Freyr - 01.03.1927, Blaðsíða 8

26
F R E Y R
u r reynsla og trúin á möguleikana styrkst.
Það hefir hepnast að breyta óræktar mó-
um, holtum, mýrum og melum í grösug
tún. En hinsvegar skal það viðurkent, að
reynsla vor og tilraunastarf hefir verið
næsta ófullkomið og sundurleitt.
Raektunarstarfið er vandaverk, það kost-
ar mikið starf og fé. Að þar sé beitt hin-
um réttu aðferðum og nákvæmni skiftir
miklu. Erlendis . kosta menn stórfé til
jarðyrkjutilrauna. Álíta að það sé undir-
staða allra ræktunarframfara að sem
nákvæmastar ræktunartilraunir séu gerð-
ar, sem geti gefið jarðyrkjumönnunum
bendingar um hverjar aðferðir séu heppi-
iegastar, svo að sem minstu fé verði á
glæ kastað.
Árangurinn af tilraunastarfsemi ná-
granna vorra er líka mikill, framfarirn-
ar í ræktun stórstígar. T. d. fyr á öld-
um létu Danir og í'leiri sér nægja með
að fá 3—4 falda uppskeru móti útsæði
af korni, nú er meðal uppskera talin 12
föld. Ef vér lítum á túnin okkar, þá fást
af suinum túnum eigi meira en 7 töðu-
hestar af dagsláttu. Meðaltalið er um 11
hestar, en dæmi eru til að fengist hafa
25, já 40 hestar af dagsláttunni. Jarð-
eplauppskeran er einnig' mjög breytileg,
0—10 eða 20 föld.
Tilraunir nágrannanna. Þjóðverjar hyrj-
uðu sitt tilraunastarf snemma á 19. öld.
Danir og Norðmenn á síðari hluta 19.
aldarinnar. I Danmörku eru nú 18 til-
raunastöðvar. Þær hafa um 600 ha. lands
til umráða og við þær starfa um 68 fast-
ir starfsmenn. Framlag ríkisins er um 2
milj. króna árlega.
Tala tilraunastöðva í Noregi er nú 8.
Starfsmenn þeirra eru 15 og framlag rík-
issjóðs 400 þús. kr.
Á Færeyjum er ein tilraunastöð, kostuð
af danska ríkinu. Árlegt tillag er þar um
50 þús. kr.
Þá þetta er borið saman við ástæðurn-
ar hjá oss kemur greinilega í ljós hvað
vér erum fáir og smáir. Verkefnin sem
þarf að leysa eru í raun og veru hin
sömu og hjá nágrönnunum — ef til vill
víðtækari. — Land vort er t. d. víðlendara
en Danmörk, skilyrðin breytilegri en þar.
Þótt þar sé hægt að rækta fleiri jurta-
tegundir skiftir það eigi svo miklu í
þessu tilliti.
Tilraunastarf vort hefir til þessa að
mestu verið hjáverk. Svo var það hjá
Ræktunarfélaginu og svo var það hjá
Rúnaðarfélaginu, nema síðustu árin, en
nú á að fela manni þeim, sem hefir
það starf með höndum, ýms önnur störf.
í samræmi við þetta hefir líka tiltölu-
lega litlu fé verið varið til tilraunanna,
og í sambandi við það verður einnig að
gæta þess að tilraunastarfsemin hjá oss
er enn á byrjunarstigi. Það sem búið er
að vinna er undirbúningsstarf, þar sem
verið er að þreifa fyrir sér, hverjir mögu-
leikar séu fyrir höndum í aðalatriðunum,
en um nákvæmar rannsóknir á hinum
einstöku atriðum hefir enn eigi verið
að ræða. Nú er tími til kominn að hefja
það starf. Undirbúningsstarfinu ætti að
vera lokið.
Vér þurfum að hefja ítarlega tilrauna-
starfsemi til leiðbeininga fyrir jarðyrkju-
menn vora, svo þeir geti gengið ótrauðir
að starfi sínu. Þetta er brýn nauðsyn, frá
þjóðhag'fræðilegu sjónarmiði séð.
Aðal tilraunastöð eða tilraunabú, sem
sumir kalla, þarf að komast á fót. En til-
raunastöðvarnar í Reykjavík og á Akur-
eyri, eru þær ekki fullnægjandi? munu
margir spyrja. Nei, tilraunastöðin í Reykja-
vík getur eigi leyst það hlutverk sem
henni er ætlað og krafist verður. Akur-
eyrarstöðin er betur sett og þar á að
auka tilraunastarfsemina. Til að byrja
með var réttmætt að setja tilraunastöð-