Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1970, Qupperneq 143
Einu sinni — og aðeins einu sinni — fór ég inn í búðina
hans í grandaleysi og hafði á fótum mér stígvél, sem ég hafði
keypt í stórri skósölubúð, einhvern tíma, þegar mér lá á.
Hann tók við pöntuninni, en sýndi mér ekkert leður, og ég
fann, að hann rýndi fast á skógarmana á fótum mér.
„Þessir skór eru ekki eftir mig,“ sagði hann að lokum.
Það var ekki reiði í rómnum, ekki sorg, ekki einu sinni fyrir-
litning, heldur eitthvað rólegt og svo kalt, að það var eins og
frysi í mér blóðið. Hann kom með höndina og drap fingri á
vinstra stígvélið, einmitt þar, sem það kreppti ögn að mér,
af því að reynt hafði verið að gera það með tízkusniði.
„Það meiðir yður hér,“ sagði hann. „Þessi stóru firmu hafa
enga virðingu fyrir sjálfum sér. Svikið!“ Og þá var sem eitt-
hvað léti undan hjá honum innvortis, og hann talaði lengi og
var bituryrtur. Þetta var í eina sinnið, sem ég heyrði hann tala
um aðstöðu og erfiði iðnar sinnar.
„Þau fá það allt,“ sagði hann, „þau fá það með því að aug-
lýsa, en ekki með vinnu. Þau taka atvinnuna frá okkur, sem
þykir vænt um skóna, sem við smíðum. Það endar bráðlega
með því, að ég fæ enga vinnu. Atvinnan rýrnar með hverju
ári - þér skuluð sjá.“ Og þegar ég leit framan í hrukkótt and-
litið, sá ég margt, sem ég hafði aldrei fyrr tekið eftir, beiskju
og miskunnarlausa baráttu — og gráu hárunum hafði fjölgað
mikið og skyndilega í rauða skegginu.
Ég skýrði, eins og ég bezt gat, hvers vegna ég hafði keypt
þessi óhappastígvél. En andlitssvipur hans og rödd höfðu
svo djúp áhrif á mig, að á næstu mínútum pantaði ég mörg
pör af skóm. Og refsinornin lét ekki heldur á sér standa!
Stígvélin entust enn hræðilega miklu lengur en nokkur stíg-
vél, sem ég hafði áður fengið hjá honum. Og ég gat ekki með
góðri samvizku farið til hans í því nær tvö ár.
Loksins þegar ég kom til hans, varð ég hissa, þegar ég sá,
að fyrir ofan annan litla gluggann á búðinni hans var búið að
mála annað nafn, skóaranafn — og sá smíðaði auðvitað skó
(141)