Birtingur - 01.12.1957, Blaðsíða 12

veru svona á íslandi, og sagði ég henni,
að faðir minn sálugi hefði t. d. sem hrepps-
nefndarmaður lent í að ráðstafa fjölskyldu,
þar sem baðstofan hafði fallið yfir fólk-
ið. — ,,Er faðir þinn dáinn?“ spurði ég.
— ,,Já,“ svaraði hann; ,,og heima situr ekkj-
an í sorgum, meðan sonurinn leitar sér frægð-
ar í framandi borgum.“ Síðan bætti hann við:
„Því ég þarf að tala við kónginn í Kína
og kannski við páfann í Róm,
en hvort sem það verður til fagnaðar farið,
þá fer ég á íslenzkum skóm.“
Um þetta leyti lánaði hann mér Det nitt-
ende árhundredes litteraturhistorie og hvíta,
þykka ullarsokka, heimaprjónaða í Laxnesi,
bænum sem hann átti eftir að lyfta upp 5
frægðarljóma með töfrabrögðum listamanns-
ins.
Þegar ég hef dvalið hjá honum í viku, hvar
margt var rabbað saman um ferðalög, mynd-
list og sögu, var ég svo heppinn að fá vinnu
á þeim mesta menningar- og myndarstað, sem
ég hef starfað á á Norðurlöndum. Daginn eft-
ir kl. 7 um morguninn þann 9. janúar 1920
kveð ég svo skáldið, sem er að byrja heims-
frægðina, og geng í hvítu sokkunum hans,
með bókmenntasöguna að láni sem fararnesti,
út í myrkan, hrímkaldan morguninn. Ég stíg
upp í sporvagn, sem innan skamms staðnæm-
ist fyrir framan hið gamla leikara- og lista-
mannakaffi, Café Bröndum, er liggur mitt
á milli Konunglega leikhússins og Kunstaka-
demísins í Charlottenborg. Yfir dyrum og
gluggum eru lágmyndir af örnum með breiðu
vængjataki, berstrípuðum Amorum og Amor-
injum lönguliðinna svermerískra daga. Þess
konar skraut er sjaldgæft á húsum hér í borg
8 Birtingur
og yfirleitt á Norðurlöndum. En yfir þessu
húsi var einhver miðalda- og listarómantík,
sem mér geðjaðist strax vel að. Og þá féll
mér ekki síður við gestgjafann, Bröndum,
eiganda hússins. Hann hafði á yngri árum
byrjað á myndhöggvaranámi og dvalið í Par-
ís, en tekið við veitingahúsinu sem gestgjafi
í fjórða lið, að föður sínum látnum. Hann
kallaði mig strax Sigfrid eftir Svanariddar-
anum í óperunni Lohengrin eftir Wagner.
Þar sem ég nú kom inn á ganginn og var
af inspektör kynntur fyrir starfsfólkinu,
klæddur sem ég var í grágrænan frakka, gul-
an hatt, blá föt og brúna skó, þá komu stúlk-
urnar íturvaxnar og brosandi á móti mér og
hvísluðu sín á milli: „Þarna fáum við flottan
kavalér, sem ekki verður frekur.“
Þarna sá ég Elenóru í fyrsta sinn. Hún
hafði þá verið kaffijómfrú á Bröndum um
þriggja ára bil. Hún var dökk og hnellin í
bláu pilsi, hvítri blússu og svörtu plussvesti
eða upphlut. Með formfagurt, lítið höfuð,
hindaraugu og grískt nef kom hún á móti
mér, léttstíg og broshýr, eins og ein af hind-
unum utan frá bernskuskógum hennar við
Furresöen. Hún heilsaði mér brosandi og bar
mér kaffi. „Vil De ekki have en kage,“ sagði
hún og benti mér á stóra, sporöskjulagaða
rjómaköku yfirdregna með súkkulaði. „Jú,
takk, fröken,“ sagði ég. Og hún gaf manni
sínum, og hann át. — Það voru okkar fyrstu
kynni. En aldrei hef ég gengið meiri örlaga-
spor en í sokkunum hans Halldórs frá Lax-
nesi þennan morgun fyrir 35 árum.°
Greinin er skrifuð 1954.