Freyr - 01.09.1947, Síða 15

FRE YR
273
athafna til gagns og fróðleiks fyrir kom-
andi kynslóðir, og segi þeim hvernig vér,
sem uppi vorum á því herrans ári 1947,
túlkuðum fyrir almenningi viðhorf og á-
stæður allar innan landbúnaðarins á sama
tíma.
Á sýningunni heyrði maður ýms um-
mæli, flest lofsyrði, en nokkur hnjóðs-
yrði féllu einnig. Þegar kvenfólkið sá ný-
tízkuvélar, sem því er ætlað að nota til
þess að létta heimilstörfin, þá heyrði ég
sumar segja, að þetta þyrfti nú ekki að
sýna, þetta hefir maður. Aðrar konur
sögðu um sama efni, að þetta væri ástæðu-
laust að sýna, það fengist hvergi. Svona
ólík ummæli féllu auðvitað hér og þar.
Fyrir þeim, sem að sýningunni stóðu
vakti það, að almenningi yrði sýnt það sem
notað hefir verið, það sem notað er í dag
og svo það sem er að koma og verður al-
menningseign innan fárra ára. Þetta hygg
ég hafi tekist nokkurn veginn, en auðvitað
má túlka hlutina á ýmsa vegu.
En í stórum dráttum má víst segja, að
betur var farið en heima setið, og Land-
búnaðarsýningin mun hafa markað spor,
sem seint mun fenna í.
G.
Ending peningshúsa er háö hita og raka
í síðasta blaði Freys var sagt frá rann-
sóknum, sem Svíar gerðu á árunum 1943—
45, viðvíkjandi hita og raka í peningshús-
um í köldustu hlutum landsins. Samhliða
þeim rannsóknum voru gerðar athuganir
á áhrifum, sem hitinn og rakinn hafa á
húsin, ástand þeirra og endingu.
Um sumarið, milli tveggja rannsóknar-
vetra, voru gerðar nokkrar endurbætur á
sumum þeirra húsa, er til rannsókna voru
notuð, og gafst því gott tækifæri til þess
að athuga áhrif aðgerðanna. Má um það
segja í stuttu máli, að húsabæturnar reynd-
uzt svo mikils virði, að ástæða hefir þótt
til þess að gefa út sérstaka skýrslu um
þau efni. Það er Rannsóknarstofa ríkisins,
varðandi sveitabyggingar, sem að rann-
sóknunum og útgáfu stendur. Skýrslan
getur þess fyrst og fremst, að peningshús-
in, í köldustu hlutum Svíþjóðar, endist
jafnan ekki meira en 40—50 ár og margar
byggingar af því tagi aðeins 30—35 ár.
Þess vegna er fyrning og viðhald húsanna
allþungur baggi á búskapnum.
Tilgangur rannsóknanna var því meðal
annars sá að fá staðfest hverjar ástæður
eru til þess, að ending húsanna er svo
skammvinn, sem raun er á. Það er algengt
víða um lönd, að byggingar sveitanna
fyrnast fljótt og verða ófullnægjandi af
þeirri ástæðu, að búskaparhættir breytast
á jörðum og þörf húsakostar breytist um
leið. Þá er það og algengt, að þegar vel er
gert við búféð verður það bráðþroska og
stærra en áður gerðizt, þegar verr var að
því búið. Krefur hver skepna meira rúm á
bás þegar hún er stór heldur en sú, sem
er í meðallagi að stærð eða minni.
En fyrning húsa af þessum ástæðum, er
allt annars eðlis en sú, sem stafar af bygg-
ingarfyrirkomulaginu, efni því, sem notað
er í byggingarnar, eða þá af húsvistar-
áhrifum skepnanna í sambandi við nefnda
þætti.