Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1920, Page 78

76
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
að horfa áfram og stefna upp á við —
stefna rétt.
Og nú, þegar Þjóðræknisfélagið er
stofnað, þá finst mér sú spurning ætti
að vaka á vörum allra Vestur-lslend-
inga: Hvað getur Þjóðræknisfélagið
gert til að framkvæma hugsjón þá, er
það hefir lýs't yfir, að það sé stofnað
til að koma í framkvæmd? Og sú
spurning má ekki vera borin fram ein-
ungis af Tómásunum, sem ekki trúa á
neina samvinnu, fyr en þeir hafa þreif-
að á því, að hún sé til hagnaðar.
Spurningin verður að vera borin fram
af öllum, sem málinu unna, borin fram
af innilegri löngun til að geta svarað
henni rétt, fyrst í orði og svo í fram-
kvæmdum.
Við Vestur-íslendingar höfum átt
því láni að fagna, að heimaþjóðin ís-
lenzka hefir þegar í byrjun þessa fé-
lagsskapar rétt okkur hlýja systkina-
hönd, og þegar í byrjun stutt þenna
félagsskap okkar, ekki aðeins í orði.
heldur einnig í verki, með því að
senda okkur einn af ágætustu sonum
Islands, til að ferðast hér um og halda
fyrirlestra um íslenzkar bókmentir og
íslenzka þjóðkosti — og íslenzka mál-
fegurð. Og það eru ekki einungis
fáemir menn, sem standa á bak við
þessa styrkveiting. Öll íslenzka þjóð-
in hefir lýst yfir ánægju sinni yfir þess-
um félagsskap, og löngun sinni til að
styrkja hann, með því að þing og
stjórn þjóðarinnar íslenzku veitti
þjóðræknisfélaginu íslenzka álitlegan
styrk, og það félag var stofnað sam-
hliða Þjóðrækmsfélaginu hér, með því
markmiði, að efla og glæða vináttu og
systkinaböndin milli heimaþjóðarinnai
og Vestur-íslendinga.
Það hafa komið fram deildar skoð-
anir um það, hvernig Þjóðræknisfélag
Vestur-Islendinga ætti að haga störf-
um sínum, til að koma hugsjón sinni í
framkvæmd. Þær raddir hafa komið
fram, sem talið hafa heillavænlegt, að
félagið bygði stórhýsi, sem gæti verið
aðsetursstaður íslenzkra þjóðernis-
starfa. Þar væru haldnar allar aðal-
samkomur og fundir, sem Þjóðræknis-
félagið ætti frumkvæði að að halda.
Þar væru skrifstofur þess, og Islend-
ingar, sem að heiman kæmu, ættu þar
kost ailra þeirra upplýsinga og leið-
beininga, sem þeir óskuðu að fá. Og
það hefir komið fram skoðanamunur
um það, hvort þessi stórbygging ætti
að vera í Winnipeg, eða á Gimli. —
Þetta er fögur hugmynd og væri Vest-
ur-Islendingum til sóma, ef henni væri
myndarlega í verk komið. En ekki
hefi eg getað að því gert, að það hefir
komið í mig dáiítill kvíðahrollur um
framtíð féiagsins, ef byrja ætti á þessu
stórvirki. Eg hefi efast um, að þjóð-
ernistilfinning Vestur-Islendinga Væri
svo samtaka, svo heil og svo vel vak-
andi alment, að þessu stórfyrirtæki
yrði í framkvæmd komið, svo að
sæmd væri að, eins og nú er högum
háttað hér hjá okkur. Ef til vill er eg
svona hugdeigur af því eg hefi ekki
miili handa “afl þess er gera skal”, og
finn eg gæti ekki lagt þeirri hugmynd
það lið, sem eg viidi, og eg óttast að
svo sé um altöf marga, að þeir myndu
ekki, af ýmisleitum ástæðum, geta eða
viija leggja það lið, sem þyrfti, í þessu
efni. En þó eg hafi þessa skoðun, þá
skyldi það engan gleðja meira en mig,
ef þeir, sem andstæða skoðun hafa,
gætu sýnt það í verkinu, að auður og
atorka og einlæg þjóðernistilfinning
héldust svo í hendur hjá Vestur-ís-