Freyr - 01.03.1987, Qupperneq 12

r
Á miðri mynd er kúla þar sem geymt er ammoníak. Aftan við hana eru köfnunarefnis-
geymir og vetnisgeymir.
þess að draga úr framleiðslukostn-
aði. Á síðustu 12 mánuðum hefur
greiddum vinnustundum fækkað
um 12%. Nú eru fastráðnir starfs-
menn hjá verksmiðjunni 190. Að-
gerðir til hagræðingar fara nú
fram á ýmsum stöðum í verk-
smiðjunni sem munu leiða til þess
að í febrúar 1987 hefur starfs-
mönnum fækkað í 150. Ennfremur
eru í mótun frekari aðgerðir til
hagræðingar sem eru fólgnar í að
hagnýta tölvutækni meira en nú er
gert við framleiðsluna. Ekki er
ólíklegt að þessar aðgerðir leiði til
þess að eftir 4—5 ár verði fjöldi
starfsmanna um 120—130. Við
teljum að með þeim hagræðingar-
aðgerðum sem hér að framan er
greint frá svo og með því að okkur
takist að ná samningum við
Landsvirkjun um hagstæðara verð
á raforku ætti okkur að takast að
framleiða hér áburð á sambæri-
legu verði miðað við það sem
gerist annars staðar, ég tala nú
ekki um ef verð á ammoníaki
hækkar aftur en verð á ammoníaki
tengist verði á olíu eins og það er á
hverjum tíma.
Pað er eitt sem undrar mig. Ég hef
dvalist nokkuð í Noregi. Par er
áburður seldur alltárið um kring,
en á breytilegu verði, þannig að
kaupandinn á að hafa hag afþví
að kaupa áburð á veturna ef hann
getur fjármagnað það. En hér er
allur áburður seldur á sama verði
árið um kring og mest á sama tíma
árs.
Þetta er nú ekki heldur í landi, þar
sem hefur verið 50 — 80% verð-
bólga. Hér hefur verið eitt áburð-
arverð á ári sem hefur gilt alveg
fram til jafnlengdar á næsta ári.
Þegar verðbólgan hefur keyrt úr
hófi fram, hafa menn ekki séð sér
annað fært en að stöðva áburðar-
sölu hér í október — nóvember.
Yfirleitt hefur áburður verið seld-
ur á sama verði allt árið þrátt fýrir
verðbólguna. En svo ég komi að
því hvernig við höfum hugsað
þetta, þá gerðum við tillögur í
fyrra þegar í janúar um mismun-
andi staðgreiðsluverð, sem gilda
átti í janúar og febrúar og fram á
vorið. Á þessum tíma voru hins
vegar miklar hræringar í efnahags-
lífi vegna kjarasamninga, og
stjórnvöld voru mjög treg að taka
afstöðu til áburðarverðs, þar sem
það gat hugsanlega haft áhrif á
alla samningagerð. Tillögur okkar
náðu því aldrei fram að ganga.
Hins vegar erum við farnir að
hyggja að því hvernig mætti koma
þessu við. Það væri mikil hagsbót
fyrir verksmiðjuna ef hún gæti selt
framleiðsluna jafnt og þétt yfir
árið með breytilegu verði og þar
með dregið úr lántökum og fjár-
magnskostnaði við birgðahald og
áhættu af erlendum lántökum.
Kaupendur mundu hagnast á því
að fá áburð á lægra verði að
vetrinum. Þetta yrði líka til hag-
ræðingar innan verksmiðjunnar í
mannahaldi og tækjum. Við þurf-
um hér að vera tilbúnir með tæki
til þess að afhenda 40 þúsund tonn
á einum og hálfum mánuði á vor-
in. Ef hægt væri að dreifa því starfi
á lengri tíma væri sparnaður að
því.
Fyndist þér hagur íþví að ríkið
hœtti að hafa eftirlit með verði á
áburði?
Ég efast um það. Mér finnst eðli-
legt að fyrirtæki sem er í einokun-
araðstöðu njóti aðhalds frá slíkum
aðila.
Haftð þið tapað fé á viðskiptum
ykkar við þá sem afykkur kaupa?
Það eru ákvæði um það í lögum
Áburðarverksmiðjunnar að við
megum eingöngu hafa viðskipti
við kaupfélög, verslunarfélög og
búnaðarfélög, ekki við einstak-
linga. Vissulega hafa fyrirtæki
orðið gjaldþrota og Áburðarverk-
smiðjan hefur tapað á því, en á
síðustu árum hafa ekki orðið stór-
áföll, nema ef þau skyldu að vera
að koma núna, þ.e. við gjaldþrot-
ið á Svalbarðseyri.
Hafa graskögglaverksmiðjurnar
ekki verið skuldseigar?
Jú, graskögglaverksmiðjurnar
skiptast annars vegar í ríkisfyrir-
tæki og hins vegar í hlutafélög.
Við erum búnir að eiga útistand-
andi fé síðan 1984 hjá Grasköggla-
verksmiðjunni í Flatey, (fyrir-
tækið er í ríkiseign) og málið er
komið það langt að við höfum
stefnt landbúnaðarráðherra og
fjármálaráðherra með greiðslu
180 Freyr