Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1920, Blaðsíða 7

LANDAFUNDIR OG SJÓDERÐIR.
5
Ijóst af annálum, að nöfnin Finns-
búðir og Krosseyjar hafi verið notuð
að fornu um einhverja staði að líkind-
um á austurströnd Grænlands. ívar
Bárðarson nefnir Finnsbúðir og ástæð-
una fyrir nafninu, en ekki segir hann
neitt um Lík-Loðinn. Auk Krosseyja
getur Ivar líka um Krossey, sem liggi
fyrir austan Finnsbúðir og heyri undir
Garðakirkju, því að þar sé ágætt til
bjarnveiða. Samkvæmt seinni tíma
sögnum eiga Krosseyjar að draga nafn
af því, að fjórar stærstu þeirra myndi
krossmark. Þær liggi vestur af mynni
Breiðafjarðar, séu klettóttar og fullar
af fugli, svo að Englendingar hafi tek-
ið þar fugladún, er flaut þar á sundun-
um og fylt marga sekki. Sagt er og
að Eggert Hannesson hafi viljað fara
þangað vestur, er hann bjó á Rauða-
sandi, og taka eyjarnar til eignar eða
afnota, en ekki hefir neitt orðið af
því.
I íslenzkum annálum er þess og get-
ið, að fyrir vestan Island hafi fundist
nýtt land 1285 og voru það Aðal-
brandur og Þorvaldur Hélgasynir, er
fundu það og nefndu Nýjaland; í öðr-
um handritum er það kallað, að Dún-
eyjar hafi fundist. Eiríkur konungur
Hákonarson sendi mann til íslands til
þess að fá menn til að rannsaka þetta
land, en úr ferðinni varð ekkert. Ems
og Gustav Storm hefir sýnt fram á, er
hér víst einungis að ræða um austur-
strönd Grænlands, eða eyjar meðfram
henni1). Líklega hefir sendimaður
konungs orðið þess áskynja, er hann
kom til íslands og því ekkert orðið úr
ferðinni. Kemur nafnið Dúneyjar vel
!) Sjá grein hans ‘Om det i 1285 fra Is-
land fundne “Nye Land”,’ í Híhí. TldsNkr. 2.
R- VI. B. 1887, bls. 263—264.
heima við söguna um Englendinga, er
þegar var getið.
Hvað sem nú satt er í öllum þessum
sögnum, hvort það er meira eða
minna, þá þarf enginn efi að leika á
því, að frá elztu tímum hefir við og við
verið farið milli Islands og austur-
strandarinnar á Grænlandi, og þar
mun eyja þessara vera að Ieita. Hins
vegar er ekki auðvelt að ákveða ná-
kvæmlega, hvar þær liggi, eða hvort
þessi ýmsu nöfn eigi við einn og sama
eyjaklasa eða fleiri. Til þess að leysa
úr þeirri spurningu eru þeir auðvitað
færastir, sem komið hafa til austur-
strandarinnar á Grænlandi, enda hafa
þeir og orðið til þess.
Danski sjóliðsforinginn W. A. Graah,
sem kannaði suðurhluta austurstrand-
arinnar árin 1828—31, gat þess til
fyrstur manna, að Gunnbjarnarsker
væru einhverjar þeirra eyja, sem lægju
fyrir sunnan Kap Dan eða suður af
þeim hluta strandarinnar, sem síðar
hefir verið kallað Angmagsalik-bygð-
in. Höl'luðust menn þá alment að
þeirri skoðun og flestir, sem um málið
hafa skrifað síðan, hafa komist að líkri
niðurstöðu. Nýlega hefir öldungur
núlifandi Grænlandsfara, kommandör
Gustav Holm, tekið þetta mál til ítar-
legrar meðferðar í grein, sem birtist í
Meddelelser om Grönland, 16. bindi
(1918)2), og afhugar hann þar ná-
kvæmlega allar sagnirnar um skerin og
sérstaklega um stefnu til þeirra frá Is-
landi. Margar sagnirnar benda til
þess, að skerin liggi í útnorður af Isa-
fjarðardjúpi. Það télur höfundur
mjög ósennilegt, jafnvel ómögulegt,
því að þá yrðu þau að vera þar á aust-
2) “Gunnbjörn-Skær og Korsöer”, bls.
289—308.