Freyr - 15.03.1990, Qupperneq 8

að það bitni á þeim búskap með kýr, sauðfé og
kartöflur sem þessi sveitabyggð lifir af. Þetta
voru samtals hátt í 2000 ha í nokkrum stærri og
smærri skákum.
Þetta var að vísu einungis áætlun, en hún bar
með sér það svipmót raunsæis, að hún gæti vel
breyst í athafnir og angandi skóg á næstu árum.
Mér virðist að hilli undir þá daga að skógar
af einhverju tagi setji svip á landið í mörgum,
kannski flestum héruðum. Ekki endilega timb-
urskógar eins og menn láta sig dreyma um í
þessu Eyjafjarðardæmi, öllu heldur skógar til
gróðurverndar, skjóls og yndisauka þeim sem
þar búa og hinna sem aðeins eru gestir. Ekki
dettur mér þó í hug að þessir hlutir gerist
snögglega, aldir fremur en ár er held ég raun-
særri mælieining á tímanum í þessu sambandi.
En ferðin er nú raunar hafin - og hálfnað er
verk þá hafið er, og búnaðarsamtökin hljóta að
eiga hér stóran hlut að máli með Skógrækt
ríkisins og áhugafélögum.“
Með rapsolíu fyrir eldsneyti
Bílar og dráttarvélar, sem höfðu
gengið fyrir rapsolíu í mörg þús-
und klukkutíma voru sýndir á
þýsku landbúnaðarsýningunni
Agritechnica í Frankfurt í vetur.
Elsbett Konstruktion heitir fyr-
irtæki eitt þýskt sem hefur haft
forystu um að þróa hreyfla sem
brenna jurtaolíu. Talsmenn þess
segja að reynslan af þessu eldsneyti
sé góð, eyðsla sé lítil, hreyfillinn
gangi léttar, og minna sót myndist.
Þetta kemur fram í grein í Norsk
landbruk í byrjun þessa árs. Margir
þeirra sem farnir eru að nota drátt-
arvélar, knúnar jurtaolíu, benda
auk þess á aðra kosti, t.d. að
sprengihætta sé engin við notkun
jurtaolíu.
Talsverðar breytingar þarf að
gera á hreyfli. Breyta þarf strokk-
um, bullum, spíssum og sveifarási.
í stað vatnskælingar er kominn ol-
íukælir sem gerir það kleift að
keyra hreyfilinn með 120 stiga
kælihita. Með því móti fæst mun
betri bruni. Bent er á að unnt sé að
framleiða rapsolíu í flestum lönd-
um og spara með því dýra og
áhættusama flutninga.
Bregðist uppskera olíujurta er
ekki hundrað í hættunni því að
brenna rná dísilolíu á umbreyttum
hreyflum.
Þessi nýjung hefur vakið mikla
athygli bæði í Vestur-Þýskalandi
og utan þess. Þekktar verksmiðjur
eins og Xaver Fendt, Daimler
208 Freyr
Benz og KDTT (Deutz-Fahr) hafa
lengi gert tilraunir með hana, auk
Eichners. Síðastnefnda fyrirtækið
sýndi dráttarvél af gerðinni Eiken
Votan 3108. Hún er með þriggja
strokka, 180 hestafla hreyfli sem
eyðir 20 lítrum á klst. Tilraunir í
bílaiðnaði sýna hið sama. Hreyflar
nota vel orkuna í rapsolíu. Audi
100 bifreið hefur verið ekið 100
þús. km á jurtaolíu. Eldsneytis-
eyðsla var 0,32 lítrar á mílu við
jafnan akstur á 90 km hraða á klst.
Samkvæmt þýskum heimildum
Taugasjúkdómur í nautgripum
sem svipar til riðuveiki í sauðfé
kom fyrst upp á Bretlandseyjum
árið 1985. Sjúkdómur þessi veldur
bændum þar í landi verulegum
áhyggjum, því að hann færist stöð-
ugt í vöxt eins og þegar hefur verið
greint frá í Frey.
Árið 1986 voru staðfest 4 tilfelli,
árið 1987147 tilfelli, árið 19881910
tilfelli og árið 1989 til nóvember-
loka 6037 tilfelli alls í Bretlandi.
Sjúkdómur þessi hefur nú verið
staðfestur á írlandi en þar eru til-
fellin fá enn sem komið er eða
rúmlega tuttugu alls í öllu landinu.
Orsök sjúkdóms þessa er
óþekkt, sjúkdómurinn er banvænn
og læknis- eða varnarráð óþekkt.
er meðaluppskera þeirra olíujurta
sem til greina koma 3300-3500 kg á
ha. Úr þeim fæst 120-1400 ltr. af
olíu. Kostnaður er 0,90 DM eða
u.þ.b. 32 kr. á ltr. Líklegt má telja
að með nýjum tegundum, betri
ræktunaraðferðum og hækkuðu
olíuverði breytist þetta dæmi. Að
því er okkur íslendinga varðar,
yrðum við, ef til kæmi, að flytja inn
jurtaolíu til eldsneytis frá ein-
hverju nágrannalandinu.
J.J.D.
Sjúkir gripir eru felldir strax og á
þeim sér og þeim eytt, en bættir að
hluta af opinberu fé.
Ný tilfelli á nýjum bæjum eru
stöðugt að koma í ljós og enginn
veit hvaða hjörð verður næst fyrir
barðinu á sjúkdómnum því að smit-
leiðir eru ekki kunnar að fullu.
Nýlega hafa bresk stjórnvöld
ákveðið að veita á næstu þremur
árum 30 milljón sterlingspundum
(um 300 milljónir íslenskra króna)
til rannsókna á þessum og svipuð-
um sjúkdómum. Sýnir það best
hve alvarlegum augum menn líta
þennan sjúkdóm.
P.A.P.
6. MARS 1990
Nautgripariða á Bretlandseyjum