Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2008, Side 44

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2008, Side 44
42 Margrét Guðmundsdóttir tökum á málinu sem fyrir þeim er haft. Ef sú hvöt réði ekki för, held- ur einhvers konar vilji til að sleppa sem auðveldast frá verkefninu, væru málbreytingar án efa miklu algengari en þær eru. Einhvers konar einföldunarvilji ræður því ekki för. Stundum eru málbreytingar til dæmis skýrðar þannig að eitthvað hafi breyst „til þess að létta fram- burð“. í umijöllun um framgómmælt gogká undan frammæltum sér- hljóðum gerir Jóhannes L.L. Jónsson ráð fyrir ý-innskoti sem fari að kveða að í ritmáli á fyrri hluta 14. aldar.26 Hann segir (1924:7): Orsökin itl [svo] þessarar breytingar er vissulega sú, að torvelt er að bera hreint g- og A:-hljóð fram á undan e, i o.s.frv. og því er j skotið inn þarna á milli, til auðveldanar. Getur verið að einni kynslóð þyki eitthvað sem fyrri kynslóðir hafa sagt „óþarflega erfitt“ og „ákveði“ að létta sér lífið? Það sem fyrri kynslóðir hafa lært hlýtur ný kynslóð að geta lært, að því gefnu t.d. að jafnmiklar upplýsingar berist eða að ekki hafi orðið aðrar málbreyt- ingar sem gera atriðið torlærðara. Orsök málbreytinga er því varla sú að eitthvað sé og hafi alltaf verið of flókið.27 4.4 Rökrétt túlkun upplýsinga Þrátt fyrir þetta virðast bömin stundum gera „mistök“, í þeim skilningi að þau ná ekki því markmiði sínu að byggja upp málkunnáttu sem leiðir út sömu málbeitingu og fyrirmyndimar. Þau draga ályktun af málbeitingunni um að tiltekin málkunnátta búi að baki. Ef sú ályktun 26 Ekki er einhugur um hvernig eigi að greina þetta, sjá t.d. Hrein Benediktsson 1962a:490; Stefán Karlsson 1989:13 og 281 og Kristján Ámason 1992:159-161. 27 Hins vegar má vera að atriði í málkerfmu séu á einhvern hátt misflókin og að þau flóknari séu útsettari fyrir breytingum. Ef atriði í málfræðinni eru á annað borð misflókin er það verðugt rannsóknarefni að athuga hvort og hvaða tengsl gætu verið milli málbreytinga og einhvers konar „þyngdarstigs" málfræðiatriða. Hver sem niðurstaðan yrði er ljóst að málbreyting felur í sér breytingu á einhverju sem fyrri kynslóðir gátu lært (sjá hugmyndir um að „erfið" hljóð sem böm læra frekar seint séu gjama fómarlömb málbreytinga hjá Jakobson 1968:51-62, en einnig má vísa til rits- ins í heild (það er upphaflega frá 1941), sjá einnig Jakobson 1980 og um margt svipaða umfjöllun hjá Hock 1986:128-137).
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201
Side 202
Side 203
Side 204
Side 205
Side 206
Side 207
Side 208
Side 209
Side 210
Side 211
Side 212
Side 213
Side 214
Side 215
Side 216
Side 217
Side 218
Side 219
Side 220
Side 221
Side 222
Side 223
Side 224
Side 225
Side 226
Side 227
Side 228

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.