Freyr - 01.09.1998, Blaðsíða 23

voru á heitum skrokkum þar sem
slíkar mælingar yrðu notaðar í slát-
urhúsum við hefðbundið mat.
Væru notaðar fleiri en ein skýri-
breyta samtímis til að spá fyrir um
fitu og kjötprósentu þá var hægt að
hækka spádómsgildið allnokkuð.
FTC mælingin ásamt SEUROP fitu-
mati náðu að skýra 70,7 % af heild-
arbreytileikanum í fituprósentu. RSD
gildið lækkaði einnig umtalsvert eða
niður í 1,97. ICEMEAT mælirinn
ásamt SEUROP fitumatinu náðu að
skýra 66,7% af breytileikanum og
RSD gildið var 2,12. Ef tekið er til
hliðsjónar hverju er áorkað með
SEUROP fitumati og fallþunga (R2
= 60,2, RSD = 2,30) sést að ávinn-
ingurinn af að nota fitumælana er
umtalsverður.
Mun lægra spádómsgildi náðist
er spáð var fyrir um kjötprósentu
lambsskrokkanna heldur en fitupró-
sentuna. FTC mæling ásamt SEU-
ROP gæðamati (bæði fitu- og hold-
fyllingar/vaxtarlags stigun) náði að
skýra 37,8% af heildarbreytileika
kjötprósentunnar og RSD gildi var
2,29. ICEMEAT mælirinn ásamt
SEUROP gæðamati gaf öllu lakari
niðurstöður (R2 = 29,0 og RSD 2,49).
SEUROP gæðamatið gaf heldur
slakar niðurstöður eitt og sér (R2 =
24,3; RSD = 2,52).
Umræður og ályktanir
Mælamir tveir, FTC Lamb Grading
Probe og ICEMEAT GR Probe
mæla sitthvort skrokkmálið og eru
tæknilega ólíkir. Báðir mælamir
virkuðu sem skyldi í sláturhúsi og
náðu að halda í við hraða slátur-
bandsins. Það var ekki leitast við að
bera mælana saman vinnufræðilega.
Sænski mælirinn hefur verið í notk-
un síðan 1995 eftir áralangar rann-
sóknir og þróunarvinnu, og hefur
komið vel út í tilraunum erlendis í
samanburði við aðra mæla. Islenski
mælirinn er hins vegar nýr af nálinni
og skal tekið fram að það hefur
komið fram ný og endurbætt útgáfa
af honum síðan þetta verkefni var
unnið. Mælirinn er léttur og með-
færilegur og hugmyndin að baki
honum snjöll. Það verður því fróð-
legt að fylgjast með framvindu mála
þar.
Bæði BWT og GR skrokkmálin
em góðir mælikvarðar á vefjasam-
setningu lambsskrokka. GR málið
hefur verið í notkun hér á landi til
langs tíma og þarf því ekki kynn-
ingar við. BWT málið er hins vegar
nýtt fyrir okkur en þó skal ekki ýta
því til hliðar bara vegna þess að við
höfum ekki notað það áður. Það hef-
ur verið samþykkt af EAAP (Euro-
pean Association for Animal Pro-
duction) sem góður mælikvarði á
fitu. Þetta mál tekur einnig tillit til
stærðar skrokksins.
Líkan sem innihéldi FTC mæl-
ingu, SEUROP gæðamatið og fall-
þunga myndi hafa hæstá spádóms-
gildið samkvæmt niðurstöðum verk-
efnisins. Fallþungi reyndist ekki
hafa marktækt viðbótar spádóms-
gildi þegar hinar skýribreyturnar
voru þegar komnar. Þrátt fyrir það
borgar sig að hafa hann inni þar sem
röng mæling er að hluta leiðrétt með
fallþunganum (há fylgni milli
skrokkmælinga og fallþunga) og
fallþunginn er mældur hvort eð er
og því ekki um að ræða neinn við-
bótarkostnað vegna hans.
Það er augljós ávinningur af því
að nota GR eða BWT skrokkmæl-
ingar. Hagfræðileg úttekt var ekki
gerð á notkun slíkra mælinga í þessu
verkefni. Æskilegt er að matsmaður
taki mælinguna samhliða sjónmati,
en hvort það er mögulegt veltur á
hraða sláturbandsins, getu mælisins,
gagnavinnslukerfinu, o.s.frv. Hvort
smærri sláturhús fjárfesta í rafræn-
um mælum eða hvort notast yrði við
handvirka mæli verður að meta
hverju sinni.
Eins og flestum er kunnugt og
gerð hefur verið grein fyrir m.a. í
Frey og Bændablaðinu hefur nýtt
gæðamat á kindakjöti verið tekið
upp. Akveðið hefur verið að notast
við GR málið og nýja íslenska mæl-
inn við fitumatið.
Heimildir:
Halldór Pálsson, 1939. Meat qualities in
the sheep with special references to
Scottish breeds and crosses I. Joumal
of agricultural Science 29: 544-626.
Kirton, A.H., Woods, E.G. & Duganzich,
D.M. 1983. Comparison of well and
poorly muscled lamb carcasses as
selected by experienced meat industry
personal. Proceedings of the New Zea-
land Society of Animal Production 43:
111-113.
Olöf Björg Einarsdóttir hefur ný-
lega lokið mastersnámi í búfjár-
rcekt frá Landbúnaðarháskólanum
í Ultuna í Svíþjóð.
Freyr 1 1/98 - 23