Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1920, Page 65

ÞÝÐiNG ÍSLENZIvRAR TUNGU.
63
(franska), grunnhyggnin, drottnunar-
girnin, verkaði eins og eyðandi eitur,
á hina friðsömu, falslausu manndóms
eiginlegleika hinnar undirokuðu þjóð-
ar.
Fáir einstaklingar lifa svo af hina
þyngri sjúkdóma að heilsa þeirra líði
ekki við það. Á sama hátt lifa fáar
þjóðir af, útlenda kúgun svo öldum
skiftir, að hinar þjóðernislegu hugsjón-
ir þeirra óskýrist ekki og að eigi dragi
úr kröftum þeirra til að leiða þær hug-
sjónir í ljós. Þessvegna er það eigi
nema eðlilegt, þegar vér hugleiðum hin
eyðileggjandi áhrif (frá norrænu sjón-
armiði) sem normandiska undirokunm
hafði á hina engil-saxnesku þjóð, þótt
enskumælandi þjóðin, komi nú úr þeirri
eldraun með veiklaðri þjóðernismeð-
vitund, hugsjónasnauðari þjóðernis-
lega, en hinar ýmsu scandinavisku
þjóðir, er lausar hafa verið við útlenda
áþján á þessu sama tímabili. Hernám
Englands af hálfu Normandíumanna,
og alt hið marga, sem upp af því
hefir sprottið, gerir, að mínum dómi,
fulla grein fyrir gullskúfa-tilbeiðslunni,
krossadýrkaninni og uppskafningshætt-
inum er finna má í fari alt of margra
Engil-Saxa nú á dögum.1) Má minna
á í þessu sambandi glamrið með út-
lenda listamenn og útlend listaverk,
fyrirlitninguna á sveitasiðum og sveita-
vinnu, áhugaleysið með að kynna sér
þjóðareinkennin sjálf og þjóðvenjur og
siði og varðveita það frá gleymsku
(nema þegar um einhverja söguna af
einhverjum Normandíuhöfðingjanna er
að ræða); eftirsóknin eftir löngum
1( HvatS skyldi höf. segja um þenna
sama hugsunarhátt í fari þeirra, sem ekki
• eru af enskum ættum, en apa þetta sem
sérstaklega enskan stórveldis- og menn-
ingarmóó? ÞýS.
orðum "’) af útlendum málstofn-
um, öllum þorra þjóðarinnar með öllu
óskiljarileg, og hinn óeðlilega vöxt
samkeppnmnar á öilum sviðum þjóð-
lífsins, til tjóns og mðurdreps allri sam-
vinnu í þjóðfélaginu.
Því verður eigi á móti mælt, að allar
hinar spiltu, ósiðlegu, dónalegu og þý-
lyndu venjur í þjóðarhugsuninni eiga
rót sína að rekja til yfirdrotnunar
Normandíumanna á Englandi og þess
menningarbrags sem hún gat af sér.
Afleiðingarnar af stjórn Normandíu-
manna, afleiðingarnar af því að Nor-
mandíumaðurinn leit svo hjartanlega
niður á hinn saxneska, sem óæðri veru
urðu eðlilega þær, að allur lærdómur
og mentun, er var í höndum Norman-
díu aðalsins, dró jafnt og stöðugt lífið
úr öllum þjóðlegum fræðum en inn-
leiddi útlenda menningu og leitaðist við
á allan hátt að láta Saxana gleyma
sjálfum sér og þjóðar uppruna sínum.
Þessvegna var fyrirskipað grísku og
latínu nám en forn-ensku og norrænu-
2) Vinur minn Balfour Gardiner, enska
tónskáldi’ð fræga, skrifaði hjá sér nokkrar
ambögur eftir manni, sem * * var veiðivörð-
ur hjá föður hans, og eru þær gott dæmi
þess hve óenskuleg orð eru lítt skiljanleg
almenningi. “Mr. Balfour certainly makes
fine “process” (f. progress) on them there
“cicycles” (f. bicycles). ‘W hat with the
late rains and early frosts the “consolation”
(f. consequence) is the fruit ain’t no good
this season”. “It all comes from the agri-
cultural “pressure” (f. depression)”. í»essi
og þvílík orðskrípi myndast flest hjá hin-
um óupplýstari hluta brezku og bandarísku
þjóðanna, úr orðum, sem hvorki eru af
saxneskum eða skandínaviskum stofni. f»að
er eigi til neins að halda því fram, að eins
sé farið með innlend orð og orðstofna.
Sannleikurinn er, að allur þorri orða af
latneskum, grískum og normandiskum
(frönskum) stofni hafa aldrei náð því að
verða heimilisföst í tungumálameðvitund
alls fjölda hinnar enskumælandi þjóðar,
þar sem aftur á móti undantekningarlítið,
saxnesk og skandínavisk orð og orðstofn-
ar lifa nær því eingöngu.