Akranes - 01.09.1948, Blaðsíða 14

bar alla í sömu átt. skóhljóðið og fótatakið
af þúsundum naktra fóta, sem þrömmuðu
yfir grjótið, barst jafnt og þétt eftir göt-
unni, er liggur að Damaskushliðinu.
Artaban slóst í hóp nokkurra lands-
manna sinna, persneskra gyðinga, sem
höfðu komið til borgarinnar til að halda
þar páskana hátíðlega, og spurði þá, hverju
þessi ókyrrleiki sætti og hvert þeir væru
að halda.
„Við erum að fara,“ svöruðu þeir, „til
staðar, sem Golgatha nefnist fyrir utan
borgarmúrana, þar sem aftaka á fram að
fara. Hefir þú ekki heyrt hvað skeð hefir?
Það á að krossfesta tvo ræningja og með
þeim mann, sem nefnist Jesú frá Naza-
reth, mann, sem gert hefir mörg krafta-
verk meðal fólksins svo það ann honum
mjög. En öldungamir og hinir skriftlærðu
hafa dæmt hann til dauða, því að hann
taldi sig vera Guðsson. Og Pílatus hefir
sent hann til krossfestingar sakir þess að
hann sagðist vera „konungur Gyðinga.“
En hve orð þessi komu undarlega við
hið þreytta hjarta Artabans. Einmitt þau
höfðu leítt hann æfilangt yfir láð og lög.
Og nú bámst þau til hans á dularfullan
hátt eins og örvæntingarfullur boðskapur.
Konungurinn var upprisinn,, eri hontmi
hafði verið afneitað og úthýst. Hann var
að því kominn að deyja. Og ef til vill var
hann nú þegar í andaslitrunum. Gat það
verið sá hinn sami, er fæðst hafði í Bethle-
hem fyrir þrjátíu og þrem árum og sem
spámennimir höfðu sagt, að koma mundi?
Hjarta Artabans barðist óreglulega i
barmi hans af óþægilegum, efablöndnum
kvíða, sem fylgir geðshræringu ellinnar.
En hann sagði við sjálfan sig: „Vegir Guðs
em undarlegri en hugsanir mannanna
og verið getur að ég finni að lokum kon-
unginn í greipunum á óvinum hans og
ég komi í tæka tíð til að kaupa honum
lausn með perlunni áður en hann deyr.“
Gamli maðurinn fylgdist af veikum
burðrnn með fólksfjöldanum að Damaskus-
hliði borgarinnar. Skammt frá varðtimi-
inum sást flokkur makedónískra hermanna
koma niður eftir götunni og drógu þeir á
milli sín unga stúlku í rifnum klæðum
og með flaxandi hár. Artaban nam staðar
og horfði á hana samúðarfullur, en allt í
einu reif hún sig lausa og fleygði sér fyrir
fætur hans og greip í angist um hné hans.
Hún hafði tekið eftir hvitu húfunni og
vængjaða hringnum á brjósti hans.
„Sjá aumur á mér!“ hrópaði hún, „ög
bjargaðu mér í Guðs hreinleikans nafni!
Eg er einnig dóttir hinnar sömu trúar, sem
dulvitringarnir boða. Faðir minn var kaup-
maður í Persíu, en hann er dáinn og
það á að selja mig í ánauð upp í skuldir
hans. Bjargaðu mér frá því, sem er daúð-
anufn verra!“
Artaban nötraði.
Það var baráttan gamla í sálu hans, sem
komið hafði yfir hann í pálmaviðarlund-
inum við Babylon og í hreysinu í Betle-
hem — baráttan milli eftirvæntingar
trúarinnar og náungaskærleikans. Tvisvar
sinnum áður höfðu gjafirnar, sem helg-
aðar voru tilbeiðslu trúarinnar, verið not-
aðar í þjónustu mannkynsins. Þetta var
þriðja raunin, síðasta reynsluprófið, hið
síðasta og óhjákvæmilega val.
Var þetta mikilverðasta tækifærið eða
var þetta síðasta freistingin? Hann vissi
það ekki. En eitt var honum ljóst í sálar-
stríði sínu — að þetta er óumflýjanlegt.
Og kemur ekki hið ómnflýjanlega frá
Guði?
Um eitt var hann viss í hjarta sínu —
að bjarga þessari hjálparvana stúlku var
sannarlegt kærleiksverk. Og er kærleik-
urinn ekki ljós sálarinnar?
Hann tók perluna úr barmi sér. Aldrei
hafði hún verið svona björt, svo geislandi
og svona þrungin af mildum, lífrænum
ljóma. Hann lagði hana í lófa stúlkunnar.
„Hér er lausnargjald þitt, dóttir min.
Þetta er seinasti dýrgripurinn, sem ég
hefi geymt handa kounginum.“
Er hann talaði, myrkvaðist himininn
og ókafur titringur fór rnn jörðina og hún
bifaðist ofsalega eins og maður, sem kom-
inn er að því að springa af harmi.
Húsveggimir riðuðu fram og aftur.
Steinar losnuðu og féllu með braki niður á
götuna. Rykský fylltu loftið. Hermenn-
imir flýðu í ofboði, slagandi eins og dauða-
dmkknir menn. En Artaban og stúlkan,
sem hann hafði keypt lausn, hnipruðu sig
hjálparvana undir varðturnsveggnum.
Hvað hafði hann að óttast? Hvað hafði
hann að vona? Hann var búinn að farga
seinasta dýrgripnum, sem hann hafði
ætlað konunginum. Hann var búinn að
gefa upp seinustu vonina um að finna
hann. Leit hans var á enda, og hún hafði
misheppnast. En þrátt fyrir allt farin hann
frið í viðurkenningu þessarar hugsunar.
Það var ekki uppgjöf. Það var ekki undir-
gefni. Það var eitthváð ennþá dýpra, enn-
þá róttækara. Hann vissi að öllu var borg-
ið, því að hann hafði gert það bezta, sem
honum var unnt með hverjum deginum,
sem leið. Hann hafði reynst ljósinu trúr,
sem honum hafði verið trúað fyrir. Hann
hafði leitað meira Ijóss. En þótt honum
auðnaðist ekki að finna það, þótt táp væri
eini árangurinn af lífi hans, þá var þetta
vafalaust hið bezta, sem honum gat hlotn-
ast. Hann hafði ekkí séð opinberun hins
„ævarandi, óhagganlega og eilífa lifs.“
En hann vissi, að þótt hann ætti að lifa
sitt jarðneska líf upp aftur, þá mundi
það ekki verða öðruvísi en það hafði verið.
Annar snarpur jarðskjálftakippur fór
um jörðina. Þungur þaksteinn losnaði og
féll á vanga gamalmennisins. Hann lá
fölur og aflvana og hvíta höfuðið hans
hvíldi á öxl ungu stúlkunnar og blóðið
lagaði úr undinni. Um leið og hún laut
yfir hann og óttaðist að hann væri dáinn,
heyrðist rödd úti í húminu, hæg og blíð,
er hljómaði eins og sönglag í fjarska, sem
tónamir heyrðust vel í en ekki orðaskil
Stúlkan leit upp til að vita hvort nokkur
hefði talað úr glugganum fyrir ofan þau,
en hún sá engan.
En þá tóku varir gamla mannsins að
bærast eins og til svars og hún heyrði
hann segja á tungu feðra sinna:
„Nei, nei, herra! Því hvenær sá ég þig
hungraðan og saddi þig? Eða þyrstan og
gaf þér að drekka? Hvenær sá ég þig
framandi og hýsti þig? Eða nakinn og gaf
þér klæði? Hvenær sá ég þig sjúkan og
í fangelsi og vitjaði þín? 1 þrjátíu og þrjú
ár hefi ég leitað þín, en aldrei hefir mér
auðnast að líta ásjónu þína né vera i
þjónustu þinni, konungur minn.“
Hann þagnaði og fagra röddin heyrðist
aftur í fjarska, en nú gat mærin greint
orðaskil.
„Sannlega segi ég y'Öur, þaÖ sem þér
hafiÖ gert einum þessara minnstu brœÖra
minna, þaÖ hafiÖ þér og mér gert.“
Kyrrlátur gleðibjarmi ljómaði á hinu
föla andliti Artabans eins og fyrstu geislar
aftureldingarinnar á snækríndum fjalls-
tindi. Létt andvarp leið upp frá brjósti
hans.
Ganga hans var á enda. Gersemum hans
hafði verið veitt móttaka. Fjórði vitringur-
inn var búinn að finna lconunginn.
TIL GAMANS
Það var eldsnemma morguns. Maður nokkur,
sem hafði fengið sér fullmikið í staupinu, var að
leita að skráargatinu á útidyrahurð sinni. Hjálp-
samur lögregluþjónn sá til hans, og bauðst til
að hjálpa honum til að finna skráargatið.
— Það er óþarfi, sagði sá drukkni. — En ég
væri yður þakklátur, ef þér vilduð halda húsinu
kyrru örlitla stund.
★
Læknirinn réðlagði gamla prestinum að drekka
ögn af wiský og heitu vatni daglega. — Hvað
ætli ráðskonan mín gamla segi við því, kvað
prestur. Eg hugsa, að hún gangi hreint úr vistinni,
ef ég geri það. — Tja, hvað ætli hún þurfi mn
það að vita. Þér segið henhi bara, að yður vanti
rakvatn.
Nokkrum vikum siðar átti læknirinn leið fram-
hjá prestsetrinu og skrapp heim til þess að grennsl-
ast eftir líðan sjúklingsins. Æi, ég held, að hann
sé hreint orðinn geggjaður, sagði ráðskonan. Bless-
aður sauðurinn! Haldið þér ekki, að hann sé nú
tekinn upp ú því að raka sig kvölds og morgna
— og á daginn lika!
★
Húsbóndinn: —- Eg vildi, að ég ætti peninga
til að ferðast. Þá skyldi ég ekki vera hér.
Frúin: — En hvað það væri ánægjulegt.
★
Óvenjulegur hjúskapur var stofnaður í Dan-
mörku fyrir skömmu síðan. Brúðguminn var 91
árs, en brúðurin 76 ára.
110
AKRANES