Sameiningin - 01.11.1912, Blaðsíða 3

2 6y
Álengdar lítum vér gráan þoku-bakkann rísa upp-úr
liafi tímans að baki voru. Sú sýn minnir oss á, live
hörmulega kirkjulýðr miðaldanna að svo mörgu leyti var
kominn, en þó öllu fremr í trúarefnum. Og nær oss, miklu
miklu nær, sjáum vér samskonar þoku-myrkr grúfa yfir
miklum fólksfjölda, ekki aðeins fólki í löndum páfakirkj-
unnar, sem ailt til ]>essa hefir verið ófáanlegt til að láta
berast inn-í liina guðlegu birtu reformazíónar-kirkjunnar,
lieldr og grátlega marga, sem beinlínis hafa flúið út-úr
þeirri birtu, fleygt guðs orði frá sér og blátt áfram gengið
vantrúnni á hönd. Hvílík hvöt sú sjón eða umhugsan
ætti að vera safnaðafólki voru öllu til þess að þakka g'óð-
um guði fyrir hið andlega lieimili vort, og jafnframt hvöt
til þess að styðja að því eftir mætti, að drottinn fái náð
með 1 jós heilags anda síns til þokulýðisins og frelsað hann.
Merkilegt er um það að hugsa, hvað var tilefni þess,
að Lúter hóf reformazíónar-stórvirkið. Þótt almenn-
ingi kirkju vorrar ætti að vera söguþáttr sá vel kunnr,
skal þó hér að nokkru drepið á það efni. í söguatviki því
felst svo mikilvægr og skýr lærdómr, sem varpar birtu
yfir speki guðlegrar forsjónar á vorri tíð og öllum öldum.
Það var árið 1516, að Leó páfi hinn tíundi tók það
ráð til að afla sér fjár þess, er liann þóttist þurfa á að
lialda til eflingar ríkilætinu við hirð sína, að boða alls-
lierjar synda-aflausn til sölu víðsvegar um Þýzkaland,
sem þá einsog nú var eitt af megin-löndum kristninnar.
Hlutverk það fól hann í sínu nafni þremr fulltrúum sín-
um, en fremstr þeirra þriggja höfðingja var Albrecht
fursti, erkibiskup í Magdeburg. Hann var einn af kjör-
herrunum þýzku, sem réðu því, hver yrði keisari Þýzka-
lands, er þar urðu keisara-skifti. Til að ná erkibiskups-
embættinu liafði liann orðið að taka að láni þrjátíu þús.
gyllina — keypti í rauninni embættið fyrir þá f járuppliæð.
Að sínu leyti einsog páfi var hann því í mikilli f járþröng.
Tók liann því hlutverkinu, er páfinn fól honum, fegin-
samlega. Munk þann af Dominíkus-reglu, er Jóliann
Tetzel hét, gjörði hann að umboðsmanni sínum. Tetzel
hafði til að bera all-mikið af alþýðlegri mælsku, kom
hvarvetna. fram með embættis-reigingi miklum og barst