Vera - 01.03.1995, Qupperneq 28

krnur og kosningar
„Þegar pabbadrengirnir taka við fyrirtækjum feðra
sinna - sem þeir gera í flestum tilfellum jafnvel þótt
hæfari kona finnist í fjölskyidunni - eru þeir ekki
spurðir um hæfni og þekkingu, enda er þeim reddað
með launalækkunum ef þeim verður á að gera mistök.
Engin ástæða hefur verið fyrir pabbadrengina aö velta
sér of mikið upp úr því hvernig auka megi verðmæta-
sköpun fyrirtækjanna, þar sem alltaf hefur verið hægt
að ráða ódýrara og ódýrara vinnuafi.
ástæða hefur verið fyrir pabbadrengina að
velta sér of mikiö upp úr því hvernig auka
megi verðmætasköpun fyrirtækjanna, þar
sem alltaf hefur verið hægt að ráða ódýrara
og ódýrara vinnuafl. Pabbadrengirnir hafa
jafnframt haft svigrúm til að hygla „strákun-
um" í vina- og ættingjahópnum viö ráðning-
arí ábyrgðarstöður innan fyrirtækjanna. Það
einkennilegasta við þetta allt saman er að
verkalýðshreyfingin virðist vera búin að sam-
þykkja að launafólk bjargi þessum pabba-
drengjum og fyrirtækjum þeirra. Þetta virðist
vera ákveðin efnahagsstefna sem menn
hafa komið sér saman um og hún bendirtil
þess að íslendingar séu búnir að gefast upp
og sætti sig viö að tilheyra hópi láglauna-
landa. Ef þetta er „þjóðarsáttarleiðin" þá
býður okkar ekkert annað en lægri laun.
en jafna skiptingu launanna.
Það er athyglisvert að atvinnu-
leysið virðist ekki hafa orðið til
þess að fólk á Islandi minnki
við sig vinnu. Vinnustundum
hefur ekki fækkað nema um
eina klukkustund á viku að
meöaltali frá 1980-93, þrátt
fyrir að skráð atvinnuleysi,
sem er mun minna en raun-
verulegt atvinnuleysi, hafi á sama tíma auk-
ist úr innan við einu prósenti í um 6% að
meöaltali. Þeir sem hafa atvinnu á annað
borð virðast því vinna jafnmikla yfirvinnu og
áður á meðan sífellt fleirum er neitað um
vinnu. Atvinnuleysið leggst þyngst á ungt
fólk og konur. Það er því brýnt að tryggja rétt-
látari skiptingu vinnunnar þannig að þeir
sem hafa vinnu séu ekki í tvöfaldri eða þre-
faldri vinnu á meðan sá hópur stækkar sem
hefur enga vinnu.
Þekking og hugvit kvenna
Krafan um 35 stunda vinnuviku sem oft
heyrist í Evrópulöndunum varð til vegna auk-
ins atvinnuleysis og þá var hugsunin sú að
með því að stytta vinnuvikuna fengju fleiri
tækifæri til aö vinna. Það hefur hins vegar
ekki náöst samstaða um þessa kröfu innan
koma á í veg fyrir aukið misrétti á íslenskum
vinnumarkaði verða aðilar vinnumarkaðar-
ins og ríkisvaldið aö gripa inn í, þar sem
markaðurinn hefur sýnt að hann er ófær um
að tryggja réttláta skiptingu vinnunnar. Til að
ná fram styttingu vinnutímans þarf að koma
á stighækkandi sköttum, tryggja að stöðu-
gildi eða annað rekstrarfé rikisstofnana sé
ekki notað til að greiða fyrir yfirvinnu starfs-
fólks, setja þak á yfirvinnu og hækka lág-
markslaun. Ef tryggja á að hækkun lág-
markslauna leiði ekki til fækkunar starfa
verður jafnframt aö stórefla nýsköpunarstarf
Það einkennilegasta við þetta allt saman er
að verkalýöshreyfingin virðist vera búin að
samþykkja að launafólk bjargi þessum
pabbadrengjum og fyrirtækjum þeirra. Þetta
viröist vera ákveðin efnahagsstefna sem
menn hafa komið sér saman um og hún
bendir til þess að íslendingar séu búnir aö
gefast upp og sætti sig viö aö tilheyra hópi
láglaunalanda.
á vegum ríkis, sveitarfélaga og fyrirtækja
ásamt því að nýta betur helstu „ónýttu" auð-
lind íslands sem er þekking og hugvit
kvenna.
Réttlátari skipting vinnunnar
Á undanförnum árum hafa aðstæður á
vinnumarkaði breyst mjög mikið I kjölfar auk-
ins atvinnuleysis þannig að bilið milli há-
launafólks og láglaunafólks er orðið að
minna vandamáli en það djúp sem nú skilur
á milli þeirra sem hafa atvinnu og þeirra
sem ekki hafa atvinnu. Nú er farið að tala
meira um jafna skiptingu vinnunnar heldur
verkalýðshreyfingarinnar í viðkomandi lönd-
um, því hún vinnur fyrst og fremst fyrir þá
sem hafa vinnu og hefur takmarkaöan hag
af því að vinna fyrir atvinnuleysingjana, sem
borga lítið sem ekkert í sjóði hreyfingarinn-
ar. Atvinnurekendur biðja jafnframt frekar
sitt starfsfólk um að vinna yfirvinnu heldur
en að ráða nýtt fólk til starfa enda er ákveð-
inn kostnaður fólginn í nýráðningum. Ef