Freyr - 15.03.1990, Page 9

Við þurfum á fullvirðisrétti
okkar að halda til að sveitin
leggist ekki í auðn
Viðtal við Lárus Sigurðsson á Gilsá í Breiðdal.
Lárus Sigurðsson býr á Gilsá í Breiðdal en er jafnframt virkur í félagsmálum sveitar
sinnar og stéttar. Hann er oddviti og sveitarstjóri Breiðdalshrepps, stjórnarmaður í
Landssamtökum sauðfjárbœnda og fulltrúi á Stéttarsambandsfundum og er þá ekki allt
talið. Fyrr á þessum vetri var Lárus áferð í Reykjavík og tók fréttamaður Freys hann þá
tali.
Ætt og uppruni?
Ég er fæddur á Gilsá í Breiðdal.
Foreldrar mínir eru Sigurður Lár-
usson bóndi þar og kona hans
Herdís Erlingsdóttir frá Þorgríms-
stöðum í Breiðdal. Ég ólst upp á
Gilsá og eftir skyldunám fór ég á
Hvanneyri og var búfræðingur
þaðan árið 1970. Ég sneri þá heim í
Gilsá og hélt áfram að búa með
föður mínum.
Upp úr Hvanneyrardvölinni
kynntist ég konu minni. Hún heitir
Helga Harðardóttir og er frá Akra-
nesi og við eigum tvö börn. Við
fluttum haustið 1971 til Akureyrar
og bjuggum þar í eitt ár og störfuð-
um hjá Kaupfélagi Eyfirðinga.
Haustið 1972 fluttum við aftur í
Gilsá og ári síðar tókum við að
mestu við búinu og bjuggum til
ársins 1987, einkum með sauðfé en
á tímabili ólum við einnig upp
kálfa. Haustið 1987 var síðan nið-
urskurður á riðufé og fé okkar lenti
í því og við erum ennþá fjárlaus, en
fáum að taka fé haustið 1990.
Þú hefurtekið þátt í félagsmálum í
þínu byggðarlagi?
Það sem tekur mestan tíma minn í
þeim efnum er að eftir hrepps-
nefndarkosningarnar 1986 var ég
kosinn oddviti í Breiðdalshreppi.
Frá júní 1988 tók ég einnig við
starfi sveitarstjóra og er þar af leið-
andi í fullu starfi hjá sveitarfélag-
6. MARS 1990
inu. Auk þess hef ég verið formað-
ur Félags sauðfjárbænda á Suður-
fjörðum og er í stjórn Samtaka
sauðfjárbænda frá árinu 1989. Svo
er ég Stéttarsambandsfulltrúi frá
1987. Ýmis fleiri félagsmálastörf er
ég flæktur í.
Hvernig búskaparskilyrði eru í
Breiðdal?
Ég tel að í Breiðdal séu mjög góð
búskaparskilyrði, einkum vegna
þess að þar er mjög veðragott. Það
er orðið vont veður nánast á öllu
landinu þegar það er orðið vont í
Breiðdal. Við sleppum oft mikið til
við verstu norðanveðrin, við fáum
töluvert af sunnlenskri rigningu en
þó ekkert í líkingu við svæðið hér
fyrir sunnan.
Gróður og ástand afrétta?
Ástand gróðurs er mjög gott og
hefur breyst til batnaðar. Hér hef-
ur ekki verið urn ofbeit að ræða
síðan ég man eftir. Eftir að menn
hættu vetrarbeit tel ég að gróðri
hafi farið verulega fram. Eldri
menn, brottfluttir, sem hafa komið
í heimsókn, segja mér að gróðurfar
sé batnandi.
Hins vegar er annað sem mér
sýnist vera hættulegast gróðri
núna. Það er skortur á búfé til að
halda honum í réttu horfi. Það er
víða mjög mikill grasvöxtur í út-
jörð, sem og fjalldrapi og það er
farið að bera nokkuð á því að
fjalldrapinn og sinan er orðin svo
þykkur hjúpur að nýgræðingurinn
er rétt að kíkja upp úr þessu síðla
sumars, og maður hefur á tilfinn-
ingunni að það séu æ færri strá sem
komast upp úr þófanum.
Hve margar byggðar jarðir og
eyðijarðirvoru íBreiðdal þegarþú
manst fyrst eftir þér?
Ég er farinn að fylgjast með þessu
rétt fyrir 1960, en ég er fæddur árið
1950. Þá var nánast ekki til jörð í
eyði í sveitinni nema kot sem voru
farin í eyði fyrir löngu, jafnvel
einni öld áður. Þetta hélst nokkuð
óbreytt fram undir 1978. Árið 1978
voru í byggð um 35 jarðir og á
flestum þeirra sauðfjárbúskapur
að einhverju leyti.
Freyr 209