Freyr - 01.11.2003, Blaðsíða 10

fyrirtæki er alveg í eigu heimaað-
ila og þar af á Kaupfélag Skag-
firðinga um 90% og þar sem það
er í félagslegri eigu þá verður ekk-
ert farið með það úr héraðinu. Það
skiptir auðvitað meginmáli.
Þetta undirstrikar líka hversu
mikilvægt það er að atvinnulífið
sé fjölbreytt. Það hefur ekki alltaf
árað vel í fiskinum og þá var gott
að eiga aðrar greinar til að hlaupa
upp á. Fiskvinnsla hér komst í
miklar þrengingar fyrir ekki mjög
löngu, um 1990 var t.d. mjög tví-
sýnt um það hvort Fiskiðjan lifði
af. Það er heldur enga dul á það að
draga að við höfum verið afburða
heppnir með stjórnendur, hvort
sem er hjá kaupfélaginu eða Fisk-
iðjunni núna seinni árin og það
hefur ekki lítið að segja.
Moli
Köfnunarefni
í ÚRKOMU
Brennisteinn í úrkomu á
Skáni í Suður-Svíþjóð hefur
minnkað úr 14 kg á hektara á
ári um 1990 í 6 kg á ha nú.
Köfnunarefni í úrkomu á sömu
slóðum hefur hins vegar ekki
breyst á þessu tímabili og er
um 8 - 10 kg á ha á ári. Þetta
er meira köfnunarefni heldur
en náttúran þolir, segir Eva
Hallgren Larsson, sérfræðingur
hjá “Luftvárdsförbundet” á
Skáni.
Afleiðingin er að köfnunar-
efni i jarðvegi vex og lekur
þaðan út í ár og vötn og eykur
m.a. nítratmagn í drykkjarvatni.
Orsök þessa er aukin losun
köfnunarefnis við brennslu
orkugjafa; í umferðinni, iðnaði
og orkuverum. Engin lausn er
á vandamálinu önnur en sú að
draga úr þessari brennslu.
(Land Skogsland nr. 22/2003).
Það virðist margt í gangi í at-
vinnumálum í Skagafirði?
Já, ég býst við því að það megi
segja. Skagfírðingar eru þekktir
fyrir áhuga sinn á hrossum og það
skapar allmörg störf bæði gegnum
hrossasölu, hestaleigur og móts-
hald.
Þá er þetta eitt af þeim svæðum
þar sem loðdýraræktin hefur lifað
hvað best. Þar er núna peninga-
lega þungt fyrir fæti en árangurinn
í ræktuninni hefur verið mjög
góður.
Svo má nefha að menn vænta
góðs af bleikjurannsóknunum á
Hólum í Hjaltadal.
Þá er sútunarverksmiðjan Loð-
skinn á Sauðárkróki afitur á upp-
leið og í tengslum við hana er fyr-
irtækið Sjávarleður sem vinnur
hágæðavörur úr fískroði, svo sem
af karfa, laxi, steinbíti og hlýra.
Svo má ekki gleyma því að Stein-
ullarverksmiðjan á Sauðárkróki er
traust fyrirtæki sem veitir mörg-
um vinnu. Þetta og margt annað
ótalið styrkir hvað annað.
Framtíð íslensk landbúnaðar?
Þar frnnst mér það mest í húfi
að við höldum okkur utan við
Evrópusambandið. Við eigum
hins vegar að taka þátt í þeim al-
þjóðasamningum sem okkur ber
að eiga aðild að, hvort sem er tví-
hliða eða fjölþjóðlegum. Það ligg-
ur nú fyrir yfirlýsing landbúnaðar-
og fiskveiðistjóra ESB, Franz Fi-
schler, að við munum láta af hendi
yfirstjóm á fisveiðum okkar með
inngöngu í sambandið og augljóst
er hvað verður um landbúnaðinn,
hann hrynur meira og minna.
Annars sýnist mér að landbún-
aður okkar sé að hopa frá megin
þéttbýlinu og að hin hefðbundna
landbúnaðarframleiðsla leggist af
á suðvesturhorni landsins. Hins
vegar fara jarðimar þar ekki í
eyði, heldur verða lagðar undir
aðra starfsemi.
Ég vona á hinn bóginn að við
bemm gæfu til þess að halda hin-
um dreifðari byggðum í hefð-
bundinni framleiðslu þannig að
við verðum áfram sjálfum okkur
nóg um þær búvörur sem við höf-
um verið að framleiða og getum
framleitt með góðu móti, þ.e.
mjólk, kjöt og garðyrkjuafurðir.
Ég get hins vegar ekki sagt að
útlitið sé neitt bjart um þessar
mundir, kjötgeirinn t.d. allur í
uppnámi sem hefur gerst fyrst og
fremst á ábyrgð misviturra fjár-
málastofnana. Menn hafa búið við
það í hvítkjötinu að selja afurðir
sínar langtímum saman langt und-
ir framleiðslukostnaði og það
skaðar ekki aðeins fjárhag þeirra
heldur allra annarra kjötgreina og
það ekkert smávegis. Ábyrgð fjár-
málastofnana er þama mikil.
Ég tel hins vegar að það sé hægt
að reka farsælan landbúnað hér á
landi. En til þess að það gerist
þurfa stjómvöld að standa fast við
bakið á honum. Við keppum aldr-
ei í verði við lönd sem búa við
miklu hagstæðari veðurfarsleg
skilyrði, þar sem ræktunartímabil-
ið er t.d. átta eða níu inánuðir á
ári. Við verðum að keppa við þau
á sérstöðu okkar og gæðum.
Ég tel að við eigum þar líka
möguleika, við eigum hreint land
og hreina orku og eigum að geta
verið með gott eftirlit varðandi
lyfjamengun og önnur heilbrigð-
isatriði. Lega landsins gerir líka
ýmsa eiturefnanotkun óþarfa. Við
eigum þannig ágæta möguleika til
að standa okkur.
Manni er sagt að íslenskir neyt-
endur spyrji fyrst og fremst um
verð matvæla en mér virðist það
að allar kannanir sýni að almenn-
ingur vilji halda í íslenskan land-
búnað og sé tilbúinn að styrkja
hann eins og þarf. Styrkir við
landbúnað em enda í gangi allt í
kringum okkur.
M.E
110 - Freyr 9/2003