Freyr - 01.12.1998, Blaðsíða 20

Vélmennin á
Birkelse stórbýlinu
Vélmennunum er komið þannig
fyrir að kýmar koma til mjalta á
leiðinni af hvíldarsvæði á fóðmnar-
svæði. Slíkt á að tryggja að allar
kýmar komi til mjalta og reglu-
legrar fóðmnar og það á að geta
komið í veg fyrir biðröð við
mjaltasvæðið.
Tiltölulega auðvelt var að koma
vélmenninu fyrir í þessu 165 kúa
lausagöngufjósi sem var byggt
1977. Með sjáfvirkum lokunarút-
búnaði er tryggð umferð kúnna í
eina átt í kerfinu. Kostnaður við
tæknina er um 2,4 milljónir d.kr.,
(tvö vélmenni).
Þarna er kúnum beitt að
sumrinu og það skapar engin
sérstök vandamál. Kýrnar ganga
sjálfar út og inn á mjaltatíma og
beitin leiðir aðeins til að mjöltum
fyrir hverja kú fækkar nokkuð (úr
2,8 í 2,3 mjaltir að meðaltali á
sólarhring).
Vélmennið er byggt þannig að
hvert þeirra annar tveim mjalta-
tækjum (mjaltabásum). Skynjarinn
sem staðsetur mjaltatækin á kúna
ferðast á milli mjaltatækjanna á
rennibraut við hlið mjaltabássins.
Mögulegt er að bæta við einum
mjaltabás enn hjá hvoru vélmenni.
Stýritölva varðveitir allar upp-
lýsingar um mjaltir, þannig að þar
er mögulegt að skoða stöðu
hverrar kýr. Þegar blaðamaður
var í heimsókn mátti sjá að allar
76 kýrnar höfðu verið mjólkaðar
innan siðasta sólarhrings, 65
þeirra höfðu að lágmarki mætti
tvisvar til mjalta á síðstu 24
tímum, 32 þrisvar og 15 þeirra
höfðu verið mjólkaðar fjórum
sinnum. Sumar kúnna mæta
reglulega til mjalta, aðrar óreglu-
lega. Um hánóttina mæta kýmar
ekki til mjalta.
Vélmennið á að anna 200 mjölt-
um á dag. Með 70 kýr og 180
mjaltir er hægt að mjólka hverja
kú að jafnaði 2,5 sinnum á
sólarhring. „Aukist afurðir um
15% eða 1000 kg eftir kúna við að
Eins og fram kemur heimsótti
hópurinn eitt af þeim býlum sem
sett hafa upp vélmenni í
Danmörku til að annast mjaltir. Nú
í haust birtist í Landsbladet Kvæg
nr. 10 grein þar sem rakin er
reynsla af þessum breytingum á
Birkelse stórbýlinu. Margt af því
sem þar kemur fram er það sama
sem okkur var sagt í heimsókn
okkar. Hér á eftir fylgir stutt
endursögn á ýmsum atriðum í
þessari frásögn.
Uppsetningu á síðara vélmenn-
inu lauk í lok maí sl., en á haust-
dögum telur eigandinn sig enn
vera að hluta að kljást við
byrjunarvandamál. Hann leynir
því ekki að byrjunarerfiðleikar
hafa verið margvíslegir. Tæknin
er i þróun og er að taka
breytingum en hann væntir þess
að hlutirnir verði komnir í lag að
ári liðnu.
Hjá mörgum hafa verið veruleg
vandamál við fá kýmar að mjalta-
tækjunum, en þarna hafði það
gengið prýðilega, en hins vegar
hafa verið talsverð vandamál með
júgurbólgu sem menn vilja tengja
þvi að kýmar hafi verið stressaðar
eftir breytinguna.
Vélmennið tilbúið að setja tœkin á kúna.
20- FREYR 14/98