Freyr - 01.04.1970, Page 17

ÖLVIR KARLSSON:
Úr Rangárþingi
Þegar farið er austur Flóann, sem þjóðleið
liggur og austur, yfir Þjórsá, taka Holtin við
milli Þjórsár og Ytri-Rangár.
Allt fram undir síðustu aldamót voru
tveir hreppar á þessu svæði, það er að segja
Landmannahreppur og Holtamannahrepp-
ur. Holtamannahreppur mun þá hafa verið
einn af víðlendustu og fjölmennustu hrepp-
um landsins. Árið 1892 var Holtamanna-
hreppi skipt í tvo hreppa eða Holta- og Ása-
hrepp. Ásahreppi var svo aftur skipt árið
1936 í tvo hreppa Ása- og Djúpárhrepp.
Þannig eru nú milli Þjórsár og Ytri-Rangár
fjórir hreppar, Djúpárhreppur, Ásahreppur,
Holtahreppur og Landmannahreppur.
Á þessu svæði skiptast á grösug mýrar-
flæmi og mikil holt, allt saman land, sem er
vel fallið til ræktunar. Þeir, sem ferðast um
á þessum slóðum, tala um, að þarna sé mikið
ónumið land og það er að vissu leyti rétt,
en víðast hvar er þó búið að ræsa fram
mýrarflákana og einnig að kílræsa, sem
er fyrsta verkið til að breyta þessu landi í
gott beitiland og töðuvelli.
Inn til landsins liggja afréttir þessara
hreppa: Landmannaafréttur og Holta-
mannaafréttur, víðlendir afrééttir en frem-
ur hrjóstrugir.
Á Landmannaafrétti eru veiðivötnin, en
þangað leitar fjöldi ferðamanna á hverju
sumri til að njóta hvíldar og hressingar við
blátær heiðavötn og renna fyrir silung um
leið.
Veiðifélag Holta- og Landamanna hefur
á undan förnum árum lagt í mikinn kostnað
við að rækta upp fisk í Veiðivötnum, einnig
hefur veiðifélagið komið skipulagi á veið-
arnar, með því að takmarka stangafjölda
og leyfa ekki veiði í nema helmingi af vötn-
unum á hverju ári. Er þarna hafið hið merk-
asta ræktunarstarf, til gagns og yndisauka.
Á s.l. vori mun hafa verið flutt samtals
nær 6000 fjár á þessa afrétti. Mun láta
nærri, að Landmannaafréttir og Þóristung-
ur séu full setnar samkvæmt þeim beitar-
þolsrannsóknum, sem þar hafa verið gerðar.
Holtamannaafréttur mun aftur á móti geta
borið um 4000 fjár fleira en þangað var flutt.
Um það eru skiptar skoðanir með bænd-
um, hvort heppilegt sé a nýta þessa afrétti,
kostnaður við smölun þeirra er mjög mikill.
Þó er á það að líta, að féð hefur yfirleitt
komið vænt af þessum afréttum á haustin,
og með þessu hefur verið létt á heimahög-
F R E Y R
153