Freyr - 01.03.1950, Blaðsíða 6

56
FREYR
vatnshrútar eru notaðir, hagar oft svo til,
að húsið stendur á jafnlendi. Verður þá að
hafa þróna inni í húsinu sjálfu, og þá helzt
uppi undir þaki þess, svo leiða megi vatnið
um húsið eftir vild. Ef hentugra þykir má
hafa tvær þrær eða fleiri í sama húsinu,
enda séu þær allar í sömu hæð. Þær séu
tengdar saman með pípuleiðslu, en stig-
leiðsla hrútsins liggi aðeins að einni þeirra.
í steinhúsum mætti jafnvel koma fyrir
steinsteypuþró, en í timburhúsum er bezt
að hafa þróna úr stálþynnum. Vel má og
nota stáltunnur — eina eða fleiri eftir þörf-
um. Ekki má gleyma því að hafa yfirfalls-
leiðslu efst úr þrónni, er liggi út úr húsinu
eða niður í skólpleiðslu hússins, ef hún er
til. Þróna þarf helzt að einangra (,,isolera“)
ti'l þess að verja vatnið gegn hitabreyting-
um.
Vegna húsþrengsla, munu innanhússþrær
oft hafðar svo litlar sem verða má, þó ætti
slík þró aldrei að vera minni en svo, að hún
rúmi y3 af dagsþörf heimilisins. Þar sem
staðhættir leyfa, er sjálfsagt að hafa þróna
utanhúss. Sé hún þá gerð úr járnbentri,
vatnsþéttri steinsteypu og hulin jörð, til
einangrunar gegn hitabreytingum. Hvort
utanhússþró er steypt stór eða lítil munar
ekki svo ýkjamikiu á kostnaði, en beri elds-
voða að höndum, er ómetanlegt að hafa ráð
á miklu sjálfrennandi vatni, svo eigi er
horfandi í þann kostnaðarauka, að hafa
vatnsþróna stærri en svarar til neyzlu-
vatnsþarfar heimilisins. Er því sjálfsagt að
láta þróna rúma minnst 5 rúmmetra, en
æskilegt er að hún rúmi 10—12 m3. Slíkar
þrær eru hafðar 1—1 y2 m á hæð, og fer þá
stærð og lögun grunnflatarins eftir því
hvað þróin á að rúma mikið. Þess ber þó
vel að gæta, að tilgangslaust er að hafa
þróna stærri en svarar neyzluvatnsþörf-
inni, ef sólarhringsstarf hrútsins gerir ekki
betur en að fullnægja henni.
Eftirfarandi stærðir eru meðal annars til
á erlendum markaði:
Vatnsmagnið, sem hrúturinn getur Stærð- tekið á móti á Víddað- Víddstig- færslu- pípu í ensk- pípu í ensk- um þuml- Áætlað
arnr. mín. í lítrum um þuml. ungum verð kr.
2 3—7 % %—% 210
3 6—15 i % 240
4 11—26 iy4 %—% 300
5 22—53 2 %—i 390
6 45—94 2% 1—11/4 720
7 80—130 3 1% 900
8 120—200 3 iy4—iy2 1080
PeHiciUin
og áhrif þess á mjóik
Penicillin er nú notað við ýmiss konar
kvillum í mönnum og skepnum. Það er upp-
finning allra síðustu ára og hefir bjargað
fjölda manna frá dauða og lengt aldur
margra skepna. Algengust mun notkun þess
hjá dýralæknunum við lækningu júgur-
bólgu í kúm.
í því skyni hefir penieillin náð mjög mik-
illi útbreiðslu og það að maklegleikum. En
það er með pencillin eins og svo margt ann-
að, að því fylgja nokkrir annmarkar, eink-
um þegar það er notað til þess að lækna
júgurbólgu. Það hefir sem sé þau áhrif, að
eins og það eyðileggur bakteríur þær, sem
valda ígerð og bólgum, svo eru áhrif þess á
þær bakteríur, sem gjarnan skulu vera í
mjólkinni. Þess vegna má aldrei senda til
mjólkurbúsins mjólk úr þeim kúm, sem
læknaðar eru með penicillini, fyrri en 4 sól-
arhringar eru liðnir frá því síðasta lækn-
ing fór fram. Á þessu hafa menn ekki varað
sig í fyrstu og fjöldi bænda veit ennþá ekki
að þessa verður að gæta. Dæmi um hvað
skeður, ef mjólk „penicillinkúa“ er blandað
í aðra mjólk, er sem hér segir:
Amtsdýralæknir í Holbæk í Danmörku
heitir Rasmussen. í nóvembermánuði s.l.
grunaði hann mjólkurbú eitt á starfsvæði
sínu um að hafa blandað vatni í áfirnar og
selja þær þannig sem falska vöru.