Vera - 01.03.1985, Síða 15

heldur líta þær alltaf á störf sín
utan heimilisins sem tíma-
bundið neyðarúrræði, þótt þær
ásamt dætrum sínum afli svo
til allratekna heimilisins. Ung-
ar, ógiftar konur, öðlast á eng-
an hátt sjálfstæði við það að
vinna fyrir launum.
Aðeins með því aö giftast og
stofna eigið heimili geta þær
, öðlastvisstsjálfstæðiogsjálfs-
forræði sem mæður og hús-
mæður. Algengt orðtak á með-
al fólksins í La Rosa er að
„konan tilheyri heimilinu, karl-
inn götunni“.
En þótt konan tilheyri heim-
ilinu þýðir það ekki að hún sé
bundin aðeins sínu heimili.
Sterk tengsl eru milli kvenn-
anna í fjölskyldunni. Konurnar
dveljast etv. jafn mikiö á heim-
ilum mæðra sinna og systra og
á sínu eigin.
Hús móður Socorro hélt
áfram að vera miðpunktur í lífi
systranna eftir að þær giftust.
Þær hjálpuðu hver annarri.
Sérstaklega þegar „fyrir-
vinna“ einhverrar brást, tíma-
bundið eða til frambúðar. Þær
deildu mat, fötum, peningum
og tóku að sér börn hver ann-
arrar.
Socorro giftist þegar hún var
tvítug. Hún bjó ásamt Gabríel
k manni sínum í herbergi, sem
byggt var ofan á hús tengda-
foreldra hennar. Socorro
reyndi að haldasínu heimili að-
skildu frá heimilishaldi tengda-
fjölskyldunnar. Hún notaði
ekki eldhús hússins, heldur
eldaði í herberginu, til að lenda
ekki undir yfirráðum tengda-
móður sinnar og enda sem
nokkurs konar vinnukona
hennar. Socorro hafði ekki
leyfi til að fara út af heimilinu.
Að mati manns hennar var ekki
sæmandi giftri konu að vera að
þvælast um göturnar. En móð-
ir hennar, ásamt yngri syst-
kinunum bjó skammt í burtu og
tengdafólkiö gat ekki neitað
henni að heimsækja þau. Hún
dvaldi þar oftast allan daginn,
undir því yfirskini að móðirin
þarfnaðist hjálpar hennar.
Faðir Socorro setti sem skil-
yrði fyrir giftingunni að Gabríel
hefði fasta atvinnu og hann fór
^ að vinna í verksmiðju. En þar
var hann aðeins í sex mánuði,
„af því að launin voru svo lág“.
Því næst seldi hann happ-
drættismiða um tíma, en eftir
það hafði hann aldrei fasta at-
vinnu.
Socorro bjó með honum í
þrjú ár og eignaöist son á þeim
tíma. Gabríel fór brátt að van-
rækja heimilið og beitti
Socorro- ofbeldi þá sjaldan
hann var heima. Að lokum fór
hann að vera með annarri
konu og Socorro yfirgaf hann
og fluttist til móður sinnar með
drenginn.
Ári síðar dó móðir Socorro.
Lucia, elsta systirin varð nú
höfuð fjölskyldunnar og
Socorro fluttist til hennar. En
nú, þegar Socorro stendur
uppi eiginmannslaus er félags-
leg staða hennar mjög lág.
Enda þótt hún hafi á allan hátt
hegðað sér óaðfinnanlega að
dómi samfélagsins, er það
samt hún sem er dæmd — fyrir
að glata eiginmanninum. Nú er
hún heldur ekki húsráðandi
lengur. Það er aðeins rúm fyrir
eina húsmóður á hverju heimili
og hér er hún á heimili Luciu.
Hún býr undir hennar þaki, í
óþökk manns hennar og háð
góðvild systur sinnar.
Socorro er bitur yfir mis-
heppnuðu lífi sínu. Hún hefur
ekki alveg gefið upp vonina um
að Gabríel komi til hennar aft-
ur. Hún á harða ævi. Hún fer á
fætur fyrst allra á heimilinu og
vinnur baki brotnu við heimilis-
störf allan daginn. Fyrir það
fær hún fæði og húsaskjól fyrir
sig og drenginn. En hún á enga
peninga. Stundum fær hún
senda peninga frá systrum sín-
um eða Mario, en það er ekki
oft. Helst af öllu segist hún vilja
fá launað starf til að geta séð
fyrir drengnum. Hún hefur leit-
að lengi að vinnu, en árangurs-
laust. „í þessu landi vill enginn
ráða konu með barn, konu sem
ekki er ung og falleg lengur. Til
að fá vinnu þyrfti ég að þekkja
mikilvægar persónur, en ég
þekki engar slíkar. Ég brýt um
það heilann nótt og dag,
hvernig ég geti fengið vinnu
eða hvað ég geti gert til að
breyta ástandinu." Socorro
getur ekki gifst aftur, þvi að
skilnaöur er ekki leyfður. Litið
er niður á konur sem hafa skilið
að borði og sæng og farið síð-
an í sambúð með öðrum
manni.
„Og þar að auki, fyrst Gabríel
gat yfirgefið sitt eigið barn,
hvers gæti ég þá vænst fyrir
barnið af öðrum manni? Ég
velti þessu oft fyrir mér. Ég er
ekki gift, ekki ekkja, ég er ekki
ógift heldur. Það er eins og ég
sé. . . ekkert."
S.E.
‘Socorro er tilbúið nafn.
Ljósmynd: Eliot Elisofon
Svart er
Svartur er ástarfaðmur móður minnar,
Svart er hár föður míns,
Svartir eru dimmir skuggar næturinnar,
sem milda dagsbirtuna.
Svart er barnið við brjóst mitt,
Svartur vængur villisvansins,
Svört er ást mín og ástvinir,
Svartur litur hörunds míns.
Svört er sú vissa að þekkja minn áfangastað.
Svart er í Norðri, Suðri, Austri eða Vestri
þar eru iíka svartir
Svart er að deila með sér og þykja vænt um.
Svartur er minn áfangastaður,
Svört er þjóð mín og menning,
Svartur er litur hörunds míns.
Maureen Watson
(gyöa þýddi)
15