Morgunblaðið - 02.08.2011, Síða 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. ÁGÚST 2011
VIÐTAL
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Bókin Árstíðirnar í garðinum - handhægur
leiðarvísir fyrir ræktendur eftir Vilmund Kip
Hansen, garðyrkju- og þjóðfræðing, er komin
út. Útgefandi er Sumarhúsið og garðurinn og
er bókin fimmta bókin í bókaflokknum Við
ræktum.
Árið 2005 gaf sama forlag út hefti sem var að
stórum hluta eftir Vilmund og hét Garðurinn
allt árið en það er nú uppselt. „Sú hugmynd
kviknaði að gera nýja bók í svipuðum stíl og út-
koman er Árstíðirnar í garðinum sem er mun
stærri og fjölbreyttari bók en sú fyrri og í raun
allt önnur bók,“ segir Vilmundur.
„Í nýju bókinni eru fjórir meginkaflar sem
tengjast árstíðunum fjórum og innan hvers
meginkafla eru styttri kaflar þar sem fjallað er
um þau verk sem vinna þarf í garðinum á hverj-
um árstíma. Þarna eru meðal annars lýsingar á
því hvernig á að sá sumarblómum og fjallað er
um sumarblómin hvert og eitt, þeim lýst og
sagt frá umhirðu þeirra. Fjallað er um haust-
og vorlauka og meðferð þeirra. Í bókinni eru
líka stórir kaflar um lauftré, barrtré og skraut-
runna og sagt frá nýjum tegundum hér á landi
sem ekki hefur verið sagt frá í íslenskri garð-
yrkjubók áður. Auk lýsinga og ræktunarleið-
beininga er sagt frá því hvernig margar plöntur
hafa verið nýttar í gegnum aldirnar, hvort sem
er sem viður í hljóðfæri, verkjastillandi fyrir
tannverk eða til að stemma niðurgang.
Þrátt fyrir að stærstur hluti bókarinnar fjalli
um garðplöntur og ræktun þeirra er þar einnig
að finna leiðbeiningar um hellulagnir, tjarn-
argerð og umgengni við garðálfa. Í einum kafla
er fjallar um tunglið og sáningu, en það er göm-
ul hugmynd að alltaf eigi að sá á rísandi tungli
og sérstakur kafli er um sveppi og nýtingu
þeirra,“ segir Vilmundur.
Garðar færa hamingju
Nokkurt þjóðfræðiívaf er í bókinni enda er
Vilmundur þjóðfræðingur að mennt. Til dæmis
er sagt frá því hvort jurtirnar sem fjallað er um
séu lækningajurtir eða hvort þær hafi verið
notaðar í litun.
Bókin er ríkulega myndskreytt en Páll Jök-
ull Pétursson er höfundur myndanna. „Páll á
líklega stærsta plöntumyndasafn landsins og er
frábær ljósmyndari,“ segir Vilmundur. „Hann
tók þó nokkuð mikið af myndum sérstaklega
fyrir bókina en við nutum líka rækilega þess
hversu margar myndir hann á í safni sínu. Auð-
ur Ottesen sem gefur bókina út ásamt Páli á
líka heiður skilið fyrir sitt framlag en hún var
óþreytandi og stundum afar þreytandi við að
koma með nýjar hugmyndir og gefa góð ráð
fram á síðustu stundu.“
Vilmundur er spurður hvort það séu einhver
sérstök mistök sem fólk geri í sambandi við
garðinn sinn. „Já já, en ekkert hættulegt. Oft
vökvar fólk ekki, en þegar vökvað er er ekki
nóg að dreifa vatni hingað og þangað heldur
verður að bleyta nokkuð vel því annars gufar
rakinn upp og kemur engum að gagni, nema
háloftunum. Fólk er líka of feimið við að klippa,
sérstaklega limgerði, halda því niðri og snyrta
það svo það verði fallegra. Að mínu mati er fólk
líka allt of pirrað út í mosann í garðinum. Hann
getur að vísu verið pirrandi í grasflötinni en
persónulega þykir mér hann fallegur á grjóti
og gangstéttarhellum. Garðeigendur eiga líka
að sýna sóma sinn í því að vera með safnhaug
og ekki fjarlægja neitt úr garðinum að óþörfu.
Góður safnhaugur er gulls ígildi.
Það hefur margsýnt sig að fallegir garðar
færa fólki hamingju og sálarró og það er nokk-
urn veginn sama hvar græn svæði eru, fólk
sækir í þau. Það er einhver galdur í græna litn-
um sem róar fólk og svo finnst því ilmurinn af
laufinu þægilegur. Við sjáum bara hvernig fólk
umbreytist þegar það fer upp í sumarbústað.
Stressað fólk verður afslappað og mestu fól
verða að yndisfólki.“
Ókeypis ráð á Fésbókinni
Vilmundur er lærður garðyrkjufræðingur og
segist hafa mikla ánægju af þeirri vinnu. „Ég
hef fengist við ýmislegt um ævina, en það er
eiginlega alveg sama hvað ég hef gert, alltaf hef
ég farið aftur í þennan geira. Um tíma stundaði
ég kennslu og hún endaði með því að ég skrifaði
leiðbeiningarbækling um ræktun fyrir Skóg-
ræktarfélag Íslands, sem kennarar og nem-
endur geta nýtt sér.“
Auk þess að skrifa bækur um garðyrkju hef-
ur Vilmundur skrifað um hana í blöð og tímarit
og á árum áður hélt hann úti vikulegum garð-
yrkjupistlum í DV. „Núna er ég með síðu á
Fésbókinni sem heitir Ræktaðu garðinn þinn.
Þar veiti ég fólki ókeypis garðyrkjuráðgjöf.
Fólk sendir mér spurningar og ég svara þeim.
Um 5600 manns eru skráðir meðlimir á þeirri
síðu og sem betur fer eru ekki allir að senda
mér spurningar í einu. Ég er búinn að halda
síðunni úti í tvö og hálft ár og þar er afar fjör-
ugur umræðugrundvöllur um garðyrkju og
plöntur.“
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Vilmundur „Það er einhver galdur í græna litnum sem róar fólk og svo finnst því ilmurinn af laufinu þægilegur,“ segir garðyrkju- og þjóðfræðingurinn Vilmundur Kip Hansen.
Það er galdur í græna litnum
 Vilmundur Kip Hansen skrifar bók um það hvernig á að rækta garðinn sinn  Fallegir garðar
færa fólki hamingju og sálarró, segir hann  Veitir áhugasömum ókeypis ráð á Fésbókinni
Ljósmynd/Páll Jökull Pétursson
Garður Bókin er ríkulega myndskreytt og Páll Jökull Pétursson er höfundur myndanna.