Freyr - 15.07.1987, Blaðsíða 23

Ráðunautafundur 1987
Þórarinn Lárusson, tilraunastjóri,
Tilraunastöðinni Skriðuklaustri
Þróun og gildi heykögglagerðar
á búum bænda
Inngangur.
Innlend fóðuröflun í hinum hefðbundna búskap hér á landi byggist nánast eingöngu á
grasrœkt en auk þess erum við vel sett með nœgilegt og gott próteinfóður, þar sem
fiskimjöl og annað sjávarfang er.
Þórarinn Lárusson.
Það sem einkum skortir er orku-
ríkt og auðleyst kolvetnafóður til
þess að nýta svo vel sé afurðagetu
gripanna þegar heyfóðri sleppir.
Prátt fyrir margar tilraunir
lærðra og leikra til að rækta korn
og annað kolvetnafóður, svo sem
rófur, næpur o.fl., er slíkt fóður
nánast hverfandi í fóðurfram-
leiðslunni og ekkert í verstu árum.
Parna eru þó án efa möguleikar,
sem nýta þarf eftir föngum.
Um árabil höfum við reynt að
auka fóðrunargildi og þar með
kjarnfóðurígildi grasa með þurrk-
un og kögglun og minnka þannig
þörf á innfluttu kjarnfóðri.
Rekstur graskögglaverksmiðj-
anna hefur gengið illa undanfarin
ár af ástæðum, sem ráðstefnufólki
eru of kunnar til þess að það verði
rakið hér í inngangi, þótt komið
verði inn á sumt af því í umræð-
unni hér á eftir um þróun hey-
kögglagerðar á býlum bænda.
Tilgangurinn með skrifi þessu
er að reyna að gera mönnum Ijóst
í hve mörg horn er að Iíta varðandi
heykögglagerð á bændabýlum og
hversu skammt við erum komin í
þróun slíkrar starfsemi.
Staða tækniþróunar við
heykögglagerð.
Hér á eftir verða fyrst taldar upp
nokkrar helstu kröfur, sem gera
þarf til fullþróaðrar tækni í færan-
legri heykögglasamstæðu. Til þess
þarf slík verksmiðja
— að vera auðfæranleg.
— að komast leiðar sinnar á
slæmum vegum og í erfiðri
færð.
— að komast fljótt og auðveld-
lega úr og í vinnslustöðu.
— að vera auðveld í hreinsun
(sóttvarnir).
— að hafa haganlegan útbúnað
(skjól) til að geta unnið við
misjöfn veðurskilyrði.
— að vera með nánast sjálfvirka
vinnslurás, allt frá losun heys á
færiband og þar til hún skilar
fullkældum kögglum.
— að hafa öruggt málmleitartæki
og segla til að vernda malara
og kögglara og komast hjá
töfum og skemmdum.
— að vera örugg í vinnslu þannig
að tafir tilheyri undantekning-
um (í stað reglu eins og
gjarnan hefur verið).
— að vera sparneytin.
— að ná góðum afköstum sem
séu óháð heygæðum eða öðru
hráefni.
— að skila vönduðum kögglum
(hæfilega hörðum án teljandi
mylsnu) óháð hráefni.
— að þurfa lítinn mannskap (1—2
fyrir utan stjórnanda verk-
smiðju), sem vinna létt verk.
— að hafa nákvæman og sjálf-
stýrðan íblöndunarútbúnað.
— að vera það gangörugg og rek-
in þannig að menn geti treyst
því hvenær þeir fái hana til sín.
— að verð þjónustunnar sé hag-
stætt (þarf vart að vera meira
en 2,00—2,50 kr. á framleitt
kg, miðað við að næg verkefni
liggi fyrir.
Pessi upptalning verður látin
nægja að sinni, þótt af nógu sé að
taka. Eigendur verksmiðjanna
vantar einfaldlega fé, þótt veruleg
tæknileg vitneskja sé fyrir hendi.
Freyr 551