Freyr - 01.05.1949, Blaðsíða 31

FRE YR
175
ins“ en „kemur einnig fram í hreyfingum og
yfirbragði hestsins“. En niðurlagið hljóðar
þannig:
Það er lögmál, sem ófrávíkjanlega gildir
í öllum húfjárkynbótum að stefna verður
að alveg ákveðnu settu marki ef nokkur
von á að vera um góðan árangur. Eg get
ekki fengið auga á neinni slíkri stefnu á
hrossarækt hér á landi, eins og hún hefur
verið og er rekin. Það hefur margur sagt
við mig þegar íslenzku hrossakynbæturnar
Þá kemur kafli í erindinu, er fjallar um
hrossakynbætur að ræða heldur hrossa-
kynskemmdir, að minnsta kosti hvað á-
hrærir íslenzka reiðhestinn. Því miður
verð eg að játa það að þessir menn hafa
mikið til síns máls. Og eg tel það rétt hjá
þeim, að beztu reiðhesta og gæðinga kostir
íslenzka liestsins eru í mikilli hættu um
að líða undir lok, eða verða jafnvel útrýmt
úr íslenzka hestakyninu; ef svo yrði þá væri
sannarlega illa farið.
Eg og margir aðrir leggjum því til að
tekin verði upp stefna Guðjóns heitins
Guðmundssonar ráðunauts og strax verði
hafist handa um það að fara að rækta ís-
lenzka hestinn sem tvö sérstæð kyn, reið-
hesta og dráttarhesta, þeim sé alveg hald-
ið aðskildum í allri ræktun og í öllum dóm-
um og verðlaunum bæði á sýningum og
annarsstaðar.
Lang æskilegast væri að Búnaðarfélag
Is!ands tæki upp þessa lífsnauösynlegu og
ágætu stefnu síns fyrrvefandi ráðunauts.
Ef yfirstjórn Búnaðarfélags íslands ekki
þætti tiltækilegt að taka upp þessa ný-
breytni, þá verða hestamannafélögin að
láta til sín taka til þess að bjarga frá glöt-
un þeim einstæðu gæðingskostum sem enn-
þá er til í íslenzka hestakyninu. Til þess
að koma slíku í framkvæmd yrðu öll
hestamannafélög á landinu að stofna með
sér samband, sem markvist og ötullega
störfuðu að ræktun og kynbótum á ís-
lenzku reiðhestakyni. Þetta er menningar-
mál sem ekki má undir höfuð leggjast. Það
þolir enga bið.
Hólmjárn og hestarmr
Þegar Hólmjárn samdi erindið, sem
hann hélt um hestana í bændaviku Bún-
aðarfélagsins nú nýverið, þá notaði hann
ekki rétt vinnubrögð. Hann byrjaði á því
að lesa 35 ára gamla grein eftir sjálfan sig
í Ársriti Ræktunarfélagsins, komst að
þeirri niðurstöðu, að hún væri það snjall-
asta, sem hér á landi hafði verið ritað um
búfjárrækt og samdi svo erindi um uppruna
íslenzkra hesta og framtíð hrossaræktar-
innar ásamt gagnrýni á starfsemi minni.
í stað þessarar gömlu og góðu greinar, þá
hefði Hólmjárn heldur átt að lesa:
1. Greinar mínar í Búnaðarritinu og
Frey um hrossarækt og stefnu mína í
henni. Þá hefði hann ekki þurft að lýsa
því yfir, að Búnaðarfélagið og ráðunaútur
þess hefði enga stefnu í hrossarækt.
2. Hippólógískar rannsóknir nýjustu tíma
um uppruna hófdýra og um villihesta-
stofna Evrópu. Ennfremur hefði hann átt
að eridurlesa þróunarsögu hests'ns í Norð'-
urálfu og kynna sér þann regin mismun,
sem er á þeim hrossastofnum, sem annars.
vegar eru komnir út af tarpaninum og
hins vegar áf equus przewalskii. Þá hefði
hann ekki þurft að hafa fyrir því að fara
óvarðaðar götur til aS rekja ætterni ís-
lenzka hestsins um írland! til Austurlanda.
3. Hefði hann einnig fylgzt með og
kynnt sér hvað hestamannafélögin Fákur,
Faxi, Glaður og Sleipnir gerðu og ákváðu
á Þingvöllum árið 1941, að frumkvæði Bún-
aðarfélags íslands, og undirbúning þess-
ara aðila um stofnun sambands hesta-
mannafélaga, þá hefði hann getað sleppt
ásökunum til mín og Búnaðarfélagsins um
að sofa á verðinum um ræktun reiðhesta-
stofna í landinu.
4. Hefði hann lesið nýju lögin um bú-
fjárrækt og þá reglugerð, sem Búnaðar-
þ'ng samþykkti í vetur um hrossarækt, og
sérákvæði laganna og reglugerðarinnar
um kynbætur reiðhesta, þá hefði hann
einnig getað stytt erindið nokkuð.
Til frekari glöggvunar vil ég ennfrem-