Freyr - 01.11.1994, Blaðsíða 7

Meðal þess sem Evrópuráðið telur dreifbýli til
tekna er það að lítil samfélög stuðla að aukinni
ábyrgð einstakra borgara, á samfélaginu og eigin
lífi. Það veldur aftur minna álagi á velferðar-
kerfið, svo sem umönnun aldraðra o.fl., eignar-
hald dreifist á marga og landbúnaðar er heil-
brigður, fjölbreytilegur og frjór lífsmáti.
Þá stuðlar dreifð byggð að varðveislu auðlinda
á borð við jarðveg, vatn og loft með því að nýta
þær sparlega og með eins sjálfbærum hætti og
unnt er. Einnig stuðlar dreifð byggð að fæðu-
öryggi, en mikilvægi þess vex eftir því sem
óendumýjanlegar auðlindir þverra.
Að lokum skal hér vakin athygli á að örlög
þéttbýlis og dreifbýlis eru samtvinnuð. Þétt-
býlinu er hagur í því að dreifbýlið sé kröftugt.
Hér hefur verið leitast við að tíunda tvær
stefnur sem uppi eru um skipulag landbúnaðar.
Eins og er er það stefna yfirvalda í flestum
vestrænum ríkjum að leggja höfuðáherslu á lágt
vöruverð til neytenda, þar sem lokað er augum
fyrir duldum kostnaðarliðum, svo sem „sliti“ á
náttúrunni. Litla spádómsgáfu þarf til að sjá að
þessi stefna leiðir til ófamaðar. Spurningin er
aðeins hvenær augu ráðamanna opnast.
M.E.
MOLRR |
Arfbreyttir tómatar
tii sölu í Banda-
ríkjunum.
Dökkrauðir, kjötmiklir tómatar
sem halda sér vel og lengi án þess
að rotna eru óskadraumur neytenda.
En þeir eru umdeildir vestanhafs.
Tómatarnir eru nefnilega gena-
splæstir (þ.e. það hefur verið átt við
arfbera þeirra), skrifar sænska tíma-
ritið ATL.
Hollustuvernd Bandaríkjanna,
FDA, hefur viðurkennt nýjan, arf-
berabreyttan tómat til sölu í versl-
unum. Er það í fyrsta sinn í BNA
sem selja má matvæli með breyttum
arfberum á þenna hátt.
Andstæðingar þess að matvæli
unnin úr arfbreyttum lífverum séu
boðin til sölu, hyggjast bregðast við
því með kaupbanni, mótmælagöng-
um o.fl. aðgerðum. Einnig er FDA,
hollustuvernd Bandaríkjanna, gagn-
rýnd fyrir að krefjast þess ekki að
tómatarnir séu merktir, þannig að
neytendur viti hvað þeir séu að
kaupa.
Fyrirtæki það sem kynbætt hefur
tómatinn, hefur þó lýst því yfir að
það merki tómatana og láti vita af
arfberabreytingunni. Þetta fyrirtæki
hefur varið mörgum milljónum doll-
ara til þróunarstarfs í fimm ár og
það vonast til þess að geta náð
vænni sneið af bandaríska mark-
aðnum sem er þriggja til fímm
ntiljarða dollara virði á ári.
Breytingin er í því fólgin að vís-
indamenn hafa einangrað arfbera
þann í tómatanum sem framleiðir
hvata sem brýtur niður pektínið í
frumuveggjunum, svo að ávöxturinn
linast og springur og fræin dreifast
um. Hefur mönnum tekist að snúa
þessum arfbera svo að hvatafram-
leiðslan hefur stórminnkað. Það er
þess vegna sem nýju tómatarnir end-
ast lengur en venjulegir tómatar.
sent tíndir eru óþroskaðir og með-
höndlaðir með gasi sem gerir þá
rauða á leið í búðir. Nýju tómatarnir
fá að þroskast á móðurplöntunni.
Hollustuverndin, FDA, telur að
nýju tómatarnir séu skaðlausir, en
stofnunin fylgir annars mjög ströng-
um reglum þegar um er að ræða að
viðurkenna nýja vöru. Þess er nú
vænst að margs konar öðru græn-
meti og ávöxtum verði arfbreytt á
sama hátt.
Andstæðingar arfberabreytinga
óttast að FDA verði ekki jafn vel á
verði næst þegar rannsaka þarf
nýjan ávöxt og nýtt afbrigði af
grænmeti.
BÁSMOTTUR
Stærðlr:
1.3 x 1,0 m
1.4 x 1,0 m
1.5 x 1,0 m
UBO básmottur skapa betra heilsufar búpenings.
UBO básmottur einangra frá gólfkulda.
UBO básmottur eru slitsterkar og endingargóðar.
UBO básmottur er auðvelt að þrífa.
■gKl ÞOR HF

REYKJAVÍK ■ AKUREYRI :
REYKJAVlK: Ármúla 11 - Sfmi 91-681500 AKUREYRI: Lónsbakka - Simi 96-11070
21*94 - FREYR 767