Birtingur - 01.12.1967, Síða 63

lagið samsvara t. d. raunverulegu félagslífi.
Skipulagsteikningar þeirra og starfsemi benda
á ofurveldi æ sterkari lokaðra félagseininga,
frá borgarheildinni niður í fjölskylduna, sem
verða til fyrir misjafnlega sterk samfélags-
tengsl. Þó er þetta algerlega út í bláinn.
Ef við biðjum mann í gamaldags þjóðfélagi
að nefna beztu vini sína og spyrjum þessa
vini síðan um beztu vini þeirra, þá nefna þeir
allir hverjir aðra og mynda þannig lokaðan
hóp. Þorp eru mynduð af nokkrum þess konar
lokuðum hópum.
En nú á tímum er þjóðfélagsbyggingin allt
önnur. Ef við biðjum mann að nefna vini
sína og biðjum þá menn síðan að nefna þeirra
vini, þá nefna þeir allir mismunandi fólk, sem
fyrsti maðurinn þekkir að öllum líkindum
ekki. Það fólk nefnir svo enn aðra menn o.s.
frv., út á við. Það eru næsum engir lokaðir
hópar í nútímaþjóðfélagi. Raunveruleg nú-
tíma þjóðfélagsbygging er full af einingum,
sem skerast: Kerfi kunningja og vina mynda
hálf-net, ekki tré. 10. mynd.
í náttúrlegu borginni er jafnvel húsið í langri
götu (ekki í einhverri lítilli þyrpingu) ótvíræð
staðfesting á því, að vinir þínir búa ekki í
næsta húsi, heldur langt í burtu, og aðeins
hægt að komast til þeirra í strætisvagni eða bif-
reið. í þessu tilliti hefur Manhattan fleiri
snertilínur en Greenbelt. Og þó að segja megi,
að í Greenbelt komist fólk líka til vina sinna
á fáeinum mínútum í bifreið, hlýtur maður
að spyrja: Ur því að lögð hefur verið áherzla
á sérstaka hópa í skipulaginu, livers vegna eru
það þá þeir hópar, sem eru hver öðrum félags-
lega óviðkomandi?
Annað atriði þjóðfélagslegrar byggingar borg-
ar, sem tré getur aldrei endurspeglað vel,
kemur skýrt fram í endurskipulagi Ruth Glass
á Middlesborough, borg með 200.000 íbúa.
Hún leggur til að borginni sé skipt í 29 hverfi.
Eftir að hafa valið sér þessi 29 hverfi, með
því að athuga hvar mestur mismunur er á
húsagerð, launum og atvinnugreinum, spyr
hún: „Ef við athugum nokkur þeirra félags-
legu kerfa, sem eru fyrir hendi hjá fólki í
slíku hverfi, votta þá einingarnar, sem hin
ýmsu félagslegu kerfi ákvarða, allar um sama
íbúðarhverfið?“ Svar hennar við þeirri spurn-
ingu er neitandi.
Sérhvert þeirra kerfa er hún rannsakar er
miðpúnkts-kerfi. Það er myndað af einhvers
konar miðpunkti ásamt fólkinu, er notar þenn-
an miðpunkt. Hún tekur sérstaklega til athug
unar barnaskóla, gagnfræðaskóla, unglinga-
klúbba, klúbba fullorðna fólksins, pósthús,
grænmetissala og sælgætissala. Sérhver þessara
miðpunkta dregur fólkið frá ákveðnu svæði
eða svæðis-einingu. Svæðiseiningarnar eru eft-
irstöðvar þjóðfélagskerfisins í heild, og því
BIRTINGUR
61