Birtingur - 01.12.1963, Blaðsíða 57

Eftirfarandi samkrull af þverstæðum boðuðu
fals-prédikarar „vakningarhreyfingarinnar" læri-
sveinum sínum:
Þeir boðuðu algjört frelsi einstaklingsins í
nafni hjarðar, sem setti lömbunum strangari
forskriftir en nokkurt venjulegt borgaralegt
samfélag.
í nafni æskunnar vildu þeir rísa upp gegn
heimi hinna fullorðnu — og voru sjálfir at-
vinnuunglingar milli 30 og 45 ára.
Þeir þóttust vera ósjálfrátt upprunalegir og
frumstæðir — en frumstæðnin var fengin að
láni frá öðrum sem höfðu fengið hana að láni,
upprunaleikinn innflutningsvara, ósjálfræðnin
uppsuða úr Henry Miller og evrópskum bók-
menntum.
Sérhver meðlimur varð að vera uppreisnar-
maður, það var skylda — en svo létu þeir sér
líða vel í pólitískri vanþekkingu sinni og af-
skiptaleysi.
Þeir risu upp til að mótmæla hinni „sálarlausu
vélaöld" — og gerðu sportbifreiðina að tákni
mótmælanna.
Þeir litu niður á ameríska múgmenningu — í
sömu andrá og þeir játuðu gleði sína yfir
James Dean, körfubolta og myndasögum.
Þeir álitu sig ekki á valdi neinnar blekkingar
og beittu allt skarpri gagnrýni — en létu
blekkjast af hinum heimskulegustu frelsunar-
'kenningum og fráleitustu uppbótartrúar-
brögðum.
Þeir höfðu enga hugmynd um þá nákvæmni og
skarpskyggni, sem þarf til að rísa upp gegn því
sem fast er orðið í sessi. Áliangendurna og fylgi-
fiskana vantaði ekki. Þó að kenningar þessarar
vakningarhreyfingar séu svo heimskulegar sem
þær nú eru, er ekki svo auðvelt að gera gys að
fórnarlömbunum. Á meðan hreyfingin geispaði
veikri golunni í óhugnanlegu auglýsingaæði,
enduðu varnarlausustu og ef til vill hughrein-
ustu fylgismenn hennar á geðveikrahælum og í
fangelsum.
Hinn bókmenntalegi arfur þessarar gengnu kyn-
slóðar vekur fyrst og fremst eina spurningu í hug
okkar: Hvernig gat það gerzt, að gagnrýnin í
tveim heimsálfum lá flöt fyrir jafn lítilsigldu
slagorði? Hvenær kemur að því, að hverjum ein-
asta gagnrýnanda verður orðið Ijóst að rithöf-
undar verða ekki metnir eftir því' hvaða hópi,
kynslóð eða hreyfingu þeir tilheyra, heldur und-
antekningarlaust eingöngu eftir því sem þeir
skrifa? Sú auðskilda staðreynd hefði lilíft okkur
við þessum sorphaugi bókmenntanna, þar sem
lesandinn verður sjálfur að leita í leirhrúgunni
að læsilegu ljóði, í kjaftavaðalsauðninni að einni
síðu óbundins máls sem er þess virði að hún sé
lesin.
Ekkert verka þessa óumræðilega Kerouacs er þess
virði að það sé lesið, en hann hreykir sér mjög af
því að hafa gefið „Beat Generation" nafnið.
„Jæja þá, hver veit nú í rauninni hvort það er
ekki einmitt einmanaleiki einverunnar, sem máli
skiptir, einmanaleiki hinnar raunverulegu ein-
BIRTINGUR
55