Freyr - 01.12.1998, Síða 7

nefndar í nýja sveitarfélaginu hér
sem kallað er Arborg, nefndin er
lítið farin að starfa en ég býst við að
hún þurfi að fjalla um landareignir
sveitarfélagsins, það er t.d. mikið af
hrossum héma sem og búijárhald
og annað sem við kemur
landbúnaði.
Ég er ánægður með Búnaðarsam-
band Suðurlands, ég fæ þar þá
þjónustu sem ég hef beðið um. Ég
spyr ráða i sambandi við fóðrun
kúa og ég fæ efnagreind heysýni.
Gerirþú áburðaráœtlun?
Nei, ég hef borið á eftir gömlum
vana, u.þ.b. 500 kg af _Móða 3 á ha,
ásamt með mykju. Ég hef viljað
fara rólega af stað með áburða-
áætlun, byggja þetta á þeim grunni
sem var og smám saman breyta
eftir eigin höfði út frá reynslu, en
breyta ekki því sem virkar vel.
Geri við sjálfur
Nú á tímum er vinsœlt að tala um
hagrœöingu, hvar finnast þér helst
sóknarfæri að gera betur í
búskapnum?
Ef ég á að taka sjálfan mig sem
dæmi, þá reyni ég að gera sjálfur við
sem mest af vélum sem bila, ég nota
gjaman gamlar vélar og það má
spara heilmikla peninga með því að
vinna klukkutíma lengur nokkra
daga á ári, t.d. að vera aðeins lengur
að slá með gamalli vél heldur en
nýrri, eða lengur að rúlla. Ég tel að
það sé víða offjárfesting í tækjum í
íslenskum landbúnaði.
Hér i Holti hefur það tíðkast lengi
að gera við vélamar heima, ég fékk
góðan gmnn við það í uppvextinum
og það hefur líklega ráðið því
hvaða nám ég valdi mér.
Teldir þú til framfara að skipta
við verktaka, t.d. í heyskap og
fieiru?
Það á alveg rétt á sér. Nú þegar
eiga víða tveir bændur saman
rúlluútgerð til heyskapar hér í
kring. Hins vegar er það þekkt að
hirðingarstundir em stopular, öllu
þarf að bjarga á stundinni því að
spáð er rigningu að kvöldi.
Verktakavinna er þegar hafin, t.d.
við hirðingu í stórbagga hér á
Suðurlandi. Svo er hér mikið um
hrossaeigendur sem em að heyja
þetta 3-4 ha og þá rúlla bændur í
nágrenninu oftast fyrir þá.
Hins vegar er þetta líka spuming
fyrir verktakann hvað borgar sig,
þetta er ekki langur tími á ári sem
t.d. heyskapur stendur.
Varðandi búrekstur minn hef ég
hugsað mér að endumýja tækin
smám saman, ég ætla hins vegar
ekki að taka meiri lán en nú hvíla á
rekstrinum, við emm með heilmikil
lán eftir yfirtöku á búinu, en veltan
þolir það. Maður þarf að hafa
þolinmæði í búskapnum rétt eins
og við að koma sér þaki yfir
höfúðið. Nú á tímum vill unga
fólkið eignast allt í einu, hús, bíl og
annað og allt á lánum og
lánastofnanir ala á þessu.
Hagrœðing í vinnslu búvara?
Mér finnst sú hagræðing hafa
verið á góðu róli hér á Suðurlandi
að undanfömu. Mjólkurbú Flóa-
manna hefúr verið að stækka svæði
sitt og nær nú austur á Homafjörð.
Sláturfélag Suðurlands og Höfn-
Þríhyrningur eru nokkuð stór
fyrirtæki bæði tvö og svo er KASK
á Höfn með slátrun.
Það mætti kannski hagræða
meira norðanlands, bæði mjólkurbú
og sláturhús, enda er það í gangi,
heyrist manni.
Það er mikill kostur að bændur
eiga þessi fyrirtæki sjálfir, eins og
Mjólkurbú Flóamanna. Þar sem
þéttbýlisbúar eiga fýrirtækin með
bændum í gegnum kaupfélögin, þá
er erfiðara að sameina, kannski
vegna atvinnu sem þau skapa í
þéttbýlinu á hverjum stað.
Hvað ert þú með af hrossum?
Ég er með hesta svona rétt _til að
geta smalað landareignina. Ég tel
mig ekki hestamann þó að ég hafi
gaman af að fara á bak. Svo eigum
við hjón tvær hryssur sem við ætlum
að halda undir góða hesta og sjá
hvað kemur út úr því eftir nokkur ár.
A Holt afrétt?
Við emm með afrétt með Skeiða-
og Flóamönnum. Hér er engin kind
núna en meðan hér var fé þá gekk
það i seinni tíð í heimalandinu á
sumrin. Holti tilheyrir heilmikið
land, eða hátt í 700 ha mýrlendi. í
raun tilheyrði þetta fimm jörðum
upphaflega, sem vom sameinaðar,
þ.e. Qórar undir Holt;
Breiðumýrarholt, Oddagarðar, Brú
og Gljákot. Á Oddagörðum var
búið fram til 1945 eða 46. Holt er
eignarjörð.
Þurfa að kunna
á ESB kerfið
Fylgdist þú með því þegar
Svíþjóð gekk í Evrópusambandið
og afleiðingum þess fyrir sœnskan
landbúnað?
Ég hef fylgst með því í gegnum
sænsk blöð eftir að við fluttum
hingað. Verð til bænda á afúrðum
þeirra snarlækkaði við inngönguna en
á móti hafa alls kyns styrkir aukist.
Þá hefúr skriffinnska vaxið gífúrlega.
Sænskir bændur hafa nú fengið um
120 mismunandi eyðublöð til að fylla
út eftir inngöngu í ESB. Allt búfé er
merkt. Ef kýr fer yfir til nágrannans
þá á að láta vita af því að hún hafi
farið út fyrir landareignina, það er út
af hugsanlegri smithættu. Þetta er allt
mjög stirt.
Eitt hið mikilvægasta fyrir bænd-
ur i ESB er að kunna á kerfið, þ.e.
styrkina.
En hver hafa orðið áhrifin á
sœnskan landbúnað í heild?
Mér skilst að í heild hafi umsvif
hans vaxið, t.d. er útflutningur nú
meiri, en sænskum bændum hefur
fækkað og búin hafa stækkað og
landbúnaður í norðurhéruðunum
hefur dregist verulega saman.
Annars held ég að sænska
ríkisstjómin hafi mikið á valdi sínu
hvað hún gerir við peningana ffá
Brussel. í Finnlandi hefur að
ríkisstjómin farið mjög illa með
bændur við inngöngu í ESB, enda
voru finnsk býli mjög lítil, þetta
með 12-13 kýr að meðaltali.
Það er óhemjumikið fjármagn
notað í landbúnað í ESB, ég hef
heyrt að helmingur af fjárlögum
sambandsins fari í það að styrkja
landbúnað. Þegar hagfræðingar
vilja flytja inn matvæli hér þá er
ekíci nefnt að þetta er allt stórlega
niðurgreitt.
Ég tel að Islendingar verði að
halda landbúnaði sínum, a.m.k.
fyrir innanlandsneysluna, búum á
eftir að fækka og þau að stækka,
kúabú þarf að hafa a.m.k. 130-140
þúsund lítra kvóta til að framfleyta
fjölskyldu, sauðfjárbúin eiga líka
eftir að stækka.
FREYR 14/98 - 7