Freyr - 01.07.1949, Qupperneq 34

240
FRE YR
að njóta bæði líkamlegrar og andlegrar á-
reynslu til þroskunar og fullkomnunar.
Er nokkurt verk í rauninni andlaust?
Öll verk, sem eru vel af hendi leyst, eru
listaverk, hvort sem um er að ræða algeng-
ustu þjónustustörf, eða skapandi verk.
Við getum verið sammála um það, að
sauðkindin íslenzka, hafi lagt þjóðinni til
margs konar efni og verkefni, bæði til lífs
og þroska, skjóls og gleði, og tækja, sem
voru nauðsynleg í lífsbaráttu þjóðarinnar.
Mætti rita heila bók um allt það, sem ís-
lendingar hafa þegið af sauðkindinni, allt
frá loðbandshempunni prestsins, sjóstakks-
ins og húðarúlpunnar, til tólgar kertisins á
altarinu og völunnar og leggsins í gulla-
skjóðu barnsins.
Sögn er til um Odd biskup Einarsson, er
eitt sinn var á ferð með sveinum sínum.
Hló hann þá upp úr þurru og sagði við svein
sinn: „Á ég að segja þér Fúsi, hvað konu-
efnið þitt er að aðhafast núna.“
Sigfús, sveinninn, sem til var talað, og
síðar varð prestur á Fljótsdalshéraði, kvað
óvíst að sér yrði konu auðið. Jú, biskupinn
var nú ekki í neinum vafa um það. „Hún
er að hlaupa við lömb á stekk austur í Bót,
og hefir ekki stutt á milli sporanna.“
Þau hlaup voru þreytt á hverju byggðu
bóli á landinu, allt frá landnámstíð, er Gull-
þórir tók hnet-taflið gull- og silfurbúna, af
konum þeim.er rændu grákollóttu gimbrar-
lömbunum og huðnukiðunum úr stekknum
á Þórisstöðum, og fram á okkar daga, sem
nú erum miðaldra.
Þessa þáttar í búnaðarsögunni sjást enn
menjar á hverju byggðu- og eyðibóli, þar
sem vallgrónu stekkjartóftirnar eru.
Þar við stekkinn hefir margt manns- og
konuefnið, líkt og Guðrún í Bót, æft sig
undir Maraþonhlaup lífs síns. Og þó að
enginn viti nú, hverjir eða hverjar settu
þar met, þá hefir þjóðin notið, og við
njótum enn í dag, verðlaunanna, sem
unnin voru, þ. e. orkunnar úr lífs- og
gleðilindinni, sem rann frá ásauðnum og
litlu lömbunum, sem hlaupin voru uppi
og sigruð af hlaupagörpunum.
★
Vorið er vona- og óskastund íslendings-
ins. Engin þjóð á meir undir vorinu en
okkar. Engin önnur þjóð á sérstakan dag,
sem helgaður er komu vors og sumars.
Hér valt það á svo miklu, að vorið kæmi og
að vorhugurinn vaknaði, að þjóðin hafði
ekki ráð á að bíða eftir ytri kennimerkjum
vorsins: að blöðin tækju út að springa eða
vorveðrið kæmi. Vetur konungur vill stund-
um halda velli á vor fram. Þá er gott að
eiga Hörpu, sem hægt er að hlakka til, og
hún færir þó venjulega fylling vonanna.
Lömb og blóm, grænt og mjúkt gras, blár
himinn og bjartur sær, það er vorið.
Yfirseta ánna og ljósastörf um burðar-
tímann, voru ungum og eldri fagnaðar- og
unaðaruppspretta, jafnvel í blautum mýr-
um og krapaveðri.
Hjáseta lambanna vor og haust, kenndi
unglingunum að elska hjörðina og landið,
lífið og verksvið þess.
Hjáseta ánna og smölun, var leikur og
líf þegar vel viðraði, en gat líka stundum
lagt ægiþungar byrðar á veikar herðar. En
þeir sem stóðust raunina, og sem betur
fór voru það langflestir, fengu þar fyrstu
vígslu vaxandi manndóms.
Eitt fegursta orðið í íslenzku máli er
orðið ból. Það merkir grasvöll þar sem
smalinn bældi féð eftir heimrekstur.
Bólstaður merkir aðsetursstað eða bæj-
arstæði mannfólksins, byggt ból.
Þetta orð: ból, með sinni seiðmögnuðu
ljúfu kyngi, opnar hinn auðga heim ís-
lenzkra þjóðsagna, þulna og æfintýra, og
orkar þannig á hug og tilfinningu, að ekki
verður með orðum lýst.
Það sveigir hugann að grænu og gjöfulu
grasinu, minnir á angandi hrísluna, dagg-
tár blómsins, fegurð fjallsins, bláma lofts-
ins, birtu sólhvelsins, nið árinnar, hjal
lækjarins, djúpspeglun lindarinnar, svif-
létt ský loftsins, ógn og ægitign fjallsgnýp-
unnar, mjúkan ávala heiðarbungunnar,
töfrasöng fossins, glit blómabrekkunnar,
unaðsfang hlíðarinnar, djúpbláma fjalla-
vatnsins, söng fuglsins, flug fiðrildisins,
vængjatak arnarins, hoppdans hestsins,
flug folaldsins, rás og umfang kýrinnar,
lagðprýði sauðarins, lífsfjör lambsins,