Morgunblaðið - 19.10.2010, Blaðsíða 22

22 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 2010
✝ María Ester Kjeldfæddist í Tjarn-
arkoti í Innri-
Njarðvík 2. mars
1932. Hún lést á líkn-
ardeild Landspít-
alans, Landakoti, 8.
október 2010. For-
eldrar hennar voru
þau Jóna Guðrún
Finnbogadóttir frá
Tjarnarkoti í Innri-
Njarðvík, f. 28. sept-
ember 1911, d. 14.
nóvember 1994, og
Jens Sófus Kjeld, frá
Funningsbotni í Færeyjum, f. 13.
október 1908, d. 2. október 1980.
María var elsta barn þeirra Jónu
Guðrúnar og Jens. Systkini hennar
voru: Hanna, f. 16. desember 1933,
Kristbjörg, f. 18. júní 1935, Matt-
hías, f. 19. desember 1936, Finn-
bogi, f. 25. október 1938, d. 8. febr-
úar 1993, og Kristjana, f. 17. júlí
1944, d. 15. september 1984.
María ólst upp hjá ömmu sinni
og afa í Funningsbotni í Færeyjum
kennslu fyrir heyrnarlausa 1968.
Að lokinni Noregsdvöl hóf hún
störf við Heyrnleysingjaskólann og
starfaði þar til ársins 1981. Jafn-
framt því lauk hún B.ed. prófi frá
Kennarháskóla Íslands og Cand.
Paed. Spec. prófi frá Statens Hög-
skola for spesialpedagogikk 1977.
María lauk einnig starfsleikninámi
fyrir stjórnendur frá Kennarahá-
skóla Íslands 1990. Auk þessa
starfaði María sem ráðgjafi, m.a. í
Bjarkarhlíð, Kjarvalshúsi og hjá
Dagvist barna. María var skóla-
stjóri við Þjálfunarskóla ríkisins,
síðar Fullorðinsfræðslu fatlaðra
frá 1983-2002 María sat í stjórn
Fóstrufélags Íslands í nokkur ár,
m.a. sem formaður 1962-1963 og í
stjórn Félags íslenskra sérkennara
1970-1985, formaður 1983-1985.
Hún var félagi í Delta-Kappa-
Gamma, félagi kvenna í fræðslu-
störfum. Þá var hún virkur þátt-
takandi í félagsstarfi Færeyinga á
Íslandi, æfði og sýndi með þeim
færeyskan dans. Hún ferðaðist víða
og var mikill bókmenntaunnandi.
Útför Maríu fer fram frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík í dag, 19.
október 2010, og hefst athöfnin kl.
14.
fram á unglingsár og
bast Færeyjum sterk-
um böndum sem hún
ræktaði til æviloka.
Uppeldis- og fræðslu-
mál voru Maríu alla
tíð mjög hugleikin.
Hún útskrifaðist frá
Uppeldisskóla Sum-
argjafar 1953 og
starfaði ýmist sem
fóstra eða for-
stöðukona á dagvist-
arheimilunum Bar-
ónsborg, Grænuborg
og Laufásborg á ár-
unum 1953-1962, ásamt því að
veita sumardvalarheimili DAS for-
stöðu í nokkur sumur. María fór til
náms í heyrnarfræði og heyrn-
armælingum í Hörecentralen í
Danmörku 1960 og hóf störf í kjöl-
farið á heyrnardeild Heilsuvernd-
arstöðvar Reykjavíkur þar sem
hún starfaði til ársins 1967. Sama
ár fór hún til Noregs og lauk prófi
frá Statens special-lærerskole í
Osló í almennri sérkennslu og
Nú er lífsins leiðir skilja,
lokið þinni göngu á jörð.
Flyt ég þér af hljóðu hjarta,
hinstu kveðju og þakkargjörð.
Gegnum árin okkar björtu,
átti ég þig í gleði og þraut.
Umhyggju sem aldrei gleymist,
ávallt lést mér falla í skaut.
(Höf. ók.)
Það er skrýtin tilfinning að setjast
niður til að skrifa minningargrein um
elskulega frænku sem hefur alla tíð
verið hluti af lífi manns. Mig langar
samt að gera það og þakka Möllu
móðursystur minni fyrir allt sem hún
hefur gert fyrir mig og verið mér í
gegnum tíðina.
Þegar ég var að alast upp var Malla
frænka lengi vel í Osló við nám. Við
skrifuðumst á og sögðum hvor ann-
arri helstu fréttir. Þá var hún svo
elskuleg að leyfa mér að hjálpa sér við
smáviðvik við úrvinnslu á lokaritgerð-
inni sinni auk þess sem ég fékk að
pikka á rauðu ritvélina hennar sem
mér fannst mikið spennandi gripur.
Malla var alltaf í starfi sem manni
fannst fremur framandi þar sem
heimur þeirra sem minna mega sín
var eitthvað sem maður vissi ekki
mikið um. Hún gerði hvað hún gat til
að kynna manni þennan heim og
haustið 1992 var ég svo lánsöm að ég
fékk vinnu sem skólaritari í Fullorð-
insfræðslu fatlaðra. Þá hittumst við
frænkurnar á hverjum degi og áttum
gott samstarf. Við unnum svo saman
til ársins 2000 að frátöldu einu ári
þegar Malla tók sig upp og fór enn í
nám.
Færeyjar og frændgarðurinn þar
átti mjög sterkar rætur í frænku
minni. Árið 1998 var þar haldið ætt-
armót sem Malla átti stóran þátt í að
skipuleggja. Það var ýmislegt gert til
að hafa uppi á frændfólki í Danmörku
og finna upplýsingar sem á vantaði
um frændfólk okkar til að gera ætt-
artöluna sem ítarlegasta sem hún og
varð. Við áttum svo yndislega daga í
Færeyjum þar sem Malla fræddi okk-
ur um margt úr æsku sinni sem við
ekki vissum fyrir. Hún var svo sann-
arlega í essinu sínu þarna. Síðustu ár
var Malla þátttakandi í dansflokki
sem sýndi færeyska dansa og það gaf
henni mikið; að vera í færeyska bún-
ingnum sínum sem hún bar bæði með
stolti og glæsibrag, hitta Færeyinga
og dansa þjóðdansana þeirra.
Malla átti ekki mann og eignaðist
ekki börn. Hún hafði mörgu að miðla
og nutum við systkinabörn hennar
þess og börnin okkar líka. Malla var
oft staðgengill mömmu þegar hún fór
til útlanda. Hún tók þetta starf sitt al-
varlega og ekki vorum við nú alltaf
sammála frænkurnar.
Mér er minnisstætt þegar við
Andrea vinkona mín vildum fara í úti-
legu 14 ára gamlar sem henni fannst
af og frá. Það endaði því með því að
hún fór með okkur í Þórsmörk,
reyndar gisti hún í skálanum en við
vorum í tjaldi. Þetta var því góð leið
sem farin var í það skiptið, allir fengu
það sem þeir vildu.
Skarð Möllu verður aldrei fyllt.
Hún verður ávallt í minningunni og
ég vil þakka henni enn og aftur fyrir
allt sem hún gerði fyrir mig og var
mér.
Hafðu þökk fyrir allt og allt, far þú í
friði.
Þín,
Ásgerður (Ása.)
Minning þín lifir og lýsir um veg
af þínu kærleikans ástríki forðum
en nú er hugur svo óljós og tunga svo treg
að fátækleg verður þökkin með orðum.
Við biðjum því Guð að gefa það allt
þeirri sál sem að vildum við veita,
því lífið er straumur, bæði gjöfult og valt,
og þó gjarnan við vildum, því fæst ekki að
breyta.
Hvíl því í ró,
í faðmi þess Guðs
sem að gjafirnar gefur.
(Rh.)
Það er skrýtið að hugsa til þess að
þú sért nú farin. Minning um ynd-
islega og óeigingjarna vináttu sem
aldrei brást mun lifa. Sá ómetanlegi
fjársjóður sem slík umhyggja og kær-
leikur er þeim sem njóta gleymist
aldrei.
Okkur langar til að þakka þér fyrir
allt það sem þú gafst okkur. Í gegnum
tíðina varstu skjólið okkar þegar
óveður lífsins hristi okkur. Það var
heima hjá þér á Bjarkargötunni sem
pabbi kvaddi þennan heim. Það kom
ekki á óvart að það varst þú sem opn-
aðir heimili þitt fyrir foreldrum okkar
þegar pabbi hóf erfiða baráttu við
sjúkdóminn sem lagði hann að velli.
Þú lagðir þitt af mörkum til að styðja
mömmu eftir fráfall hans og varst
henni ekki bara fjölskylda heldur góð
vinkona. Þegar veikindin náðu
mömmu varstu enn og aftur skjólið
okkar. Þú neitaðir að leyfa okkur að
gefast upp og með húmorinn að vopni
hjálpaðir þú okkur að sjá að það er til-
gangur með lífinu. Þegar mamma
hvarf á braut varstu þú oft á tíðum sú
sem hvattir okkur til dáða og hjálp-
aðir okkur mörgum hverjum að kom-
ast til manns. Kímnigáfa þín var svo
falleg. Gleðin þín var einlæg og smit-
andi. Aldrei hallmæltir þú nokkrum
einasta manni. Þér var sannarlega
annt um þá sem minna máttu sín.
Fegurð þín fólst ekki hvað síst í lát-
leysi þínu, festu og einlægni. Þú fagn-
aðir því smáa sem fáir beina sjónum
að. Ekkert gladdi þig meira en að vita
að okkur gengi vel og var það okkur
hvatning til dáða. Þú varst og verður
einstök. Minning þín er ljós í lífi okk-
ar.
Fyrir hönd barna, tengdabarna og
barnabarna, Önnu Jónu og Finnboga
Kjeld,
Ragnhildur og
Þóra Elísabet Kjeld.
Ég hef alltaf verið stolt af því að
bera nafnið hennar Maríu Kjeld,
ömmusystur minnar. Framan af var
hún aldrei annað en Malla amma í
mínum huga, enda batt nafnið okkur
sterkum böndum. Að sumu leyti tók
hún að sér menningarlegt uppeldi
mitt og kynnti mig m.a. fyrir tónlist
Tchaikovsky, Grieg og Eivarar Páls-
dóttur.
Þegar ég eltist varð mér ljóst að
Malla var engin venjuleg frænka
heldur ungri konu frábær fyrirmynd.
Hún var frumherji á sínu sviði, hafði
valið sér starf sem hún unni, sótt sér
þekkingu víða að og náð frama. Víð-
sýni hennar, skilningur á aðstæðum
annarra, hjálpsemi og gjafmildi verð-
ur okkur leiðarljós þegar hennar nýt-
ur ekki lengur við.
Það er skrýtið að hugsa til þess að
Malla frænka verði ekki lengur með
okkur í fjölskylduboðum til þess að
kíma góðlátlega að látunum í okkur
krökkunum, spjalla við okkur sem
jafningja og gefa hinu liðinu vísbend-
ingar þegar spurningaleikurinn
stendur sem hæst.
Blessuð sé minning Möllu frænku
minnar,
María Mjöll.
Elsku Malla.
Núna þegar við kveðjum þig í síð-
asta skipti minnumst við allra góðu
samverustundanna með þér í gegnum
lífið. Hvort sem það var á ættarmóti í
Færeyjum eða á Ólympíuleikunum í
Barcelona þar sem þú slóst í för með
þér mikið yngra fólki á vit ævintýr-
anna, þá var alltaf gaman.
Þú varst alla tíð kletturinn í fjöl-
skyldunni sem allir gátu leitað til. Þú
hvattir stöðugt alla í kringum þig til
góðra verka og ýttir undir unga fólkið
að leita sér menntunar og vera víð-
sýnt eins og þú sjálf varst. Það flæddi
frá þér orkan til allra góðra verka, þú
varst þessi samfélagsstólpi sem bind-
ur saman gott og kærleiksríkt sam-
félag.
Stelpunum okkar varst þú þriðja
amman, Stínu önnur tengdó og mér
fóstran sem hélst í höndina og vísaðir
veginn.
Elsku Malla, minningin um þig á
eftir að lifa í hjörtum okkar og ylja
okkur um ókomin ár. Hafðu þúsund
þakkir fyrir að hafa verið til.
Jens, Kristín, Aðalheiður
Kristbjörg og Kristbjörg María.
Haustið er litríkur árstími, en
minnir okkur í fegurð sinni á for-
gengileik alls sem lifir. Það var á
björtum haustdegi sem Malla, eins og
hún var alltaf kölluð innan fjölskyld-
unnar, kvaddi þetta jarðlíf. Hún gaf
okkur sem eftir lifum gott fordæmi og
gat horft yfir sitt æviskeið með stolti,
en það var þó ekki í hennar anda að
stæra sig af nokkrum hlut þó margt
hafi hún afrekað um sína daga. Það er
birta og þakklæti yfir minningunni
um elsku Möllu okkar.
Móðursystir mín var óeigingjörn,
stórhuga og kærleiksrík manneskja,
þó ekki bæri hún tilfinningar sínar á
torg. Traustari manneskju er erfitt að
hugsa sér. Ánægjulegar stundir með
henni áttum við ótal margar. Hún var
líka alltaf boðin og búin að passa upp
á börnin ef við þurfum að komast frá.
Þeim leið vel hjá henni og var hún í
raun amma í þeirra augum. Það voru
sérstök forréttindi fyrir mig að fá
með henni prívatleiðsögn í vikutíma
um ættarslóðir okkar í Færeyjum
fyrir nokkrum árum og fallegt að sjá
hvernig hún bar færeyska þjóðbún-
inginn með stolti og glæsileika.
Við sjáum Möllu fyrir okkur í fal-
legu íbúðinni sinni við Bjarkargötu.
Hún horfir út um gluggann, yfir
tjörnina og Hljómskálagarðinn í
marglitum haustskrúða. Á veggjum
eru litsterk málverk, mörg frá Fær-
eyjum og ljósmyndir af fólki sem
henni var kært. Hún er sátt, hún veit
að þegar upp er staðið á maður aðeins
það sem maður hefur gefið og það
sem hún gaf af sjálfri sér var bæði
mikið og stórt.
Malla var manneskja með stórt
hjarta og bar hag annarra fyrir
brjósti, umfram sinn eigin. Margir
eiga henni gott að gjalda og hugsa til
hennar með þakklæti og hlýju fyrir öll
gæðin. Okkar fjölskylda er þar á með-
al.
Blessuð sé minning hennar.
Jóna Guðrún og Magnús Valur,
Una María, Jón Páll
og Benedikt Jens.
María Kjeld, tryggur félagi okkar
og góður vinur til margra ára, er látin.
Sorgarfréttin barst til okkar
„Gammasystra“ sama dag og við
fylgdum kærum og hugljúfum félaga,
Eygló Eyjólfsdóttur, til grafar. Báðar
þessar konur voru einstakar að gerð
og gáfum. Þær gengu til liðs við félag
okkar „Delta Kappa Gamma“, sem er
alheimsfélag kvenna í fræðslustörf-
um, snemma á ferli þess hér á landi.
Þær tilheyrðu báðar „Gammadeild-
inni“ og voru „Gammasystur“ af
innstu hjartans rótum og formenn
deildarinnar um skeið og raunar í
stjórn samtakanna í heild líka. Báðar
þessar konur voru stjórnendur á sviði
menntamála þjóðarinnar, hugvits-
samar hugsjónakonur, ósérhlífnar,
vinnufúsar og óvenju hugljúfar í
stjórnun og samstarfi. Þá óumdeilan-
legu hæfileika höfðu þær fengið í
vöggugjöf. Söknuður okkar „Gamma-
systra“ er sár en þakklæti og virðing
að sama skapi djúp og hlý.
María Kjeld var af blönduðu nor-
rænu þjóðerni: færeysk í föðurætt en
íslensk í móðurætt og mótaðist af
báðum þáttum því að hún ólst upp til
skiptis í Færeyjum og á Íslandi.
María og öll hennar systkini voru sett
til mennta þrátt fyrir kreppu og óár-
an. Menntunarferil sinn hóf María í
Flensborg og sótti þann skóla sunnan
úr Njarðvíkum en þar bjuggu foreldr-
ar hennar. Frá Flensborg lá leiðin í
Fóstruskólann. Að námi loknu starf-
aði María sem fóstra um skeið. En
hæfileikar Maríu í kennslu og á leið-
beiningasviði vöktu fljótt athygli og
var hún kölluð til starfa á víðum vett-
vangi sérþurftarbarna og ungmenna.
Námi Maríu gat því ekki lokið. Sam-
viska hennar og hæfileikar buðu
henni að bæta sífellt við sig á öllum
sviðum sérkennslu og uppeldis fatl-
aðra, sjónskertra, heyrnarlausra og
þroskahamlaðra á einhverju sviði. Að
loknu cand. pæd. spec. námi, sem
María lauk með ritgerð um fötlun og
meðferð sérþurftarbarna á Íslandi,
hófst hinn fjölbreytti starfsferill
hennar á því sviði ásamt þýðingum á
fræðiritum um sama efni. Starfi sínu
lauk María sem skólastjóri Þjálfunar-
skóla ríkisins sem síðar breyttist í
Fullorðinsfræðslu fatlaðra. Mikilli og
merkri starfsævi er lokið, en stefnan
er mörkuð fyrir mikla atorku og hug-
vitssemi hugsjónakonunnar Maríu
Kjeld.
Við samgleðjumst ættingjum og
vinum Maríu sem áttu svo farsælan
félaga og samhryggjumst þeim inni-
lega við sáran missi.
Rannveig Löve, Gammasystir.
Ég vil með örfáum orðum kveðja
Maríu Kjeld, fyrrverandi skólastjóra,
grannkonu okkar hjóna til nær tutt-
ugu ára. Það var mikið happ þegar
hún flutti í húsið. Það var ekki á henni
fyrirferðin; hún var hæglát og grand-
vör og einstaklega ljúf. Hjálpsöm var
hún líka og þegar þurfti að fram-
kvæma eitthvað við hús eða garð vor-
um við alltaf sammála. María þekkti
ekki endilega muninn á ylli og rósa-
runna, en einlæglega varð hún jafn
glöð þegar garðurinn sprakk út í túl-
ípanadansi eða tveggja metra háum
skjaldblöðkublómstrum. Þegar ég
kom mér upp vinnustofu í garðinum
kom hún gjarnan með kaffibollann
sinn út á pall til að grennslast fyrir
um hvernig mér gengi. Síðar, þegar
ég lagðist í útivist og var langdvölum
að heiman, sagðist hún sakna fótataks
míns á efri hæðinni. Flestir kvarta
undan hælaskellum á hæðinni fyrir
ofan. Ekki María Kjeld.
Að leiðarlokum kveð ég elskulega
vinkonu og grannkonu og þakka
henni samvistirnar öll þessi ár. Ég
mun sakna návistar hennar í húsi og
garði. Við Friðrik og Sigríður Frans-
iska sendum fjölskyldu Maríu okkar
innilegustu samúðarkveðjur og þökk-
um þá gjöf sem kynni okkar við hana
voru.
Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir.
Ég ávarpa þig svona vegna þess að
mér finnst við enn eiga í skoðana-
skiptum og mig langar til að kveðja
þig með nokkrum orðum. Við áttum
eftir að ræða svo ósköp margt. Helstu
hugðarefni okkar urðu aldrei útrædd.
Það var sérkennslan sem kynnti
okkur. Við vissum nú hvor af annarri
þegar við kynntumst í Félagi ís-
lenskra sérkennara og urðum þar
góðar vinkonur. Ekki síst eftir að við
settumst þar samtímis í stjórn um
tíma. Þar leiddist okkur ekki.
Viðfangsefni þín á vettvangi sér-
kennslunnar voru margvísleg, allt frá
því að kenna mjög ungum heyrnar-
skertum börnum í það að kenna full-
orðnum með ólíkar sérkennsluþarfir.
Brautryðjendastarf þitt í þágu
Fullorðinsfræðslu fatlaðra var ekki
auðvelt viðfangsefni en þér tókst að
koma fullorðinsfræðslunni á laggirn-
ar með stuðningi margra tryggra
samstarfsmanna þinna.
Oft og lengi ræddum við um inni-
hald og fyrirkomulag í námi og
kennslu í fullorðinsfræðslunni.
Þú hafðir svo skýra mynd af því
sem þú vissir að kæmi nemendum
þínum best að tileinka sér.
Ósjaldan ræddum við um málefni
tengd sérkennslu, sérstaklega veltum
því fyrir okkur vegna hvers það kom
oft fram í opinberri umræðu að „ekk-
ert væri gert til að aðstoða fatlaða,
langveika og aðra þá nemendur sem
þurfa aðstoð við nám“. Okkur fannst
stundum eins og að það væru nei-
kvæðu hliðarnar á framkvæmd skóla-
mála svona yfirleitt sem fara hátt en
þagað yfir því sem vel er gert, sér-
staklega í sérkennslunni.
Þú varst miklu lengur en ég við sér-
kennslu okkar fólks, eins og við
nefndum þá nemendur sem við töld-
um okkur eiga sérstaki erindi við í
krafti aðferða og „menneskesyn“ sér-
kennslunnar
Ævinlega kom ég ríkari til andans
af þínum fundi. Þú hafðir einstakt lag
á því að koma auga á nýjar hliðar og
lausnir á öllum viðfangsefnum. Síðast
sótti ég andlega næringu til þín þar
sem þú lást á banabeði þínum.
Vertu blessuð, María mín, við hitt-
umst síðar og tökum upp þráðinn að
nýju.
Kveðja.
Kolbrún.
María E. Kjeld
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar endurgjaldslaust alla út-
gáfudaga.
Skil | Greinarnar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins.
Smellt á reitinn Senda inn efni á for-
síðu mbl.is og viðeigandi efnisliður
valinn.
Skilafrestur | Ef óskað er eftir
birtingu á útfarardegi verður grein-
in að hafa borist eigi síðar en á há-
degi tveimur virkum dögum fyrr (á
föstudegi ef útför er á mánudegi eða
þriðjudegi).
Þar sem pláss er takmarkað getur
birting dregist, enda þótt grein ber-
ist áður en skilafrestur rennur út.
Lengd | Minningargreinar sem
birtast í Morgunblaðinu séu ekki
lengri en 3.000 slög. Ekki er unnt að
senda lengri grein. Lengri greinar
eru eingöngu birtar á vefnum.
Minningargreinar