Freyr - 01.03.1927, Blaðsíða 25

F R E Y R
43
en um ganglagið er nokkuð öðru máli að
gegna en með reiðhestinn, því akhest-
urinn ætti einungis að vera hreinn brokk-
ari. Hann er ákjósanlegast að fá sem
stærstan og þrekmestan og vel vaxinn,
jafnframt því að hann hafi góðan og öt-
ulan vilja. Að þessu ber að stefna í
hrossarækt vorri framvegis, að aðgreina
hrossin eftir fyrirhugaðri notkun þeirra.
Tveir kynbótahestar þyrftu þá að vera
til afnota í hverri sveit á landinu, annar
ætlaður til þess að ala undan reiðhross
og notaður væri handa hryssum er lík-
legar þættu til að koma með góð reið-
hrossaefni, en hinn hestinn, sem væri
valinn sem áburðar eða dráttarhestur,
ætti að leiða til hryssa samsvarandi sömu
kröfum og gerðar eru til hestsins. Þau
folöld ætti að ala upp sem áburðar- eða
dráttarhross, ef þau samsvara þeim kröf-
um sem gera þarf.
Jarðræktin kallar að og heimtar góða
og öfluga dráttarhesta. Notkun hesta-
verkfæra fer stöðugt vaxandi með bænd-
um og ætti innan fárra ára að verða svo)
almenn að hver bóndi eigi sinn plóg og
valtara, herfi og fleiri jarðyrkjuverkfæri,;
ásamt sláttuvél, rakstrarvél, snúningsvélj
og heyvagni. Fyrir þessar vélar er nauð-
synlegt - að eiga völ á góðum dráttar-
hestum, svo vinnan geti gengið létt og
vel. Þá eigum vér að framleiða með
skynsamlegum kynbótum af voru eigiri
hestakyni.
III.
Að endingu vil ég minnast nokkrum
orðum á fóðrun hrossanna.
Fóðrun hrossanna hefir verið oss til
stór-minkunar, allar götur frá folalds-
aldri og þar til hrossið er felt. Hrossin
eru víða alin upp á útigangi einvörðungu,
en sumstaðar kastað í þau sinurusli til
iðrafylla. Gefur að skilja að ekki verður
sá hestur þróttmikill, sem þannig er upp-
alinn.
Hesthúsin eru víða þröng, loftlítil,
dinnn og daunill. Svækjan og óloftið, sem
hrossin eiga við að búa gerir þau dauf,
útlitsljót og spillir heilsu þeirra jafn-
framt.
Þetta þarf að breytast sem skjótast.
Öll skaflajárnuð hross ættu að standa á
upphækkuðum trébásum, rúmgóðum og
þurrum. Aftan við básana á að verða
nægilega breiður flór og gangstétt. Hest-
húsið á að hreinsa daglega. Hver hestur
á að hafa sína aðskildu jötu og sitt
vatnsílát. Framan við jöturnar er best að
hafa fóðurgang, bæði í hesthúsum og
fjósum. Er bæði hægra og skemtilegra
að gefa hrossunum þannig, heldur en
þurfa aftan að þeim upp í básana.
Ójárnuð hross má aftur hafa laus í
hesthúsi, en sjá þarf um að bera æfin-
lega nóg undir þau, svo gólfið sé þurt
og hægt fyrir hrossin að liggja og hvíla
sig án þess að verða óhrein og blaut.
Hesthúsin eiga að vera rúmgóð, björt,
hlý og loftgóð, jafnt fyrir öll hross.
Fóðrun hrossanna þarf að breytast til
batnaðar. Töðugjöfin þarf að aukast fyr-
ir hrossin, einkum þó fyrir ungviðin, sein
þurfa að vaxa og taka móti þroska.
Reiðhesta ætti að fóðra sem mest á
kjarngóðu og auðmeltu fóðri, sem geri
þá ekki of þunga og kviðmikla, en stælta
og fjöruga. Kjarnfóður er þeim nauðsyn-
legt með heygjöfinni.
Önnur vinnuhross, sem notuð eru að
vetrinum þurfa annaðhvort töðugjöf eða
kjarnfóður með litheyi.
Gerð hestajárna og járning stendur
ennþá mjög til bóta og þarf að breytast
eftir góðuin erlendum fyrirmyndum.
Fallegir og velmeðfarnir hestar eru
sómi eigandans.
Jóhannes Guðjónsson.