Vera - 01.04.1997, Blaðsíða 14

5S
ynslóðaskipti
kv^nnabaráttu
n n i
s
Eg hef alla tíð verið haldin þeirri áráttu að
skipta jafnt og gæta þess að enginn yrði
útundan. Að sama skapi hef ég ætíð átt
bágt með að þola þær hömlur sem fylgdu
því að vera stelpa. Ég skal, ég vil, ég ætla
voru kjörorð mín löngu áður enn ég heyrði orðið
kvenréttindi. ímyndið ykkur þá raun að verða að
vera í pífukjól á gamlárskvöld og fá ekki að fara út
með bróður mínum, sem var heilu ári yngri, eftir að
hafa verið í fremsta flokki þeirra sem söfnuðu í
brennuna og varið hana með kjafti og klóm fyrir
óvinum allan desembermánuð. Þurfa síðan að
standa pen með slaufu í hárinu á meðan strákarnir
vörðu brennuna og hjálpuðu til við að kveikja í
brennunni okkar.
Þessar bernskuáráttur hafa frekar eflst með árun-
um og eru grunnur að allri minni pólitísku hug-
myndafræði, sem sagt: Jöfnuður og réttindi allra til
að vera og gera eins og sköpunargáfa þeirra býður.
Ég finn enn fyrir þeirri uppljómun sem ég varð fyrir
sem ung Verzlunarskólamær, alin upp á heimili fag-
urblárra foreldra, þegar ég fór með bestu vinkonu
minni - eina kommanum í mínum árgangi í Versló -
á leshring um Marxisma með Einari Olgerissyni.
Allt í einu opnaðist fyrir mér hugmyndafræði, sett
fram á skipulegan máta, sem hæfði tilfinningum
mínum og hugsjónum. Ekki síður hreifst ég þarna af
kenningum Engels um hvernig hjónabandið og upp-
bygging fjölskyldunnar setti konum skorður og hefti
þær bæði í þroska og útrás sköpunargáfu. Þarna
kynntist ég félögum sem ég vil helst kenna mig við
og roðna ég af hamingju þegar einhver kallar mig
marxista, jafnvel þó sá sami segi helvítis marxisti.
Rauðsokkunum kynntist ég fyrst, líkt og flestir aðr-
ir, þegar róttækar konur tóku sig saman og báru
líkneskið fræga „Kona er líka maður“ í kröfugöngu
1. Maí 1970. Þessar konur, og málgagn þeirra For-
vitin rauð, áttu stóran þátt í mótun minni sem ung
kona og móðir. Barátta þeirra gegn því að konur
væru skilgreindar eingöngu sem kynverur, eða út frá
stöðu eiginmanna sinna, var ekki síst sá þáttur sem
höfðaði hvað sterkast til mín. Skyldi því engan
undra hvað mér þótti kvenréttindabarátta á íslandi
hafa lagst lágt þegar Kvennalistakonur gleymdu að
kona er líka maður og leyfðu sér að skilgreina fram-
bjóðendur sína sem mæður svo og svo margra
barna. Þótti mér að öll jafnréttisbarátta kvenna væri
aftur komin á byrjunarreit.
Það er ekki alltaf auðvelt að fylgja hugmynda-
fræðilegri sannfæringu sinni í daglegu lífi og oft vilja
vani og venjur taka yfirhöndina. Ég man að ég var
einhverju sinni beðin að flytja minni karla á þorra-
blóti herstöðvaandstæðinga á ísafirði. Ég sat með
sveittan skallann einhverja nóttina á Þorra og reyndi
að berja saman skondinn texta um ágæti karlpen-
ingsins til að lesa yfir félögum mínum. Ég fékk þá
ágætis hugmynd að mæra karlana á sama hátt og í
hefðbundnu minni kvenna. Dásama þá fyrir blíðu,
umhyggju og alúð við að hlúa að ungviði - mjög
skondið, ekki satt? Það runnu á mig tvær grímur þar
sem ég las yfir orð mín. Það var í raun frekar sorg-
legt að mér þætti fyndið að eigna karlmönnum þessa

Þessar konur,
og málgagn þeirra
Forvitin rauð, áttu
stóran þátt í mót-
un minni sem ung
kona og móðir.
Ásdís er félags-
fræðingur og hefur
lokið þremur árum
í doktorsnámi við
LSE í Bretlandi.
B_ýr í New York.
Kona
er maður
□LAFUR
ÞQRSTElNSSONehf
Vatnagarðar 4 • Pósthólf 551 • 121 Reykjavík
BRÉFSEFNI
UMSLÖG
PRENTPAPPÍR
KARTON
LJÓSRITUNARPAPPÍR
14 vera