Freyr - 01.01.1992, Síða 25

1.’92
FREYR 17
Tafla 3. Innihald af járni, mangan, sínki og kopar (ppm) í sýnum frá nokkrum bœjum á
Norðurlandi 1970-1973.
Járn Mangan Sínk Kopar
Rækt Órækt Rækt Órækt Rækt Órækt Rækt Órækt
ppm
Mýri.................... 2993 3392 484 1365 12.84 22.31 12.02 10.24
Grasmói ................ 1697 1606 255 395 11.45 17.14 12.45 12.20
Hrísmói................. 1655 1830 152 240 9.89 14.30 13.40 12.67
Sandur ................. 1004 990 211 206 13.70 10.64 6.74 6.88
óræktinni heldur en rækt. Kemur
þetta væntanlega að verulegu leyti
til af því að ræktuð mýri er nær
undantekningarlaust framræst og
mun þurrari en sú óræktaða en
mangan hefur þar tilhneigingu til
að ildast í efnasambönd sem eru
mun torleystari en þau sem fyrir
voru. Mikið er af járni og mangani
í íslenskum jarðvegi. Kemur það
til af því að basalt er mjög ríkt af
þessum málmum, þýðir enda orðið
basalt það sem inniheldur járn.
Mætti því ætla að skortur þessara
efna væri sjaldséður og fátíður hér-
lendis. Járnskortur hefurog heldur
ekki verið tíundaður í íslenskum
rannsóknum á þeim jurtum sem
ræktaðar eru í hefðbundnum
búskap. Aftur á móti er dílaveiki
sem orsakast af manganskorti
þekkt í höfrum hér á landi, einkum
þar sem jarðvegur er þurr og sýru-
stig hátt.
Samkvæmt töflu 3 er sínk
nokkru lægra í ræktinni, bæði á
mýri og í móa. í sandatúnum er
sfnk hins vegar hærra en í óræktuð-
um sandbalanum. Er það einkenn-
andi að sjá af tölum í þessum töfl-
um að sandurinn hagar sér á annan
máta en mýrin og mórinn.
Kopar er ívið meiri í mold úr
rækt en órækt í þessari athugun á
Norðurlandi á árunum upp úr
1970.
Heimildir:
Egnér Hans. H. Riehm und W.R.
Domingo, 1960. Untersuchungen iiber
die chemische Bodenanalyse als Grund-
lage fiir die Beurteilung des Nahrstoffzu-
standes der Böden. II. Chemische Ex-
traktionsmethoden zur Phosphor- und
Kaliumbestimmung. Kungliga Lant-
brukshögskolans annaler Vol. 26.
199-215.
Björn Jóhannesson og Kristín Krist-
jánsdóttir, 1954. Nokkrir eiginleikar
mýra á Suður- og Norðurlandi. Atvinnu-
deild Háskólans. Rit landbúnaðardeildar
B-flokkur nr. 6.
Jóhannes Sigvaldason er ráðunautur hjá
Rœktunarfélagi Norðurlands á Akureyri.
Hve stórar eru kýrnar
Sumarið 1981 vigtaði ég og mældi
kýr í örfáum fjósum hér í Rangár-
vallasýslu. Framhald varð ekki á
því starfi og verkið varð heldur
ekki það heillegt að unnt sé að
draga af því miklar ályktanir. Með-
fylgjandi tafla sýnir niðurstöður
nælinga í fjósi með 17 mjólk-
urkúm.
Umræddar kýr voru mældar og
vegnar þegar þær gengu úr fjósi að
loknum morgunmjöltun 24. ágúst
1981. Við samaburð á einstökum
tölum þarf að hafa í huga áhrif af
mismunandi aldri, holdastig og
fósturþroska.
Steinþór Runólfsson,
Hellu.
Brjósfmál, hœð og þyngd 17 mjólkurkúa
Brjóstmál. Hæð á herða- Pyngd,
cm kamb, cm kg
Skraut . . 193 137 489
Stjarna . . 177 129 403
Freyja . . 176 126 437
Skjalda . . 183 129 420
Mygla. . . 189 134 473
Gæfa . . . 188 135 517
Reyður . . 179 124 387
Búbót. . . 173 127 416
Rós .... 175 126 395
Bót .... 184 135 452
Tigla . . . 175 124 422
Díla .... 184 131 438
Hosa . . . 177 127 382
Branda . . 188 131 487
Grána . . 182 128 437
Rjúpa . . . 177 126 397
Síða .... 176 123 441
Meðaital 17 kúa 181 129 435