Birtingur - 01.12.1967, Blaðsíða 55

legi hluti kerfisins sérlega athyglisverður.
Blaðagrindin, umferðarljósin og gangstéttin
milli þeirra, sem tengjast saman, mynda fasta
hluta kerfisins. Það er sú óbreytilega um-
gjörð, sem breytilegi hlutinn — fólk, dagblöð,
peningar og rafstraumur getur unnið saman í.
Ég skilgreini þessa föstu umgjörð sem eina
einingu borgarinnar. Hún sem eining á sam-
hengissamband sitt að rekja til tvenns, til þess
krafts, er heldur eigin frumhlutum hennar
saman, og til orkuhlaðins samhengis þess
stærra lífskerfis, er jafnframt inniheldur hana
sem fastan óbreytilegan hluta.
Önnur dæmi um kerfi í borginni eru til
dæmis: það samsafn af hlutum, sem fer í að
gera byggingu; það samsafn af ögnum, sem
myndar mannslíkama; bifreiðirnar á götunni,
fólkið í jDeim og gatan, sem þær aka á; tveir
vinir að tala í síma, símtólin, sem þeir halda
á og símaþræðirnir, sem tengja símtólin;
borgarhlutinn með öllum hans byggingum,
þjónustuliðum og íbúum; öll apótekin í borg-
inni; sá hluti framkvæmda í borginni, sem
fellur undir stjórn hins opinbera; allt innan
takmarka borgarinnar, ásamt öllu því fólki,
sem sækir borgina reglulega heim og tekur
þátt í þróun hennar, með öllum þeim upp-
sprettum efnahagslegrar velferðar, sem gera
borgina rekstrarfæra; hundur nágranna míns
og ruslatunna mín með ruslinu, sem í henni
er og hann lifir á; hvers konar félög ofstækis-
fullra sem annarra einstaklinga.
Hvert þessara kerfa er hópur af frumhlutum,
er verða samstæðir og samvinnuhæfir fyrir
tilverknað eins konar innri tengiafla. Og
hvert kerfi, eins og umferðarljósa- og blaða-
grindarkerfið, miðast við ákveðinn, tiltekinn
hluta, er við hugsum okkur einingu af borg-
inni.
Við tökum venjulega til sérstakrar athugunar
nokkra af þessum fjölmörgu föstu undirhóp-
um borgarinnar, sem mynda kerfi hennar og
geta því jafnframt talizt markverðar einingar.
Sannast sagt held ég því fram, að hvaða mynd
sem menn kunna að gera sér af borg, þá lýsi
þeir henni einmitt með þeim hópum, er þeir
sjá sem einingar.
Samsafn undirhópa, er fara í slíka mynd, er
ekki eingöngu ósköpulegt samsafn. Það fær
ákveðna byggingu af sjálfu sér einungis vegna
þess, að tengsl koma fram milli undirhópanna
um leið og þeir eru valdir.
Til Jress að skilja Jjessa byggingu (structure)
skulum við í svipinn hugsa okkur, að við not-
um tölur sem táknmyndir. í stað þess að tala
um raunverulega hópa og milljónir af raun-
verulegum atvikum, sem gerast í borginni,
skulum við taka til athugunar einfaldari sam-
setningu, þar sem um er að ræða aðeins sex
frumhluta. Við nefnum frumhluta þessa 1, 2,
BIRTINGUR
53