Ný saga - 01.01.1999, Blaðsíða 27

Matseljur og kostgangarar í Reykjavík
Augly sing
um að mjólkurskortur só í Rvik.
Þar scm mjólkuiskortur er nii i Rcykjavlk ganga reglur xo.
nóvember 1917 um sölu, notkun og lithlutun mjólkur I Reykjavlk, |>egar
tnjólkur.<kouur cr I bznum, i gildi mánudag 26. þ. m.
Frl og mcÖ 26. þ. m. cr þvl að viðlögðum alt að 1000 kr.
sektum bðnnuð sala mjólkur eða rjóma til neyslu á sðlust.iðnum or til
ncyslu i vcitingahiisum oj; kaffihiisum, svo 03 uotkun mjólkur og rjóma
til niðursuðu cða til szlgætis, sem gcrt er i brauögerðarhtisum, eða i
sambandi við aðra atvinnu, til sðlu handa almenningi. Sömulciðis er
bannað, nema fengið sé sérstakt leyfi borgarstjóra, að selja mjólk og
rjóxia annarsrtaðar i lögsagnarumdaemi Reykjavikur,) en i mjólkur*
búðum, scni bzjarstjórnin hefir Iðggilt. Er bz‘jarbiium sem fram-
leiða mjólk til sölu, þvi óheimiit að selja hana i heimahúsum,
og Óllum, sem selja tnjólk til bæjarmanna, óheimilt að afhenda haaa
kaupeuda ðöruvisi, ea (yrir milligöngu mjólkurbúðar. ' Einnig er bzjar-
búum öllum óheimilt að kaupa mjólk annarsstaðar en i mjólkurbúðum.
Seðlasktifstofan I Hegiugarhúsinu geíur út mjólkurseðla hauda:
a. Böruum á öðru aldursári.
b. Bömum á 1. ári gegn vottorði Izkuis cöa yfirsetukonu.
c. Sjúkliuguoi og gamalmcnnum gego læknisvottoiði.
Borgarstjórinn l Rcykjavik 22. ágúst 1918.
K. Zimsen.
Tækifærið sem skömmtunarbókin gefur til að
kanna umfang matsölu í Reykjavík, bakgrunn
matseljanna, aldur, hjúskaparstöðu, menntun
og fjölda barna á framfæri þeirra er einstakt.19
Helstu niðurstöðurnar eru þær að næstum
Kaffi- og Matsöluhúsið
I FJALLKONAN
Æ d e a*\s\) etí ur
kl. 3-6.
föstudoginn 16. fcbrúar 1917.
Kálfasteik með kartöilum.
Eftirmatur:
Sætsúpa og kaffi.
Annar heilur malur.
Buif mcð eggjum eða lauk.
Rauðgrautur og mjólk.
Hakkað bulf nreð uppslúuðUm
rófum og kartöflum.
Fiskabollur f kraftsósu og
nmm
allar matseljurnar voru annað hvort ekkjur
eða ógiftar konur og að mikill munur var á
matsölunum sem þær ráku. Alls voru kost-
gangarar 347 á tuttugu matsölum20 eða 17,4
að meðaltali. Ef fjöldi kostgangara á matsöl-
um er tekinn sarnan eftir hjúskaparstöðu mat-
sölufólksins þá kernur í ljós að ógiftu kon-
urnar hafa að meðaltali 29 kostgangara,
ekkjurnar 12,2 en gifta fólkið hafði 7,5 kost-
gangara. Niðurstaðan er ótvírætt sú að ógiftu
konurnar stóðu í mun umfangsmeiri rekstri
en ekkjurnar. Líklegt má telja að fjöldi kost-
gangara hjá gifta fólkinu hafi staðið í beinu
sambandi við mikilvægi kostsölunnar fyrir af-
komu heimilisins.21
Ekkjurnar voru að jafnaði mun eldri en
ógiftu konurnar og höfðu auk þess starfað
mun lengur við matsölu og allar höfðu þær
börn á framfæri sínu þegar þær ltófu matsölu.
Það gefur tvennt til kynna, annars vegar að
matsala var góð atvinna fyrir konur sem
höfðu fyrir börnum að sjá og hins vegar að
barnlausar ekkjur sáu ekki ástæðu til að opna
matsölu. Þær síðarnefndu hafa annað hvort
sótt í önnur störf til að sjá sér farborða eða
hafa átt auðveldara með að lifa af eignunt sín-
um, ef einhverjar voru. Tvær af ógiftu konun-
um sjö áttu fósturbörn, hinar fimrn voru barn-
lausar. Þess má geta að matseljubörn spjöruðu
sig ágætlega í lífinu. Þau er að finna á rneðal
MATUR
sem eykur jólagleBina:
Spikfeitt hangikjöt.
Nýtt grisakjöt.
Smjör, egg og osta
Allskonar ávexti
I eftirmalinn.
Viðmeti, fjölbrcylt úrval.
Allskonar krydd og sósur.
A&eins fyrsla flokks vörur.
VERSLUNIN
KJOT OG FISKU R
Balinrsnötn. Lamarri (8.
Sllt 828. SW 1764.
Myndir9-10.
Kristín Dahistedt
var um árabil ein
þekktasta veitinga-
kona bæjarins.
Hún rak kaffi- og
matsöluhúsið
„Fjallkonuna" sem
um skeið var til húsa
að Laugavegi 20 B.