Freyr - 01.03.1927, Blaðsíða 21

F R E Y R
39
hér heima eiga að starfa fyrir íslenska
bændastétt. Hún hefur þess fulla þörf,
að þeir sem hún hefur sett að útvörð-
um og leiðbeinendum sínum, rétti henni
sameinaðir hönd sína, til stuðnings við
að hrinda framfaramálum hennar áleiðis
inn á þær hrautir, sem rannsókn og
reynsla leiða í ljós að rétt sé að fara.
Pálmi Einarsson.
Grænfóðurrækt.
Með orðinu „grænfóður“ er átt við
nytjajurtir, sem ræktaðar eru til notk-
unar í grænu, óþurkuðu ástandi, sem
sumarfóður handa kúm og hestum, eink-
um þar sem þröngt er um beitiland, eða
i það er svo lélegt, að eigi geti fullnægt
fóðui'þörf, t. d. mjólkandi kúa. Eða græn-
fóðrið er ræktað til votheysgerðar og
notað sem votfóður handa gripum yfir
vetrartímann. Hér á landi er grænfóður-
rækt lítið eða ekki þekt, og engar veru-
legar tilraunir hafa verið gerðar, er mið-
að hafa að reynslu, sem menn gætu al-
ment farið eftir. Þess vegna erum við
svo að segja á flæðiskeri staddir hvað
þekkingu snertir í þessum efnum.
Það, sem við þurfum að gera okkur
grein fyrir, er fyrst og fremst, hvaða
jui’tir eru hér hest kjörnar til grænfóð-
urræktar og á hvern hátt slík ræktun
getur hjálpað sérstaklega nautgriparækt
vorri til vextar og viðgangs, og síðast en
ekki síst, hvernig grænfóðurræktinni
verður komið best fyrir inn í ræktunar-
hætti vora og orðið þeim frekar til bóta
en tafar. í nágrannalöndum vorum hef-
ur grænfóðurræktun verið allmikið
stunduð, og oftast innan vébanda þess
sáðskiftis, er verið hefur á hverjum bæ;
"i hafa þeir séð sér hag i því, að draga úr
stærð hins ræktaða beitilands með því
að rækta vissar fóðurjurtir til innifóðrun-
ar yfir sumartímann.
Hinar helstu tegundir sem þeir rækta
eru þessar:
Einærar: Hafrar, bygg, ertur, flækjur,
skurfur, sennep, bóghveiti, mais og' vetrar-
rúgur (tvíær).
Fjölærar: Axhnoðapuntur, rýrgresi,
rauðsmári og lucernur.
Að þessu sinni vík jeg að eins að rækt-
un þeirra tegunda, sem nokkur reynsla
er fengin fyrir, að vel getur gengið hér
á landi.
Víða við sjávarsíðuna, þar sem nú eru
að komast upp nýbýli, verður grænfóður-
rækt allmikið fjái’hagslegt atriði. Slík ný-
býli hafa svo takmarkað land, að ef á
að afla vetrarfóðurs, tjáir ekki að beita
kúm á ræktaða landið svo nokkru nemi.
Þess vegna þurfa þeir að koma grænfóð-
urrækt inn í jarðrækt sína, og á þann
hátt, að þeir spari ræktaða túnið til sum-
arfóðrunar, en þess í stað afli sumar-
fóðursins, minstakosti að nokkru leyti, á
vel ræktuðum grænfóðurökrum.
Líkt er farið með þau héruð til sveita,
sem hafa lélegt beitiland. Þar mun græn-
fóðurræktin geta bætt úr lélegri sumar-
fóðrun mjólkandi kúa, jxar mun hún
geta unnið þrennskonar hlutverk, það er
bætt úr lélegri sumarbeit, og ef ræktunin
er það umfangsmikil, gefið fóður til vot-
heysgerðar, og síðast en ekki síst, bætt
túnræktina að miklum mun, og mun síð-
ar að því vikið.
Grastegund sú er ég hygg, að best
muni vera að rækta til gi’ænfóðurs og
getur gefið það nógu snemma, er há-
liðagrasið. Það er harðgert og varanlegt.
Sprettur fyr á vorin en nokkur önnur
grastegund. Það er mjög fljótvaxið og ést
vel nýslegið.
Ef sæmilega vorar gefur það miðlungs