Vera - 01.08.1985, Blaðsíða 8

„Mér fannst þetta aldrei erfitt"
Sennilega eignast
stærsti hópur kvenna
börn einfaldlega vegna
þess aö þær langar til
þess. Okkur þótti því sjálf-
sagt aö fá sjónarmið einn-
ar slíkrar með. Þó ekki ætl-
um við okkur þá dul að
skilgreina af hverju sú
löngun er sprottin. Það er
önnur saga.
Ég ræddi við konu, sem
hefur eignast þrjú börn,
og spurði hana fyrst
hvernig henni hefði liðið á
meðgöngutímanum.
Mér fannst meögangan erf-
iö. Mór fannst hún þreytandi
og hálf leiðinleg. Þetta er svo
langurtlmi. Heilir nlu mánuöir!
Mór fannst ætlast til þess af
mór aö óg væri glöð og hress,
en óg var þvert á móti óþol-
andi. Ég vildi vera í friði.
Kannski var þaö mest óg sjálf
sem gerði kröfurnar til mín.
Maöur á aö standa sig. Þaö er
jú sagt meö hrifningu: ,,Hún er
svo dugleg, hún vann fram á
síöasta dag“. Og í aöra rönd-
ina vill maöur gjarnan standa
sig, en mér bara leið ekki þann-
ig-
Svo er þaö peningahliðin.
Þriggja mánaöa fæðingarorlof
er alltof stuttur tími. Eg tala
ekki um ef maöur tekur einn
mánuöfyrirfæöingu. Og fæstir
hafa efni á aö taka lengra fri.
Sex mánaða fæöingarorlof er
algert lágmark.
— „Nú fæöa allar konur nér
á landi á fæöingarstofnunum.
Hvaö fannst þér um dvölina
þar?"
Þaö er visst öryggi aö fæöa á
stofnun þar sem maöur er
umkringdur fólki sem kann sitt
fag. Hins vegar leiðist mór
dvölin. Finnst hún allt of löng.
Þaö eina sem hægt er aö gera
er að labba um gangana eða
reykja í setustofunni. Ég vil
geta fariö út eins og ég sjálf
treysti mór t.d. í bæinn. Mór
finnst llka ég ætti aö geta fariö
fyrr heim. Þaö hlýtur aö fara
eftir aöstæöum hverrar og
einnar hvenær hún treystir sér
aö fara heim og því skyldi ein-
hver annar en óg vera færari
aö meta mlnar aðstæður?
Svo er þaö brjóstagjöfin.
Þaö hefur veriö haldiö uppi
miklum áróöri um brjóstagjöf.
Allar mæöur geti og eigi aö
hafa börn sln á brjósti. Þaö só
bara spurning um vilja og
kunnáttu. Þessi vakning er
mjög góö svo langt sem hún
nær. En hún er slæm fyrir
mæöur sem geta takmarkaö
mjólkaö börnum sínum og vek-
ur hjá þeim sektarkennd. Þaö
eru nefnilega til tregmjólkandi
konur. Á fæöingarstofnunum
var til skamms tíma jafnvel
gengiö svo langt að vikta börn-
in eftir hverja gjöf og svo boriö
saman I áheyrn mæðranna
hve mikið hvert barn fókk.
Móöir fær líka oft aö heyra þaö
að barnið sé óvært af því aö hún
gaf því ekki nóg. Og nú á þaö
að vilja
eignast börn
og
eignast þau
aö vera svo eðlilegt þegar kona
er úti meðal fólks aö lyfta upp
skyrtunni og gefa barninu síni
brjóst. Þaö er eins og hún só
annars flokks móöir ef hún tek-
ur upp pela. Þetta vekur sekt-
arkennd og þaö getur ekki ver-
iö meiningin.
— Hvaö kom þór mest á
óvart viö aö eignast börnin?
„Hvaö mór þótti gaman. Ég
haföi heyrt svo mikið um erfið-
leikana. En mér fannst þetta
aldrei erfitt. Ég hef aldrei litið á
þetta sem neitt mál að eignast
barn. Þaö kom mór llka á óvart
þegar ég eignaöist annaö og
þriöja barn iö hvaö þetta er ól íkt
í hvert skipti. Hver einstakling-
ur kallar á mismunandi þætti í
manni. Þegar maöur fer að
kynnast einstaklingnum er
eins og maöur skynji llfiö upp á
nýtt. Hversdagslegir hlutireins
og til dæmis aö fara í strætó
verða ævintýralegir. Heimur-
inn séöur meö augum barns-
ins veröur skemmtilegri. Aö
eiga barn hjálpar manni til aö
varðveita barniö í sjálfum sór.
Börn hafa mikla kímnigáfu
sem kemur fljótt í Ijós. Þaö má
ekki kæfa hana I fæðingu,
heldur örva. Persónuleikinn
kemur strax I Ijós. Smábörn
eru ekki pakki sem hægt er aö
leggja ( sófahornið bara af því
aö þau eru svo róleg. Þau eru
sjálfstæöir einstaklingar en
ekki eign sem viö getum
ráöskast með.“
— Hverju breyttu þessir nýju
einstaklingar fyrir þig?
Mór fannst óg vera sjálf-
stæöari. Ég fór aö skipta máli.
Þarna var kominn einhver sem
treysti á mig. Þaö styrkir mann
aö bera ábyrgö. Þaö er öllum
nauösynlegt.
— Hvernig fannst þór viöhorf
samfólagsins vera?
Nánasta umhverfi er mjög
jákvætt. Vinir og ættingjar
koma og spyrja hvort mann
vanti ekki kerrupoka, sæng,
rúm o.s.frv. og eru boðnir og
búniraö hjálpa. Reyndarfinnst
mór allt of mikiö um aö fólki
finnist þaö þurfi aö eignast allt
nýtt fyrir nýja barnið.
Hins vegar hafa stjórnvöld
ekki staöiö sig nógu vel. Eins
og óg sagöi áöan er fæðingar-
orlofiö allt of stutt. Til aö halda
heimili þarf tvær fyrirvinnur i
flestum tilvikum. En þrátt fyrir
þaö er ekki til nóg af barna-
heimilum svo aö foreldrar geti
veriö áhyggjulausir í vinnunni.
Almennt finnst mór vanta
töluvert að skilningur só á þörf-
um barna t.d. að í umhverfinu
sé tekið miö af þeim. Heimili
fólks finnst mér eigi aö vera eitt
allsherjar vinnu- og leiksvæði.
Ég er alveg á móti stássstofum
sem helst þarf aö afgiröa svo
börnin geti ekki skemmt eitt-
hvaö. Heimili á ekki aö vera
safn þar sem ekki má snerta
munina.
Börn hafa voðalega gaman
af að klæðast skrýtnum fötum
og leika. Þaö er líka gaman aö
vera meö þeim í þessu, róta í
fataskápnum og fara I gamla
undirkjóla og vera með skrýtna
hatta. Krakkarnir hafa gott af
því að sjá að mamma getur
breytt út af vananum og
kannski þóst vera gamall karl
eöa eitthvaö annaö. Maður
þarf ekki endilega aö fara I leik-
hús til að sjá fólk skipta um
hlutverk, þaö er líka hægt aö
leika heima á stofugólfinu meö
krökkunum. Allir krakkar
kunna aö leika og hafa löngun
til þess. Þaö má ekki þagga
niður í þeim og banna þeim en
óg held aö þaö só of mikiö gert
af því. Börnunum er ekki leyft
aö njóta sín og þeim er ekki
hrósaö nóg, börn þurfa nefni-
lega hvatningu ekkert síöur en
fullorðnir.
Börnin hafa veitt mór óskap-
lega ánægju, þau hafa kennt
mór margt og þroskað mig.
Þau koma síöur en svo í veg
fyrir aö óg geti gert þetta eöa
hitt. Ég hef ekki sömu ánægju
af t.d. ferðalögum ef krakkarnir
eru ekki meö og það er ekki
heldur eins gaman að taka á
móti gestum ef þau eru ekki
heima. Krakkar eru nefnilega
svo gestrisin, þau hafa mikla
ánægju af því aö fá fólk í heim-
sókn. Þaö er að mínu mati al-
rangt aö reka þau snemma í
bóliö svo maður só laus viö þau
einmitt þegar þaö eru komnir
gestir. Það skapar bara þving-
að andrúmsloft.
Ég myndi gjarnan vilja hafa
stærri fjölskyldu og eiga fleiri
krakka ef þaö væri ekki svona
erfitt i þessu þjóöfólagi. Það er
borin von aö óg fái nokkurn
tima dagheimilispláss og þaö
kostar vinnutap og álag fyrir
mig aö ganga meö og eignast
barn. Svo er óg heldur ekki ein
af þeim sem reglulega nýt þess
aö vera ólétt!
Og þó, þaö er nú þess virði
eftir allt saman. k.BI.
8