Akranes - 01.09.1948, Blaðsíða 32

Fyrsta bygging Jóns í Hákoti var torf-
bær, en árið 1874 byggir hann þar hús
með steinveggjum, en timburgöflum niður
fyrir neðri glugga. Á húsinu var allmikið
ris, og gluggar á því. Eldhús var í hinum
gamla frambæ, en inngangsskúr úr timbri,
milli húss og bæjar. Um svipað leyti
byggir Jón og timburhjall, 6x5 al. Þetta
þóttu veglegar byggingar í þá daga.
Oft og lengi var fjölmennt í Hákoti,
leigendur, vinnufólk og vermenn. Átti
Jón gott með að umgangast fólk. Ákaflega
kátur og léttlyndur, greiðvikinn og góður
drengur. Til síðustu stundar hélt hann
gáska sínum og gæskulausri glettni. Aldrei
sleppti hann til dæmis tækifæri tl að grín-
ast vð börn og leika við þau. Á yngri árum
var Jón glæsilegur maður, geðgóður og
kátur alla tíð.
Snemma á árinu 191 <) afhenti hann
dóttursyni sínum, Valdimar Jónssyni hús
og lóð í Hákoti, samkv. samningi þar um.
Eftir sem áður dvöldu þau hjón i Hákoti
meðan Jón lifði, en hann andaðist 30.
desember 1920, eins og áður segir. Eftir
að Anna dóttir þeirra giftist, var Hróðný
með henni og andaðist hjá þeim hjónum
4. september 1937.
Valdimar var sonur Elísabetar Jóns-
dóttur í Hákoti, eins og áður segir, og
manns hennar Jóns Jónssonar frá Fosskoti
í Miðfirði Valdimar var fæddur í Háu-
hjáleigu hér á Nesinu, 24. desember 1891,
en þar bjuggu þau hjón áður en þau flutt-
ust hér i Skagann.
Valdimar gerðist snemma sjómaður og
stundaði hann meðan honum entist aldur
til, um margra ára skeið vélamaður á
mótorbátum.
Kona Valdimars var Sveinbjörg Ey-
vindsdóttir, sú er enn býr í Hákoti. Einka-
sonur þeirra er fyrmeíndur Eyvindur
Valdimarsson, stúdent, sem nú er um það
•að ljúka verkfræðinámi við Stokkhólms-
háskóla í Svíþjóð.
Sveinbjörg er fædd í Galtarholti í Skil-
mannahreppi 17. apríl 1902. Dóttir Ey-
vindar Bjarnarsonar frá Vatnshorni i
Skorradal, og konu hans Þórdisar Sigurðar-
dóttur Halldórssonar, systur Kristjáns á
Heynesi og þeirra systkina.
Þegar Sveinbjörg tók við húsmóður-
störfum í Hákoti, var hún aðeins 17 ára
gömul. Fékk hún snemma að berjast við
andóf og erfiðleika, því að hún missti
mann sinn í sjóinn 1922, með m/b. Heru,
en þar var Valdimar vélamaður. Hann var
ákaflega prúður maður, stilltur og vand-
aður til orðs og æðis.
Sveinbjörg er afburða dugleg kona,
hyggin og stjórnsöm, er ekkert fjær henni
en gefast upp og hafast ekki að, og má sjá
merki þess. Þegar hún var búin að vera
ekkja í fjögur ár, jafnaði hún húsum í Há-
koti við jörð, en byggði hið snotrasta
timburhús, nr. 28 við núverandi Kirkju-
braut. Hún kom syni þeirra til manns
og mennta, eins og áður er sagt, algerlega
hjálparlaust og af eigin rammleik. Má af
því sjá að ekki er dagsverkið alllítið, auk
þess að sjá fyrir móður sinni aldurhnig-
inni. En þær hafa ávallt saman verið, og
þolað súrt og sætt.
Hinn 30 desember 1937, giftist Svein-
björg í annað sinn, Sigurði Guðnasyni,
frá Botni í Súgandafirði. Hann er nú
vélvirkjanemi hjá vélsmiðjunni Logi hér
í bæ.
50. Litlubrekka.
Þetta býli er byggt árið 1865 af Ólafi
Magnússyni. Hann var sonur Magnúsar
Ólafssonar í Heimaskaga og Guðríðar
Einarsdóttur, (síðari konu Magnúsar í
Lambhúsum). Þessa fólks hefur oft verið
getið hér áður í þessum þáttum. Kona
Ólafs í Litlubrekku var Málfríður Ás-
bjömsdóttur, Péturssonar frá Brekkubæ.
Þau bjuggu fyrst í Krosshúsinu og á
Grund, en í Litlubrekku eftir þetta. Böm
þeirra voru þessi: Ásbjörn snikkari, (hjá
Völundi í Beykjavik) Jón, síðar á Brnnna-
stöðum, Magnús, í Ármóti og á Bjargar-
steini, Ólafur og Guðríður, sem lengi
bjuggu í Litlubrekku. Hvorugt þeirra gift-
ist, en Guðríður átti son einn, Svein að
nafni. Hann fórst ásamt fleiri Akumes-
ingum árið 1912 á fiskiskipinu „Svanur-
inn“ frá Beykjavík, og mun þá hafa verið
1 7 ára.
Árið 1894 tekur Jón sonur þeirra hjóna
við húsforráðum i Litlubrekku, en Ólafur
og Guðríður árið 1902.
Málfríður andaðist 23. íebrúar 1894, en
Ólafur Magnússon 3. april 1914, og er þá
talinn 80 ára gamall. Áður er minnst á
Svein, son Guðríðar. Hann átti hún með
Davíð nokkrum Jakobssyni, ættuðum úr
Andakíl. Hann var bróðursonur Ingríðar
í Norðtungu, seinni kona Jóns i Norð-
tungu, var m.a. mörg ár vinnumaður á
Steinum. Hann mun hafa átt þrjú böm,
sitt með hverri konu. Son átti hann, —
Valdimar að nafni, — með Guðbjörgu,
Stefánsdóttur, systur Valda á Kringlu.
Sá Valdimar býr nú á Guðnabakka. Davíð
var hinn geðþekkasti maður og góður
drengur.
Eitthvert tryggða-samband hefur enn
verið milli Guðríðar og Daviðs barnsföðurs
hennar, því svo virðist, sem hann haíi
flutt hingað alkominn sama árið sem
Sveinn drukknar. Má telja þetta víst, því
í október 1913 er á manntali í Litlubrekku
Davið Jakobsson, 49 ára að alrdi. Hefi ég
fyrir satt, að það hafi ekki verið minnst
fyrir hans áeggjan og öflugan stuðning,
sem ráðist var í að byggja 1912, steinhús
það sem enn stendur í Litlubrekku. Mun
Davíð sjálfur hafa mikio unnið að hús-
byggingunni.
Sumarið 1914 var Davíð í kaupavinnu
á Steinum í Stafholtstungum, og þar muu
hann hafa látist þetta sama sumar.
Guðriður i Litlubrekku deyr 27. febr.
1923, en Ólafur 19. marz 1931. Hann var
einn þeirra skipverja á Svaninum 1912,
sem komst lífs af.
Allir voru þeir bræður í Litlubrekku
smiðir nema Ólafur. Enginn bræðranna
áttu börn nema Ásbjörn. Hans og þeirra
verður nánar getið síðar i þessum þáttum.
Árið 1931 kaupir Guðrún Hallsteins-
dóttir Litlubrekku og flytur þangað það
sama ár, ásamt þremur börnmn sínum.
Guðrún er ekkja eftir Tómas Ingimagns-
son frá Lykkju. Þau bjuggu alllengi á eign-
arjörð þeirra Læk í Leirársveit.
Börn þeirra eru þessi:
1. Guðný, gift Sigurþór Narfasyni, ætt-
uðum úr Hafnarfirði. Þau búa í næsta
húsi við Litlubrekku. Þeirra börn eru:
Tómas Júlíus og Narfi Jóhannes.
2. Steinunn, gift Guðna Ármanni Guðna-
syni úr Reykjavík. Þau eru búsett i
Reykjavík. Þeirra börn: Hugi, Steinar
og Guðrún.
3. Hallsteinn, kvæntur Herdísi Ebenesers-
dóttur. Búa þau í Litiubrekku og eiga
einn son, er heitir Trausti Rúnar.
Litlabrekka telst nú við Heiðarbraut, og
er nr. 33.
51. Kirkjuvellir.
Kirkuvellir er þriðji ba'rinn, sem reist-
ur á kirkjulandinu, og er á mörkum kirkju-
lands og Skagalóða. Fyrsta býlið (fyrir
utan Brekkubæ) var Götuhús, en annað
var Litlabrekka, og hefur þeirra beggja
verið getið hér áður.
Sá, sem fyrst byggir bæ á Kirkjuvöll-
um, er Ari Jónsson, fyrr bóndi á Miðteig.
Fyrri kona Ara, var Margrét Brynjólfs-
dóttir, (systir Bjarna á Kjaransstöðum.)
Hún andaðist 2. marz 1860. Síðari kona
Ara var Ragnheiður Ingimundardóttir.
Hefi ég heyrt, að hún hafi verið vel greind
og haft góða söngrödd sem Guðmundur
bróðir hennar. Þau Ari og Ragnheiður
munu hafa átt saman 9 börn. Hún and-
aðist 11. júlí 1890.
Ragnheiður Ingimundardóttir var tvi-
gift. Átti fyrr Nikulás Auðunsson frá
Jafna-Skarði í Stafholtstungum. Munu
þau hafa átt saman níu börn. (Bróðir
Nikulásar var Guðmundur Auðunsson frá
Jafna-Skarði. Hans sonur var Þorkell,
síðar í Borgarnesi og Guðbjarni, bóndi á
Jafna-Skarði. Þriðji bróðirinn, Nikulás,
mun hafa farið til Ameríku).
Hallgrímur hreppstjóri hefur sagt svo
um Ara: „Þegar Jón Arason var dáinn,
(þ.e. faðir Ara) bjó Ari sonur hans á
Miðteigi, gerðist hann fyrirferðarmaður
mikill, en var ekki nærri annar ein láns-
128
AKRANES