Vera - 01.08.1985, Blaðsíða 3

VERA
„bréf”
Hótel Vík
Reykjavík
Engin naflaskoðun
Ágæta Vera!
Aö loknum lestri greinarinnar „Konur og
bissness", í júní tölublaði s.l., settist ég
strax niöur til að láta í mór heyra eins og
óskaö var eftir í greininni.
Ég er nefnilega ein af þessum konum
sem hef „stofnaö eigiö“, án þess aö vita
aö það væri i þágu kvennamenningar, eða
á nokkurn hátt merkilegt.
Fyrir u.þ.b. 20 mánuðum stofnuöum viö,
fjórar konur á fertugsaldri, sameignarfyrir-
tæki um rekstur barnafataverslunar í rúm-
lega 3.000 manna kaupstaö úti á landi, þar
sem viö búum allar.
Ástæöa þess var fyrst og fremst þörf fyr-
ir þessa þjónustu. Þeir sem búa á Reykja-
vlkursvæöinu gera sór sjaldnast grein fyrir
þeim vöru- og þjónustuskorti sem ríkir á
nær öllum sviöum úti á landsbyggðinni.
Því miöur hafa kaupfélögin algerlega
brugöist þeim upphaflega tilgangi sínum
aö sjá fólki í hinum dreiföu byggöum
landsins fyrir þeim vörum sem sjálfsagöar
þykja í nútimaþjóðfélagi. Og í staö þess að
Sambandið styöji þau í þessari viöleitni,
kippir það að sér hendinni ef illa gengur.
Þá ríkir vöruskortur á þeim stööum sem
einungis hafa kaupfélag til aö leita til.
Frumástæöan var sem sé þörfin. En
ekki siðri ástæöa var sú aö við höfðum
áhuga á aö reyna hvað viö gætum á þessu
sviöi. Hér eru heldur ekki mörg atvinnu-
tækifæri og lítt áhugavert aö starfa alltaf
undir stjórn „misviturra" karla. En það er
nú einu sinni valkostur flestra kvenna.
Til aö gera langa sögu stutta hefur þessi
rekstur gengiö Ijómandi vel og viö höfum
stækkað verslunina um helming á þessu
rúma ári. Fyrir nokkrum mánuöum stofn-
uöum við hlutafólag um rekstur sauma-
stofu, ásamt ungri stúlku sem nýlokið
haföi klæðskeranámi. Hór var ekki um
slíkan atvinnurekstur að ræöa fyrir, svo aö
viö renndum blint í sjóinn meö það hvernig
til tækist. Veganesti okkar var þó það aö
þaö hlyti að vera þjóöhagslega hagkvæmt
að framleiða fatnaö hér á landi frekar en
flytja allt inn. Reynsla okkar var sú að viö
fengum oft bæöi seint og illa margar þær
vörur sem viö vildum hafa á boðstólum í
versluninni, sérstaklega ef um eitthvað
eftirsóknarvert, ,,heitt“, var að ræöa.
Viö hófumst handa í 18 fermetra kjallara
undir bilskúr og áöur en viö vissum af
streymdu til okkar konur aö biöja um vinnu
og verkefni viröast nægileg. Nú höfum viö
fengiö stærra húsnæði og vinnum öll
kvöld viö aö mála þaö og standsetja og
hyggjumst flytja í þaö í ágúst n.k.
I þessu brölti okkar höfum viö orðiö var-
ar við mikinn velvilja og áhuga, jafnvel svo
aö okkur hefur komiö þaö á óvart. Einni
okkar varö að orði, „ja, ef viö værum karlar
þætti þetta barasjálfsagt." En konurvekja
undrun og aödáun ef þær hafa frumkvæöi
aö einhverju og þaö er hreint ekki nógu
gott, því aö auövitaö á þaö að vera sjálf-
sagður hlutur að konur hefjist handa þar
sem þörf er á.
I greininni sem óg vitna í, er talað um aö
flesta skorti fjármagn, það átti aö sjálf-
sögöu viö um okkur l(ka. En þeir sem hafa
stundað húsbyggingar eöa íbúðarkaup
þekkjaþaö „aöberjast í bönkum" og þetta
er ekki ósvipað, nema aö fjárfestingin I
versluninni t.d. er mun minni en einbýlis-
hús kostar ( dag, kannski svona álika og
tveggja herbergja fbúö f blokk. Saumastof-
an búin tækjum og vinnuaðstöðu fyrir 10
manns, kostar álika og einn Volvó sem
ekki þykir tiltökumál aö fólk spóki sig á. Viö
búum í eigin húsum sem hægt er að taka
veð í og ökum á bílum sem hægt er aö
selja ef I nauðirnar rekur.
En fyrst og fremst er þetta vinna og aftur
vinna + ómældur áhugi. Við höfum allar
sinnt öörum störfum meö og þegiö lítil laun
viö reksturinn enn sem komið er, en það
stendur vonandi til bóta.
Aö fenginni minni reynslu get óg ekki
annað en hvatt konur, sem lúra á góöum
hugmyndum, til aö hefjast handa hiö
fyrsta. Ánægjan er áhættunnar viröi.
Svanhlldur Þórðardóttir
P.s.
Mór þykir frekar gæta neikvæöni i umfjöll-
un um „glæsilegar, sjálfsöruggar konur“
og „kvenlegan kapitalisma". Er þaö ekki
markmið okkar að konur hasli sór völl á
sem flestum sviöum og sóu glæsilegar og
sjálfsöruggar í veru sinni hvaöa vinnu sem
þær stunda. Það getur ekki veriö meining-
in aö við eigum aö hengja haus og stunda
naflaskoöun um alla eilífö.
Hátíð gegn konum
Þaö verða tvær listahátíðir í Reykjavík i
haust. Önnur er listahátíð kvenna, aögerð
í lok Kvennaáratugar. Mörgum finnst það
asnaiegt aö halda slíka kynskipta hátíö.
Hin er hvorki meira né minna en fyrsta
norræna Ijóðlistahátíöin í heiminum og
ekki kennd viö karla né konur heldur Ijóð-
listina eina. Á beirri hátiö veröa kynnt 27
skáld, sex frá Islandi. Þessi hátiö er ekki
kynskipt, því á henni fátvær konur hljóöiö.
Meöal islensku skáldanna veröa engar
konur. Samt er þetta ekki karlahátíð og
ekki kynskipt hátíö, og því ekki asnaleg.
Og þar eru þaö ekki kerlingar í hjáverkum
sem standa aö skipulaginu heldur jöfur á
jöfur ofan: Knut Ödegaard, þýöandi og
skáld, Einar Bragi skáld og Thor Vilhjálms-
son skáld.
Þaö þurfti Helgu Kress bókmenntafræö-
ing til aö vekja athygli á þessari karlahátíð
en þaö geröi hún í Morgunblaðinu þ. 30.
júli s.l. og skrifaöi þar m.a. aö „sú íslenska
Ijóölist sem ætlunin er að kynna umheim-
inum sýnir engan veginn rótta mynd af því
besta í íslenskri Ijóðagerð i dag." Þráöur
Helgu var tekinn upp af Helgarpóstinum þ.
1. ágúst en þá spuröi blaðið fjórar skáld-
konur (nú skulum við gæta okkar á því aö
kalla þær ekki skáld!) álits á ummælum
Helgu og á norrænu Ijóðíistarhátíöinni.
Svava Jakobsdóttir, Sonja B. Jónsdóttir,
Ingibjörg Haraldsdóttir og Magnea Matt-
híasdóttir urðu fyrir svörum og voru svörin
öll áeinn veg: „karlrembaogíhaldssemi",
„endurspeglar matið á konum sem
skrifa", „rithöfundastóttin viröist vera for-
dómafyllri en margir aðrir hópar þjóöfó-
lagsins", „þaö þýðir ekkert að sofna á
verðinum", „aöskilnaðarstefna." Allar
nema Ingibjörg hvöttu konur til aö láta
þessa Ijóölistarhátíð fram hjá sér fara.
Knut Ödegaard var lika spurður álits en
vildi ekki tjá sig um málið.
Hins vegar skrifaöi Einar Bragi skáld
langt bróf til ritstjóra Helgarpóstsins strax
í næsta blað til aö rekja hversu mikill kven-
réttindamaöur hann er, hann hafi jú þýtt
bækur eftir konur, lesiö bækur eftir konur,
staöiö aö birtingu Ijóöa eftir konur, farið á
sýningar eftir myndlistarkonur, skrifað
langa ritgerö til að vekja athygli á fimm
(fimm) alþýöuskáldkonum (systrum) og
telur sig þvf ekki hafa veriö óiönari við
kvenkolana þessa áratugi en margur
annar. Enda hafa orö Helgu (og annarra
kvenna) ekki áhrif á hann „fremur en verið
væri aö berja haröfisk norður á Langanesi
eins og skaldið sagöi." „En", segir skáld-
iö svo, „eölilegast finnst mér aö listamenn
3