Freyr - 01.03.1994, Síða 38

Korn af heild, %
1080 1140 1200 1260 1320
Daggráður
f . l Síðasti sáötími Y//Á Miö sáötimi i^B Fyrsti sáötími
Hhttfall korns af Iteildaruppskent (mœlikvarði á þroska) eftir mismunandi
sprettutíma.
við hæfi mælist Mari 65 cm undir ax,
Gunilla og VoH 2845 75-80 cm og
Bamse og Nord 90-100 cm.
Fylgst var með þroska korns með
því að meta skrið og mæla hlutfall
korns af heildaruppskeru við skurð.
I ljós kom mikill munur á tilraunum
eftir landi. Á sandjarðvegi skreið
korn 5 dögum fyrr en á framræstri
mýri. Sami þroskamunur fannst við
skurð. Skýringin er líklega sú að
sandjarðvegur geymir minna vatn en
mýrin og hlýnar því fyrr. Munurinn
kemur fram á vorin, en síðari hluta
sumars virðist korni fara jafnört
fram á þessum tveimur jarðvegs-
gerðum.
Sáðmagn.
Tilraun var gerð á Korpu með
mismunandi sáðmagn korns árin
1992 og ’93. Borin voru saman 120,
200 og 280 kg sáðkorns á ha, raðsáð,
við mismunandi áburð. Við allar
venjulegar aðstæður reyndust 200 kg
best, en við mesta áburðarskammt
hafði nokkra kosti að sá 280 kg á ha.
Þetta 80 kg aukasáðkorn skilaði þá
300 kg korns í uppskeru, flýtti
þroska um 2 daga, lækkaði stöngul-
inn um 4 sm og kornið lagðist ekki.
Pví getur komið að gagni að bæta við
sáðkornið, ef sáð er í óhóflega
frjósamt land, en það hlýtur að telj-
ast til undantekninga.
Á Korpu var gerð tilraun með
mismunandi sáðtíma og uppskeru-
tíma korns. Sáð var 16. apríl og 8. og
20. maí. Hagað var svo til að 60
daggráður voru milli sáðdaga. Upp-
skorið var svo 10., 17. og 24. sept-
ember og voru þá líka 60 daggráður
niilli skurðardaga. Því var hægt að
bera saman jafnlangan sprettutíma í
daggráðum talið, en þó þannig, að
missnemma var sáð. Athygli vakti,
að vorhitinn nýttist mun betur en
hausthitinn, mælt í þroska korns.
Munurinn var kominn fram um
skrið. Hlutfallið var 2A og má því
segja, að 6 °C heitur dagur á vori sé
jafngildur 9 °C heitum degi að sumri
eða hausti.
Til að skýra þetta þarf að hafa í
huga, að vöxtur kornplöntu er í
mörgum þrepum. í fyrsta þrepi er
virkjaður forði sáðkornisins og þar
úr sköpuð rót og blað. í öðru þrepi
er vöxtur og forðasöfnun, sem bygg-
ir á tillífun og stendur það skeið
megin hluta sumars. í þriðja þrepi er
svo flutningur forða upp í axið eftir
hálftrénuðum stöngli á haustin.
Vöxtur fyrsta þreps getur farið fram
við mun lægra hitastig en hin tvö.
Samkvæmt tilraunum á Korpu fer
tillífunarvöxtur, þ.e. annað þrep,
ekki af stað fyrr en meðalhiti nær
7 °C og vöxtur í þriðja þrepi gerir
líklega ekki minni kröfur til hita. Því
hlýtur að vera hagkvæmast að sá svo
snemma, að forðanæring sáðkorns
sé fullnýtt áður en tillífunarskeið
hefst, en 7 °C markið næst um 20.
maí í meðalári í kornræktarsveitum.
Samkvæmt athugunum 1992 fer allt
að mánuður í að virkja forðanæringu
korns á köldu vori. Rétt er því að
reyna að sá um sumarmál, ef þá er
einhver leið að komast um flög.
Hér er rétt að nefna athugun á
spírun korns á köldu vori á Korpu
1992. Pá var sáð 15. apríl. Eftir 15
daga og 40 daggráður var kornið
komið með vænt rótarkerfi (>30
mm). þó hafði meðalhitinn í lofti
ekki verið nema 2,7 °C og jarðvegs-
hitinn 1,9 °C í 5 sm dýpt. Eftir 10
Korn, hkq/ho
40 ------------
Arve Nord Bamse VoH2845 Gunillo Sunnito Mari Lilly Tyra Nairn
Kornuppskera, Y///\ Fok,
meöaltal allra staöa Ijórir verstu
2. mynd. Kornuppskera, meðaltal allra staða og fok á fjórum verstu.