Freyr - 01.03.1950, Blaðsíða 10

60
FRE YR
við höfum notað til þessa, og það skal sagt
og undirstrikað, að skurðgryfjur er sú teg-
und votheyshlaða, sem hver einasti bóndi
á íslandi skal forðast. Þœr eru ódýrar i
stofnfé, ef lítt er til vandað, en óhœfilega
dýrar í notkun.
A.I .V ,-votheyshlaðan.
Þegar votheysverkunaraðferð prófessor
Virtanens ruddi sér til rúms á árunum eftir
1930, aðallega um Norðurlönd, var tekin í
notkun ný gerð votheyshlaða, sem náði út-
breiðslu eins og aðferð Virtanens og var
eiginlega við hana tengd. Hún er þannig,
að gryfja er gerð í jörðina, venjulega um
2 m á dýpt, og veggir oftast af tré, en það
er allgott til þess að standast áhrif hinna
sterku sýra, sem blandað er í fóðrið. Frum-
stæðasta aðferðin var að láta jarðveginn
mynda vegg, en hefir reynzt illa. Ofan á
þessa tveggja m djúpu gryfju er svo sett-
ur timburstrokkur, af flekum gerður,
venjulega um 2 m á hæð, en sú hæð hefir
Háir votheystumar Kafa lengi verið notaðir vestan hafs.
Þá þarf að tryggja vandlega. Stálbönd eru utan á timb-
urtumum og þeim, sem hlaðnir eru úr steinum. Nauð-
synlegt er að strengja böndin og slaka til skiptis eftir
hitabreytingum veðráttunnar.
reynzt hæfileg til fyllingar, svo að gryfj-
an verði rúmlega barmafull þegar votheyið
er fullsigið og strokkurinn tekinn burt.
Votheyshlöður af þessu tagi hafa oftast
verið hafðar á bersvæði en sjaldnar undir
þaki. Sökum þess, að vandhæfni nokkur
fylgir því að blanda hinum sterku sýrum
(A.I.V. vökvinn er blanda af saltsýru og
brennisteinssýru) í fóðrið, þótti þessi gerð
votheyshlaða fremur hentug við fyllingu
en torvelt og vinnufrekt aftur á móti að
tæma gryfjurnar og aka fóðrinu í penings-
hús, enda var algengast að hafa þær nokk-
uð frá húsum. Hættulausar þykja þær ekki
heldur, hvorki fyrir menn né skepnur,
einkum af því að vatn vill í þær setjast og
drukknun af hljótast.
Hálfháar votheyshlöður.
í tilraunastarfseminni hefir verið leitað
leiða til þess að viðhafa vinnubrögð, er
samræmst gætu hærri hlöðum, þó að að-
ferð Virtanens væri notuð.
Árangurinn af þeim tilraunum og at-
hugunum, hefir orðið sá, að tækniútbún-
aður hefir verið gerður til þess að íblöndun
sýrunnar mætti fram fara með sjálfvirk-
um aðferðum og jafnframt var horfið að
því að hafa hlöðurnar hærri, „hálfháar"
eins og það hefir stundum verið kallað, en
það þýðir raunar millistig milli A.I.V.-hlöð-
unnar og hinna amerísku votheysturna,
sem notaðir hafa verið um 30—40 ára skeið
til þess að geyma í vothey, úr grænum maís
gert eða öðrum gróanda jarðar.
Þessar hálfháu hlöður hafa jafnan verið
4—6 metrar á hæð. Þær hafa verið gerðar
úr ýmsum efnum, svo sem timbri, (ýmsar
gerðir og mjög misjafnar), múrsteini, gler-
uðum steinum, steinsteypu, stáli eða enn
öðru efni. Þegar þessi hæð er valin, hefir
einatt gefizt tækifæri til þess að fella
votheyshlöðuna inn í byggingakerfi býl-
anna og þá fyrst og fremst í þeim tilgangi
að gera tæmingu og flutning úr hlöðu sem
auðveldastan. Eigi ósjaldan hafa slíkar
votheyshlöður verið gerðar undir þaki
gömlu þurrheyshlaðanna, en annars fast
við vegg peningshúsa, og þá með eigin
þaki. Er þá fundið og fengið það fyrir-