Freyr - 15.07.1987, Blaðsíða 18

síður en ýmsum lífverum sem búa í
þessu votlendi. Þangað var sóttur
mór til eldsneytis, þar mátti skera
reiðingstorf, þaðan var fenginn
mikill hluti útheys, og búpeningur
gengur í mýrum til beitar og nýtir
mýrargróður. Þessi mýrargróður,
sem að mestu eru starir og brok,
hefur þó ekki til að bera jafnmikið
fóðurgildi og heilgrösin hafa og
áburður kemur þar ekki að neinu
teljandi gagni.
Með framræslu og þurrkun má,
eins og við vitum, breyta gróður-
fari mýra í graslendi og vistkerfi
mýranna breytist úr votlendi í
þurrlendi. Þessi ræktunaraðferð
hófsl á fyrri hluta þessarar aldar
en varð fyrst veigamikil eftir síð-
ustu heimstyrjöld. Er nú talið að
um og yfir 1000 ferkílómetrar
mýrlendis hafi verið þurrkaðir
með skurðum eða tíundi hluti allra
mýra á landinu. Þurrkunaraðferð-
ir hafa verið með ýmsum hætti og
hefur eðlilega mikil reynsla fengist
við framræslustarfið í tækni og
árangri aðferða. Hins vegar hefur
verið lítið um skipulegan saman-
burð á gæðum framræsluaðferða
og fátt um rannsóknir á þeim
breytingum sem verða á jarðvegi
og lífríki mýranna við uppþurrk-
un. Það er hins vegar augljóst að
talsverð röskun verður á öllu
þessu votlendiskerfi við uppþurrk-
un. Til þess að fá staðgóða vit-
neskju um hvers eðlis þessar
breytingar væru, var hafist handa
vorið 1975 og þá skipulagðar ná-
kvæmar mýrarrannsóknir. Var þá
ákveðið að kanna ýmsa þætti
vistkerfisins og átti að fylgjast
með breytingum sem á þeim verða
við uppþurrkun. Hér er um að
ræða yfirgripsmikið verkefni, sem
krefst þekkingar á fjölmörgum
sviðum; efnafræði, bútækni og
náttúruvísindum, enda tóku ýmsir
starfsmenn Rannsóknarstofnunar
landbúnaðarins og annarra stofn-
ana að sér rannsóknir á einstökum
þáttum þessa samvinnuverkel'nis.
Leitað var svara við mörgum
spurningum, til dæmis má nefna:
Hver er myndunarsaga mýrarinn-
ar og hvaða lífræn efni og steinefni
hefur hún að geyma? Hver er
rotnunarhraði lífrænna efna henn-
ar eftir uppþurrkun? Hvernig er
farið vatnsbúskap mýrar fyrir og
eftir uppþurrkun? Verða rof á
skurðum og hvað berst fram með
afrennslisvatninu, þornar nær-
liggjandi mólendi um of við þurrk-
un mýrarinnar? Hvernig sígur yfir-
borð mýrarinnar? Hefur upp-
þurrkunin áhrif á veðurfar mýrar-
innar? Hvaða lífverur hafa afnot
af mýrinni, hver verða afdrif
þeirra, og hvað kemur í staðinn?
Að hve miklu leyti hefur búfé
afnot af mýrinni og hvernig
breytast afnotin? Um margt fleira
mætti spyrja.
Lýsing verkefnis.
Eitt aðalrannsóknasvæðið var
ákveðið á mýrlendi sunnan þjóð-
vegar á mörkum Hests og Máva-
hlíðar í Borgarfjarðarsýslu. Þarna
var um að ræða hallamýri, sem má
telja gott dæmi um fjölda sam-
bærilegra hallamýra sem til eru
víða um land. Var ákveðið að gera
nákvæma forrannsókn á vistkerfi
mýrarinnar, en að lokum var hún
ræst fram og hefur síðan verið
fylgst með breytingum eftir því
sem mýrin þornar. Sérstaklega
hefur verið athugað 10 hektara
svæði og því skipt í 400 fermetra
reiti. Síðan var þetta svæði mælt
og metið hátt og lágt á næstu
Mýrlendi.sgró öur.
546 Freyr