Freyr - 01.09.1998, Blaðsíða 32

Gunnar Bjarnasonfrá Fœreyjum still-
ir sér upp til myndatöku með heima-
ganginum í Görðum. Islenska féð
hentar vel aðstœðum á Grœnlandi.
1966. Þann vetur voru mikil harð-
indi, vetrarbeitin brást, vorið var
hart, fóður skorti og fé féll í stórum
stíl. Haustið 1967 voru settar á að-
eins 19.000 kindur en fjárfjöldinn
var kominn upp í 34.000 haustið
1975. Þann vetur varð aftur mikill
fjárfellir og fór talan niður í 20.000
haustið 1976. Aftur fjölgaði nokkuð
en fé fór síðan að fækka, var 22.000
haustið 1987, 16.000 haustið 1994
en hefur fjölgað síðustu árin upp í
nær 21.000. Þótt búum hafi fækkað
eru þau að stækka og reiknað er með
nokkurri fjölgun fjár næstu árin.
Eftir fjárfellina miklu á 7. og 8.
áratugunum varð veigamikil stefnu-
breyting í sauðfjárræktinni á Græn-
landi sem hefur leitt til verulegra
breytinga í vetrarmeðferð fjárins og
þar með meðferð beitilanda, a.m.k. í
nágrenni bæjanna þar sem álagið var
mest. Landið er í opinberri eigu,
heyrir undir landsstjómina sem hef-
ur aðsetur í Nuuk. Frá og með haust-
inu 1978 var lögskipað að öllu fé
skyldi tryggt húsaskjól að vetrinum.
Þá færðust fjárhúsabyggingar mjög í
vöxt og hefur mikið verið byggt und-
anfarin 20 ár með miklum opinber-
um styrkjum. Sömuleiðis var farið
Fé á beit við Kóngsveg. Land er víðast hvar grýtt og erfitt til rœktunar en í út-
haga er fjölbreyttur gróður og dilkar geta orðið rígvœnir.
að leggja áherslu á að stækka túnin
og rækta grænfóður til að renna
stoðum undir viðunandi vetrarfóðr-
un þar sem lítið er treyst á vetrarbeit
og hún að mestu aflögð miðað við
það sem áður var. Á ákveðnum stöð-
um er jarðvegseyðing álitin verulegt
vandamál og talið er að þessar
breytingar í búskaparháttum muni
verða mjög til bóta. Nú er svo komið
að fé er á gjöf frá nóvember og fram
yfir sauðburð í maí. Þótt ræktunar-
skilyrði séu víðast hvar erfið heldur
túnræktin áfram enda á að draga úr
notkun aðflutts fóðurs sem er
aðallega fiskimjöl og graskögglar frá
Islandi og komfóður frá Danmörku.
Árið 1990 voru túnin samtals 445 ha
en eru nú nær 800 ha. Uppskera á ha
fer vaxandi, hefur um það bil
Eftir fjárfellina miklu á 7.
og 8. áratugunum varð
veigamikil stefnubreyting
í sauðfjárrœktinni á
Grænlandi sem liefur leitt
til verulegra breytinga í
vetrarmeðferð fjárins og
þar með beitlanda.
tvöfaldast á þessum áratug og er nú
svipuð og á Islandi. Mest er verkað í
rúllur, þar með grænfóður svo sem
bygg, og er vélakostur svipaður og á
Islandi. Ræktun og vélakaup njóta
verulegra opinberra styrkja.
Vænleiki dilka hefur lítið breyst
á þessum áratug, hefur verið á bilinu
32,7-38,4 kg á fæti. Var 37,3 kg í
fyrrahaust en meðalfallþungi var þá
rúm 14 kg. Síðustu árin hefur væn-
leikinn aukist þótt frjósemin hafi
aukist og em nú um 1,3 lömb að
meðaltali til nytja eftir ær og geml-
inga. Þessi þróun endurspeglar eink-
um bætta fóðmn og meðferð fjárins.
Sumarhagar em víða ágætir og með
hóflegri nýtingu þeirra er hægt að ná
góðum vænleika. Bændur hafa
fengið greitt eftir lífþunga en í haust
á í fyrsta skipti að greiða eftir fall-
þunga. Frá og með 1. nóvember
verður skylt að einstaklingsmerkja
allt búfé á Grænlandi. Féð er eyma-
markað líkt og á íslandi. Verið er að
koma á skýrsluhaldi til að treysta
undirstöður ræktunarstarfsins og
hefur verið leitað eftir ráðgjöf frá
Bændasamtökum Islands um þau
efni. Nú starfa þrír ráðunautar við
leiðbeiningar og er stefnt að meiri
einstaklingsráðgjöf því að kröfumar
frá bændunum fara vaxandi með
aukinni þekkingu og breyttum bú-
skaparháttum.
32-Freyr 1 1/98