
Útbreiðslan er hraðari en flesta
óraði fyrir og hefur BBC eftir Ben
Wood, greinanda hjá fyrirtækinu
CCS Insight, að árið 1987 hafi sér-
fræðingar spáð því að eftirspurnin
eftir farsímum á Englandi næði há-
marki við 10.000 síma markið. Nú,
tæpum aldarfjórðungi síðar, seljist
árlega 30 milljón símar í Bretlandi.
Afrísk smáskilaboð
Annað sem athygli vekur er að
52% Afríkubúa eiga nú farsíma en til
samanburðar kemur fram á vef The
Philadelphia Inquirer að aðeins 73%
Bandaríkjamanna sem lifa undir fá-
tæktarmörkum eigi farsíma.
Gæti því svo farið að innan nokk-
urra ára nái Afríka jafnstöðu við
þennan hóp en til samanburðar er
landsmeðaltalið vestanhafs um 90%.
Notkun farsíma sem bjóða upp á
netnotkun sækir hratt á í Bandaríkj-
unum en fram kemur í nýrri skýrslu
PEW, bandarískrar rannsóknar-
stofnunar, að hlutfallið hafi aukist úr
25% í fyrra í 38% í ár. Ennfremur
hlusti 33% Bandaríkjamanna á tón-
list í símunum, miðað við 21% í fyrra.
Sú niðurstaða er óvænt enda segir
í skýrslu Forrester Research að
hlutfall svokallaðra snjallsíma, far-
síma sem bjóða upp á ýmsa kosti
einkatölvu, sé 17% vestanhafs.
Veröldin
farsíma-
væðist
Meira en helmingur
Afríkubúa á nú síma
Hvernig fór
leikurinn?
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Atvikið á alþjóðaflugvellinum í Vín-
arborg var eins og í reyfara.
Tvær þotur lentu með stuttu milli-
bili en lögðu ekki við einhvern land-
ganginn heldur biðu.
Tíu rússneskir njósnarar héldu
kyrru fyrir í annarri þotunni þar til
þeir fengu grænt ljós á að ganga til
hinnar. Það sama gerðu fjórir njósn-
arar Bandaríkjanna. Einni og hálfri
klukkustund síðar voru flugvélarnar
á bak og brott. Það var eins og að
þær hefðu aldrei komið til landsins.
Það var enda tilgangurinn. Með
því að halda sig í flugvélunum var
litið svo á að farþegarnir hefðu aldr-
ei komið til landsins. Á flugbrautinni
voru þeir á hlutlausu svæði.
Löngum kafla lokið
Frá því kalda stríðinu lauk með
hruni Sovétríkjanna fyrir tæpum
tveimur áratugum hafa gömlu kalda
stríðs fjendurnir ekki skipst á jafn
mörgum njósnurum og í gær.
Lýkur þar með löngum kafla þar
sem hæst hefur borið mikil fjöl-
miðlaumfjöllun um rússneska njósn-
ara í Bandaríkjunum og aðferðir
þeirra til að blandast inn í mann-
mergðina.
Gerði Bandaríkjastjórn njósnur-
unum tíu að yfirgefa landið en á hin-
um endanum náðaði Dmítrí Medve-
dev Rússlandsforseti fjóra banda-
ríska njósnara að fenginni játningu.
Stórveldin hafa áður skipst á
njósnurum og túlkar New York
Times aðgerðina svo að hún sé til
merkis um gagnkvæman áhuga
ríkjanna á að styrkja samskiptin á
ný, eftir frostakafla síðustu missera.
Rússnesku njósnararnir eru sem
fyrr segir taldir hafa beitt slægð til
að blekkja bandarísk yfirvöld með
það að augnamiði að mynda tengsl
við fulltrúa bandarísks stjórnkerfis.
Komu nokkrir þeirra þannig fram
sem hjón eða sambýlisfólk, þar með
talin „Richard“ og „Cynthia
Murphy“ en þau heita í raun Vla-
dímír og Lýdía Gurjev.
Ekki tilefni til harðra dóma
Fram kom í rökstuðningi Banda-
ríkjastjórnar að hún teldi ekki tilefni
til að dæma fólkið til langrar fang-
elsisvistar. Robert Baum, lögfræð-
ingur Önnu Chapman, gerði lítið úr
meintum njósnum hópsins, með
þeim orðum að allar þær upplýsing-
ar sem hann hefði miðlað til Moskvu
væru þegar aðgengilegar á vefnum.
Rússnesku njósnararnir mega
ekki snúa aftur til Bandaríkjanna
nema með leyfi dómsmálaráðherra
landsins en nokkrir þeirra afsöluðu
sér eignum sínum vestanhafs til að
komast hjá harðari refsingu.
Eðlisfræðingurinn Igor Sutyagin,
sérfræðingur í kjarnavopnabúri
Rússlands, var í hópi njósnaranna
sem unnu á laun fyrir Bandaríkin en
hann var handtekinn árið 2004
vegna gruns um njósnir fyrir hönd
bandarísku leyniþjónustunnar, CIA.
Fornir fjendur skiptast á njósnurum
 Útsendarar Rússa og Bandaríkjanna aftur til síns heima
eftir reyfarakennda atburðarás  Njósnarar þóttust hjón
Reuters
Spæjarar Greiðlega gekk að flytja
njósnarana á milli vélanna.
Hann kunni vel að meta kalda bununa rússneski björninn Buyan sem hefur
heimilisfang í dýragarðinum í Krasnoyarsk. Buyan er skógarbjörn, ætt-
aður úr Síberíu en ekki fylgir sögunni hvort kalda baðið sé bara lúxus.
Reuters
Hristir af sér molluna
Rússneskur björn í köldu vatni
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Sá dagur rann upp í Evrópu í gær að
álfan var ekki lengur sjálfri sér næg
um fisk með vísan til hás hlutfalls
innflutts fisks til að anna eftirspurn.
Minnir dagurinn á þá hefð bar-
áttumanna gegn auknum álögum
ríkisvaldsins að halda upp á þann
dag ársins sem launafólk byrjar að fá
sjálfsaflafé beint í vasann.
Það er hugveitan New Economics
Foundation (NEF) sem stendur að
baki deginum en markmið hans er að
draga athyglina að ósjálfbærni fisk-
veiða í Evrópu, veruleika sem komi
fram í því að dagsetningin færist
stöðugt framar á dagatalinu.
Þannig er þessi dagur nú um mán-
uði fyrr en þegar stofnunin setti hug-
takið fyrst fram fyrir 10 árum.
Tækifæri til breytinga
Aniol Esteban fer fyrir auðlinda-
hagfræði hjá NEF en hann telur
nauðsynlegt að búa betur um stjórn
fiskveiða: „Innan Evrópusambands-
ins er að finna mörg af stærstu og
gjöfulustu fiskveiðisvæðum heims en
nú um stundir stjórnum við veiðun-
um ekki skynsamlega. Fyrirhuguð
endurskoðun á sameiginlegri fisk-
veiðistefnu sambandsins býður upp
á einstakt tækifæri til að tryggja
verndun þessara vistkerfa fyrir
komandi kynslóðir.“
Til að snúa þróuninni við leggur
stofnunin til að dregið verði úr veið-
um og eftirlit með stofnstærðum ein-
stakra tegunda eflt. Upplýsa þurfi
neytendur betur um ósjálfbærni
veiðanna og styrkja viðeigandi stofn-
anir til að sinna eftirliti betur.
Leiðir til ofveiði
Þannig segir í skýrslu NEF: „Með
hliðsjón af því að auðlindin er tak-
mörkuð og stöðugt bætist í mann-
hafið er ljóst að núverandi fyrir-
komulag fiskveiða innan Evrópu-
sambandsins er ósjálfbært.
Aukin þörf sambandsins fyrir inn-
fluttar fiskafurðir hefur áhrif á
stofnstærðir í öðrum lögsögum, þar
sem ber á ofveiði, og þar af leiðandi á
byggðir sem treysta á miðin.“
Telja skýrsluhöfundar að núver-
andi fyrirkomulag sé frá samfélags-
legu sjónarmiði ósanngjarnt í garð
þeirra ríkja sem horfi upp á þverr-
andi fiskistofna á heimamiðum.
Evrópa ekki
sjálfri sér næg
 Álfan þarf að ganga á fiskistofna ann-
arra heimshluta til að anna eftirspurn
Reuters
Auðlind Netin dregin á land á
ströndinni í Caparica í Portúgal.
HUGVEITA
» Skýrslan sem vísað er til er
aðgengileg á vefnum
neweconomics.org.
» Á vef hugveitunnar kemur
fram að daginn beri upp á 10.
maí á Spáni, 2. apríl í Portúgal,
20. júní í Frakklandi, 5. maí í
Þýskalandi, 6. maí á Ítalíu og 4.
ágúst í Bretlandi.
» Þá kemur fram að vöxtur í
fiskeldi hafi ekki haldið í við
eftirspurn frá öðrum svæðum.
Þótt götublöðin hafi ef
til vill verið duglegust
við að grennslast fyrir
um ástarlíf rússneska
njósnarans Önnu
Chapman fer ekki á
milli mála að áhuginn
nær inn á virðulegri
ritstjórnir. Dæmi er
þessi forsíða breska
dagblaðsins Daily Tele-
graph þar sem titill
skáldsögu Ians Flemm-
ing, föður James Bond,
er fenginn að láni.
Lýsir Bretinn Alex Chapman, sem er þrítugur og tveimur árum eldri
en Anna, þar því hvernig hann hafi orðið ástfanginn af henni við
fyrstu sýn. Hún hefði verið fallegasta konan sem hann hefði augum
litið.
Þau giftu sig aðeins nokkrum vikum síðar og lýsir Alex því í sam-
tali við Daily Telegraph hvernig Anna hafi breyst úr glaðlyndri stúlku
yfir í leyndardómsfulla og hrokafullu konu undir lok hjónabandsins,
líklega vegna þrýstings föður hennar, Vasilys Kushchenko, fyrrverandi
KGB-njósnara. Stúlkan sem unni hinu ljúfa lífi hafi orðið heltekin af
efnishyggju og þráð að flytjast búferlum til Bandaríkjanna.
Anna, sem lauk meistaraprófi í hagfræði með fyrstu einkunn, var í
tygjum við Michel Bittan, milljarðamæring frá New Jersey, þegar upp
komst um njósnirnar. Anna er talin hafa notast við dulmálskerfi í
skeytasendingum en hún er sögð hafa 162 í greindarvísitölu. Hún
hafði í hyggju að stofna bandarísk-rússneskan fjárfestingarsjóð.
Njósnarinn sem elskaði mig
BRÁÐGREIND OG MEÐ TÖK Á KARLPENINGNUM