Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1948, Blaðsíða 31

sem veikluðum sýklum hafði verið dælt í. Taldi Wright
með þessu færðar sönnur á, að takast mætti að verja
menn taugaveiki, ef dælt væri í þá dauðum tauga-
veikisýklum. En er hann lagði til við ráðamenn hers-
ins, að þessi varnarídæling yrði þar tekin upp, létu
þeir sér flestir fátt um finnast, töldu óhæfu að dæla
sýklum í menn, hvort heldur dauðum eða lifandi, og
var annaðhvort ókunnugt um það, sem Pasteur hafði
þegar afrekað, eða trúðu því ekki. Svo hörð var and-
spyrna þessi gegn Wright, að hann sá sér ekki fært að
halda stöðu sinni þarna, og var hún honum þó vel að
skapi. En liann lét ekki hugfallast. Hann fékk því
framgengt, að nokkuð af taugaveikibóluefni — svo er
er það vanalega nefnt, og ídælingin bólusetning, þótt
raunar sé rangnefni hvort tveggja — var sent með
hernum til Suður-Afríku, er Búastriðið var hafið,
en að vísu í óþökk sumra yfirmanna liersins. Var
sumu af þvi jafnvel varpað fyrir borð úti fyrir South-
hampton af ótta við, að það ylli sýkingu(I). Sumu
var dælt af gáleysi i miklu stærri skömmtum i her-
mennina en Wright hafði til tekið, og veiktust margir
mjög mikið. En sumt var notað svo sem Wright hafði
fyrir mælt, og þar kom það á daginn, að það var ósak-
næmt og veitti góða vörn. Fám árum síðar fékkst um
það enn betri raun í hernum á Indlandi. Þar kom því,
að bólusetning gegn taugaveiki var tekin upp i öllum
brezka hernum nokkru fyrr en heimsstyrjöldin fyrri
hófst, og var Bretland eina herveldið, er þátt tók í
henni, sem hafði látið varnarbólusetja alla hermenn
sína gegn taugaveiki þegar í byrjun ófriðarins. En brátt
tóku Þjóðverjar einnig bólusetningu þessa upp, eftir
að taugaveiki hafði gert mikinn usla í liði þeirra um
nýár 1915. Lðikur enginn vafi á því, að aragrúi her-
manna mundi hafa orðið taugaveikinni að bráð í þess-
um mikla ófriði, ef engar varnir hefðu þekkzt eða
verið teknar upp, en að það var gert, var eingöngu
(29)