Vera - 01.08.1985, Blaðsíða 11

stelpa. Þá voru þau beðin aö
„rétta upp hendi" sem ætluöu
aö eignast börn og allir geröu
þaö nema óg. Ég sem haföi
ætlaö mér aö lifa svo ævintýra-
legu lífi eignaöist svo barn um
voriö. . Eftir á aö hyggja er
annars furöulegt hvaö ég haföi
sterka þörf fyrir aö segja aö ég
ætlaði ekki aö eignast börn.
Kannski þurfti ég aö sannfæra
éinhvern hluta af sjálfri mór
sem ekki var sterkur fyrir.
— En þú ætlar ekki aö eign-
ast fleiri börn?
Nei, ég lót taka mig úr sam-
bandi fyrir nokkrum árum.
Kannski var óg meö því móti
aö taka völdin af sjálfri mór.
Koma í veg fyrir aö ég léti ein-
hvern tímann undan róman-
tískum tilfinningum, koma i
veg fyrir aö óg eignaöist barn
þegar ég heföi aðstæður til að
láta drauma mína rætast.
— Varstu meö öörum oröum
að loka flóttaleiöinni?
Já.
— Hefur þú aldrei séö eftir
þessari ákvöröun? Koma ekki
stundir þegar þig langar í lítiö
barn?
Nei, ég hef aldrei séð eftir
þessu. Hins vegar má kannski
segja, aö óg leyfi mér meira en
áöur aö láta mig dreyma um aö
eignast barn af því aö ég er
alveg pottþétt í aö þaö verður
aldrei aö veruleika. Mig langar
nefnilega í tilfinningatengsl viö
barn en mig langar ekki til aö
bera ábyrgö á því. _________isg.
„Eins og að ganga með
ólæknandi sjúkaóm"
„Við vorum bæði í námi,
þegar við giftum okkur og
fannst ekkert liggja á. En
eftir tvö ár ákváðum við að
láta til skarar skríða og ég
fór af pillunni. En það
gerðist ekkert. Við hugg-
uðum okkur við að sjálf-
sagt gerðist þetta ekki í
neinum hvelli en fórum þó
að líta eftir bókum um mál-
in og orða þetta við lækna
sem voru kunningjar okk-
ar. En eftir að hafa reynt í
tvö ár fór ég endanlega til
læknis.“
Þessi kona hefur nú veriö
gift í um 12 ár og þaö eru tlu ár
síöan hún og maðurinn hennar
„ákváöu aö láta til skarar
skríða“ án þess að barn hafi
komið undir. Nú er hún 38 ára
gömul.
„Og þaö hefur smám saman
veriö aö renna upp fyrir okkur
aö sambandið verður liklega
alltaf barnlaust. Og þegar þaö
er oröiö Ijóst, þá hagar maöur
sér öðru vísi, „við gerum
varla ráð fyrir öörum en okkur
tveimur í lífi okkar nú orðið. Og
þetta er oröið léttara, m.a.
vegna þess að jafnaldrar okkar
og kunningjar eru búnir aö
eignast sín börn og jafnvel
koma þeim upp að miklu leyti
svo þeirra líf snýst ekki lengur
um uppeldið. En þaö hefur
stundum gert mig mjög reiða
aö missa af því aö ganga með
barn, fæöa það og ala upp. Ég
held það sé mjög ríkt I mann-
skepnunni, bæöi konum og
körlum aö vilja eignast af-
kvæmi.“
— Var um þaö aö ræöa í ykk-
ar tilfelli aö hægt væri aö
„kenna ööru um" efég má oröa
þaö þannig?
Ástæöan liggur hjá báöum.
— Þú sagöist hafa leitaö
læknis eftir aö hafa reynt í tvö
ár?
Já, til heimilislæknisins.
Hann kom mór undir eins til
sórfræöings. Þaö var strax
byrjað á því sem einfaldast er,
aö skoöa sæöi mannsins
mins. Svo kom röðin aö mór.
Ég var spegluö, skafin, látin
mæla mig, éta lyf. . . Fyrir
þremur árum gáfumst viö upp
og ákváöum aö sjá til, hættum
aö fara til lækna. Ég vil þó taka
fram aö samband okkar viö
læknana var alltaf mjög gott,
maöur var borinn á höndum
þeirra og mætti miklum skiln-
ingi.
— Var þaö mikiö áfall aö upp-
götva hversu erfitt ykkur yröi aö
geta barn?
Já, þaö var mikiö áfall. Aö
geta eignast barn, þaö er regl-
an. Viö vorum ekki undir annaö
búin. Ég hef þaö stundum á til-
finningunni aö honum sárni
það meira. Sjálf hef óg gengið
i gegn um alls konar skeið til-
finninga: reiöi, gremju, hryggö,
eftirsjá, já jafnvel sorg. Verst
hefur mér liöiö í þau skipti sem
óg hélt að nú væri ég oröin
ófrisk en reynist svo ekki vera
þaö. Þaö kostar mig tveggja til
þriggja daga þunglyndi I hvert
skipti.
— Hvaö skipti þig þaö miklu
máli aö veröa móöir?
Sem kona þá hef óg áreiðan-
lega reiknaö meö þvl. Sjáöu til,
fólk giftir sig eöa fer aö búa
saman og þaö gengur út frá þvl
aö einhvern tlmann komi barn.
Þaö er ekki fyrr en þaö kemur
ekki og þaö veröur útséö meö
aö það komi engin börn, aö
þetta veröur mál. Sjálf var óg
auðvitað alin upp meö vissar
væntingar, en þaö var þó
þannig aö I minni fjölskyldu
voru flestar konur starfandi úti,
meö langskólamenntun eöa
starfsþjálfun. Það var aldrei
spurning um þaö I minu tilfelli
aö ég yröi heföbundin hús-
móöir, óg setti þaö á oddinn aö
afla mér menntunar og óg held
aö þaö hafi skipt ofboðslega
miklu máli. Þetta hlýturaö vera
miklu verra fyrir konur, sem
geröu alltaf beinlfnis ráö fyrir
þvl aö veröa húsmæöur og
mömmur.
— Hvaö um viöbrögö
annarra, var t.d. pressa á ykkur
aö eignast börn fyrst?
Vegna þess aö við vorum
bæði I námi, var þaö sjálfgefið
að viö myndum bíða. En svo
liðu árin og ekkert gerðist. Þá
fór fólk svona fínlega aö nefna
það hvort við ætluöum ekki aö
eignast börn. Við geröum þaö
sem ég er viss um aö er skyn-
samlegast, sögöum sannleik-
ann, að jú, víst vildum viö börn
en það hefði bara ekki gengið
enn. Ég held satt að segja aö
þetta hafi verið verst fyrir for-
eldra okkar, sem biðu eftir því
að fá barnabörn. Það var léttir
aö vissu leyti þegar yngri syst-
kini mín komu með börn, bæði
gagnvart foreldrum okkar og
svo fannst okkur gaman að fá
aö vasast meö systkinabörnin.
En barnleysi er mikiö feimn-
ismál. i fyrsta lagi er alltaf
gengiö út frá þvl aö það séu
börn. Maður er spurður si svo:
og hvaö eigiö þið nú af börnum
— eða: hvaö eru börnin ykkar
oröin gömul, og svo kemur
mikiö á fólk, þegar það upplýs-
ist aö þaö eru engin börn! Þaö
getur veriö næstum þvl
hlálegt hvernig fólki bregður!
Svo veröur maöur var viö aö
þaö er sneitt hjá vissum um-
ræðuefnum til að sýna okkur
tillit. Annars hefur þetta breyst
mikið á þessum tlu árum. Það
virðist vera oröiö miklu algeng-
ara að fólk annað hvort geti
ekki eöa vilji ekki eignast börn.
Til að byrja meö var bara sagt:
hva, þiö verðið bara að reyna
meira, en nú orðið er litið á
þetta sem raunverulegan
vanda. Mór finnst stundum
eins og þetta sé aö ganga meö
ólæknandi sjúkdóm, aö óg sé
gölluð. Samt veit óg aö svo er
ekki — þetta er bara ein
llkamsstarfsemi sem ekki verk-
ar, eins og hver önnur fötlun.
— Hvaöa áhrif hefur þetta á
samband ykkar?
Ég er alveg viss um að barn-
leysi gerir bara annað tveggja
viö sambönd, annað hvort
sundrar þaö þeim eða styrkir.
Ég heföi ekki viljað ganga I
gegn um þetta I veiku sam-
bandi, það þarf mjög sterk bein
11