Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1948, Blaðsíða 37

ritað um Wright látinn, að enn í dag sé þessarar með-
ferðar hvergi getið i kennslubókum og muni hún hafa
verið flestum læknum ókunn fram á þennan dag. Má
það merkilegt heita, jafn ráðalausir og menn voru þá
gegn gasígerðum og liafa raunar verið alla tið, unz
penisillínið kom til sögunnar.
Yfirieitt má það vekja furðu, hve flestir eldri starfs-
bræður Wrights við visindalegar rannsóknir tóku upp-
götvunum lians fálega. Einn kunnur vísindamaður lét
sér jafnvel ura munn fara, að tæki þau, er Wright fann
upp, til að nota við rannsóknir sínar, væru ekkert ann-
að en „tilraunastofu loddarabrögð". Nokkru kann að
hafa um þetta valdið, að Wright hætti stundum til að
fullyrða meira en góðu hófi gegndi, meira en hann gat
fært nægilegar sönnur á. Á það einkum við um kenn-
ingu hans um „opsonin", efni, sem hann sagði, að væru
i blóðinu og örvuðu lyst átfrumanna á sýklum. Yæru
tímaskipti að magni þeirra þar, og þegar nota ætti
sýklagróður til lækninga, væri um að gera að sæta
lagi, þegar fyrir væri gnægð þessara efna; hitt gæti
vcirið hættulegt að gera það á þeim tímum, sem þau
væru í lágmarki, og jafnvel valdið dauða sjúklings-
ins.1) Vakti þessi kenning allmiklar umræður og deilur
i læknaritum fyrir og um 1910, og efuðu margir máls-
metandi vísindamenn mjög, að rannsóknir Wrights
væru fullnægjandi til að sanna fullyrðingar hans um
þetta. Fengu jafnvel leikmenn nasasjón af þessum deil-
um, og „opsonin“-kenningin var uppistaðan í leikriti
Bernhards Sliaw s: „The Doctors Dilemma“. Er það að
vísu öðrum þræði með þeim snilldarbrag, sem einkenn-
ir flest leikrit Shaw’s, en að mörgu leyti á misskilningi
byggt og hatri því og vanþekkingu á hvers konar
bólusetningum og nútíma læknisvísinda rannsóknum,
1) Þetta taldi hann þó, að ætti ekki við um vanicirböluseín-
ingu með dauðum sýklum, hún væri ávallt liættulaus.