Vera - 01.05.1994, Blaðsíða 3

B R A
R Y Ð
N D I N N
amille <u9laudel
(1864-1943)
Franski myndhöggvarinn Camille Claudel var sterk kona og listamaður
með snilligáfu, falin í skugga þeirra tveggja manna sem stóðu henn^
næst, myndhöggvarans Auguste Rodin og rithöfundai'i ns^Pa^u 1, Q1 aude 1,
elskhugans og bróðurins. Hver var þessi kona? Hyofrffg
láta að sér kveðg: j kárl’asamíélagi og liveís vegna bi,iA 11
lokum? . l
, . „
Camille hóf listamannsferil sinn fimmtán ára gömul. An nokkurrar til-
sagnar byijáði hún að móta myndir í leir sem hjúja farín í námunda við
[ ng brenna þær í ofni sem þun’^hafði orðið sér úti um. Fy^stj/
eigin ligtsköpunf Vinrían á verkstæði hans var krefjandi og veitti henni
litla mnguleika til að vinna a^eigin verkum. Haft er fyrir satt að margar
höggmyndir mcrídfiríj/ödtrí séu frá hennar hendi. Hún mótaði mikinn
bjíþ^. íff áorvcrki Rodins'Hliði Heljar. Hún hafði engan hóp í kringum
sigeins og títt varum þekkta listamenn. Rodin átti gríðarstóra vinnustofu
’og margirlæríirigar urfnu grófvinnuna við að móta steininn á meðan hann
sjálfur skipulagði vitihuna og í^gði^íðustu hönd á verkið. Myndin af
Camillc Claudel ej4ItjSnátíK Kona steri'dur ein í litlu, gömlu herbergi og
heggur mamiarablokk af miklum móð frá því árla morguns langt fram á
k\fold.
En þegar allt kemur til alls eru það peningar sem gera útslagið um
hvort hægt sé að ggra hugmynd^að höggmynd. Líi Camille Claudel
igm listarífanns var stöðug barátta við peningaleysi. Fyrir utan
þá peninga sem faðir hennar sendi henni hafði hún litlar
tekjuf af þeim fáu myndum sem hún gat selt. Verkefni
* ffrir ríki ,og sveitarfélög fékk hún engin og þó að hún
værí jafnhgéfdeikarík og Rodin naut hún aldrei þeirr-
‘ar viðurkenningar sem honum hlotnaðist. Hún var
kona og hun'var helst til snemma á ferðinni með
list síná. Tlöggmyndir hennar voru of róttækar
fyrir broddborgasínáleP^rís.
sagnar
heimili
kennarinn' hcnnaró/arj
hennar voru,-jafnvel
'Í'
fyr;
stu fálmken
;iu tilrayair hennar.
hugfafíginn ogmndrandi af því hversu-^ótf verk
Fjölskylda og biei'nskuár
Hún fékk litinn stuðning frá íjölskyldu sinni. Camilla
ólst upp í broddborgarafjölskyldu sem taldi scrjlrú um '
að hún stæði öðrum framar í þorþinu. Bcrnskuárin
voru heldur óblíð. „Heima rifumst vm alltaf. For-
eldramir rifust við bömin og bömin rifust hvert við
annað,“ skrifaði Paul Claudel, bróðir Camille, í
endurminningum sínum. Bfiðirinn var uppstökkur,
og afskiptalítill en þáð var ósýrylcgt þand sem
tengdi hann og elptu dcýíurina/ eínhvers konar
gagnkvæm viðurkehning tveggja einstakþgga
með sömu lyndiseinkunn. En ,það vaf'hlóðirinn
sem varð eini ' trúnaðárvinur hennar, reyndar pác'
eini sem hún eignaðist um ævina.
.A" . - i
Camille hittir Rodin
Sautján ára gömul kom hún til Pansar. Ef til vill var
það Camille sem taldi tjölskylduna á að flvtja þangað
svo að hún gæti þroskað l i stahæ lileika ^na. En var nokkuð
rúm fyrir kvenlistámenn í jPgrís arið 1880? Eigftj&a ijjkki- Þar
voru nokkrir kvenrithöfundar og listmálarar, Qh Höggmyndagerð var
starf sem krafðist nokkurs líkafns/yrlCf'og var þar af leiðandi ekki talið
við hæfi kvenna. Þegar Camijle Claudel tókst samt sem áður að koma ser
áfram var það af því að húrí var óvenju þrautseig, áræðin og viíjasterk.
Atburðurinn sem breytti raunvérulega aðstæðum Camille var þegpr hún
hitti Auguste Rodin, eintí þekktásta listámann Frakklands. Hprium jíótti
mikið til um höggmyndir Camille, varð næstum hræddur. Það sem hafði
tekið hann 20 ár að læra haföi hún þegartí fingrunum. Hvað gat ekki orð-
! €iéi
Mælirinn fullur

fC
Lifið verður erfitt
Það^ yawerfitf á8 horfa á að Rodin naut æ meiri |
virðingar á meðan hún var aldrei viðurkennd sem
aryiað en nemandi hans. Smám saman varð nafnið
pg ]ídísón4n Rodin ógnun við hana. Ofsóknarhug-
myndir tóku sér bólfcstu í huga hennar og urðu svo
ynrþyrmandi að. þœr uföu að hreinu ofsóknarbrjál-
a£i<’ mm cinangraði sig énn meira og hrakti frá sér þá
íáu vini sem hún áfrí. Allir mögulegir og ómögulegir
voru sakaðirun/aþ vétpá ílagtogi með Rodin sem Camille
áleit að vildi ná í Haná og myndimar hennar til þess að hindra
að hún yrði þekítari en hann. Það má segja Auguste Rodin til hróss
að Hanrttók máli hennar löpgu eftir aðþarí-voru-slrilin að skiptum og not-
aði völd sín og áhrif til þess að kynna hana sem'listamann.
garhvöt. Hún byrj-
hneykslaði ná-
grannana með því að láta sjg érigh'skipta hvemig hún leit út. Hún læsti
ið úr þessari stúlku? Höggmyndimar hennar vom svó líkar hans éigin að sig inni dögum ogvikum .saman og hvarfsvojyrirvarakuist svo að eng-
listagagnrýnendur héldu að hún hefði lærtilj.á7Rodin áður en hún vissi int> vissi hvar hún var. Þetta varð erfitt fyrir ijolskylduna. Bróðir hennar
hver hann var. Camille varð allt í senn nemandi haps, samstarfsmaöur, Paul, sem var sendiherra Qg þekktur rithöfundur, veigraði sér við að við-
Með snillingunum ,'tveimur tókst' urkenna fyrir starfsbræðrum sínum að hann ætti systur sem væri mynd-
í sjö ár. Hængúrinn á sambandi þoirra var ^h^ggvari og geðveik í þokkabóþ Vákrí efiir að faðir þeirra dó skrifuðu
tengsl Rodins við aðra koríu, RoSe4eurct, sem hann bjó með ogátti son móðir þcin^og^aul, undir pfögg um nauöungarinnlögn£amille a geð-
með. Hann sneri alltaf aftur til hennar efiir skamm\í3i|!&mbönd við fyrir- veikrahælt^*' , *^t/*/^**^/*~/
sætur sínar. En Camille vildi ekki deila honum rrtéð öðmm og hann vijdj Eftir að hafa starfað í þrjptíu ár áefn skapandi listamaður sat hún jafn
ekki velja svo að Camille flutti frá honum til þess að byggja uþp eigin lengýmeð hendur í%káuti. Hún dó á^ðveikraþ^li.á^jð^ríd, kjarklaus
Hstamannsferil en það varð erfiðara erii hún httföi'giírt sér í hugarlund. , pg émmana. Camille Cjgudel yarp 7-varSf
/ ( 1 <r ■ Hvað hefói þ^ssi kbna ekki getað afrekað ef kraftamir heföu beinst
^að þvftað skapa fremur en að'eyð^/t„ » n
Guðrún Ólafsrtóttir þýddí úr Kvinncjournalen 4, 1991.
P.S. Gcrð hefiir verið kvikmynd um ævi Camille, sem sýnd var í sjónvarpinu fyrir skömmu.
Áfiugasamir geta cllaust fundið hana á cinhvcrjum af myndbandaleigum landsins: Camille
Claudel, leikstjórn: Bruno Nuyten. í Hendingu 1. tbl. 1. árg. er grein eftir Soffiu Auði
Birgisdóttur um Camille Claudel.
uppspretta innblásturs og ástkona.
ástríðufullt samband sem stóð
í
1 Cf*
Ab standa á eigin fótum
Fyrstu árin eftir að hún sleit santbandi við Rodin voru afkastamestu og
sköpunarríkustu ár ævi hennar. Húrí lokaði sig inni mpð vinnu sina. Oll
orka hennar og allir peningar fóru í að skapa. Satnt sem áður eru fá verk
til eftir Camille Claudel. Hvers vegna? Sú staðreynd að hún notaði ntörg
ár ævi sinnar til að starfa með Rodin hafði úrslitaþýðingu fyrir hennar