Harpan - 01.02.1937, Blaðsíða 29
H
P
A
A R
Móðurmálið
Inngangur.
Fyrir púsundum ára síðan hafa menn
talað, lesið og skrifað. Olckur myndi nú
að vísu veitast erfitt að skilja tal- eða
lesmál peirra tíma. Þeim breytingum
hefir pað tekið. Skrift peirra er ýms
tákn og myndir, sem við myndum ekk-
ert botna í. Þeir skrifuðu heldur ekki
með penna á pappír eins og við. Ef
ykkur langar til, skal ég síðar segja
ykkur ýmislegl um petta og sýna ykk-
ur, hvernig pá var skrifað. Skriftin er
eitthvert undursamlegasta ágæti menn-
ingarinnar, pví að hún geymir hugsanir
manna. Þess vegna vitum við svo
margl um menn, sem voru uppi fyrir
púsundum ára — hvað þeir hugsuðu,
hverjar skoðanir peirra og lifnaðarhætt-
ir voru o. s. frv. Við gelum sagt, að
orðin séu sendiboðar, er túlka skoðanir
okkar, tilfinningar og vilja, ýmistmunn-
lega eða skriflega. Þegar við veljum
hugsun okkar orð, veljum við okkur
sendiboða, og pað er enganveginn sama
hverja við veljum. Arið purfum að eiga
verja til jiess að leyfa innflutninginn
aftur. En nú er ófögnuður þcssi
loksins á enda. Indversku ópíum-
verksmiðjurnar hafa verið lagðar
niður og landflæmi pau, sem verið
hafa alrauð af valmúublómum, eru
maís, hrísgrjón og aðrar nytjajurtir
nú að leggja undir sig. Með öðrum
oreum; Það er að takast að ráða
niðurlögum eins fjanda menningar
og mannkyns.
N
mikinn forða orða og velja'í hvert skipti
pau ein, er falla sem bezt að pví efni,
er pau eiga að túlka — gera hugsun-
ina skýra og lifandi.
Undir fjTÍrsögninni „Möðurmálið" verð-
ur stutt saga eða sögubrot, og í sam-
bandi við pað verkefni. Þessi verkefni
eiga að temja barninu athygli við lest-
urinn, styrkja minni pess og hugsun.
Verkefnin eiga einnig að auka orða-
forða peirra og orðaskilning og æfa
börnin smám saman í notkun peirra,
einnig að gefa peim undirstöðu í mál-
fræði og setningafræði. Verkefnin hugsa
ég mér enganveginn tæmandi, heldur
öllu fremur til að vekja hugsun barns-
ins, og ef kostur er, löngun pess til að
kynnast móðurmálinu.
Æ.fintyri.
Hádegissólin skein björt og
hlý. Tvö börn, drengur og stúlka,
voru á leíð til skógarins og hlupu
við fót. Sólargeislarnir vöfðu sig
hlýdega um bera handleggi peirra,
fætur og höfuð og smugu gegn-
um fötin, sem voru þunn og
slitin. En um pað hugsuðu pau
ekkert. Þeim pótti svo gott að
finna hlýja kossa sólarinnar, peir
voru svo notalegir, sögðu pau,
svo að pau voru í reglulega góðu
skapi.
Börnin voru systkini, og pau
voru fátækustu börnin í porpinu.
En pað hryggði pau ekki hið
rninnsta, pví að í vöggugjöf
27